Фотосинтезийн химийн тэгшитгэлийг аль нь зөв илэрхийлж байна вэ?

• А. С₆Н₁₂О₆ = 2C₂H₅OH + 2CO₂

• В. 6H₂O + 6 CO₂ = С₆Н₁₂О₆ + 6О₂

• С. С₆Н₁₂О₆ + 6О₂ = 6H₂O + 6 CO₂

• D. С₆Н₁₂О₆  =  2C₃H₆O₃

Дараах зургийг ажиглан асуултад хариулна уу.

a. Энэ дурсгалыг хэдэн онд юуны учир босгосон бэ?

................................................................................

---

b. Энэхүү дурсгалыг түүхэнд юу гэж нэрлэдэг вэ?

..............................................................

---

c. Ямар сурвалжын ангилалд багтах вэ?

..............................................................

---

d. Монгол улсад хадгалагдаагүй шалтгааныг тайлбарлана уу.

............................................................................

............................................................................

---

e. Энэхүү дурсгал бидэнд өвлөгдөж ирсэний ач холбогдлыг тайлбарлан бичнэ үү.

...............................................................

...............................................................

Франк улсын ван Пипин загалмайн шашны нэгэн урсгалын тэргүүн папад эзэмшил газар өгснөөр үеийн үед эзэмшиж ирсэн нь өдгөө папын улс хэмээн нэрлэгдэх болсон. Загалмайн шашны Католикийн урсгал нь V зууны үеэс баруун европод эрчимтэй дэлгэрсэн. Папын улс өдгөө Ром хотын дотор 0.44 км квадрат талбай эзлэн оршдог, хамгийн бага газар нутагтай, цөөн хүн амтай улс юм. 1054 Ромын Пап лам, Византын патриархын тэмцэл дээд цэгтээ хүрч загалмаытны сүм хийд Католик(ертөнтөнцийн), үнэн алдартны сүм хийд гэсэн хоёр хэсэгт хуваагдсан. Католик шашны ном уншлагыг латин хэлээр, харин үнэн алдартных грек хэлээр явуулдаг. сүмүүдийн хоорондох хамгийн ноцтой маргаан бол Ариун сүнсний мөн чанар, ахуйн тухай сургаал юм. Үнэн алдартнууд Ариун сүнс Ертөнцийн эзнээс үүдэлтэй гэж үздэг бол Католикууд ертөнцийн эзэн төдийгүй эзний хүүгээс үүдэлтэй гэж баталдаг.

a. Ром хот нь өнөөгийн ямар улсын нийслэл вэ?

........................................................................

---

b. Пап ямар шашинтаны тэргүүн болохыг бичнэ үү.

..............................................................................

---

c. Загалмайн шашин хуваагдах болсон шалтгааныг тайлбарлана уу.

................................................................................

---

d. Папын эзэмшил нутгийг хэн гэдэг ван олгосон бэ?

................................................................................

---

e. Папын эзэмшил газар бусдад эзлэгдээгүй одоог хүртэл оршин тогтнож буйн шалтгааныг тайлбарлана уу.

.....................................................................

....................................................................

Цусны улаан эсийн үүргийг сонгоно уу.

• A. Өвчин үүсгэгчээс  хамгаалах  

• B. Хүчилтөрөгчийг  зөөвөрлөх 

• C. Ус эрдэс давсыг  соруулах

• D. Салс үүсгэх

Хүчилтөрөгчтэй амьсгалыг зөв илэрхийлсэн тэгшитгэлийг сонгоно уу.

• А. С₆Н₁₂О₆ = 2C₂H₅OH + 2CO₂

• В. 6H₂O + 6 CO₂ = С₆Н₁₂О₆ + 6О₂

• С. С₆Н₁₂О₆ + 6О₂ = 6H₂O + 6 CO₂

• D. С₆Н₁₂О₆  =  2C₃H₆O₃

Өгэдэйг Хорезм улсыг дайлаар мордохоос өмнө Монголын хаан ширээнд суух хоёр дахь хаанаар сонгож Чингис хааныг өөд болсноос хойш хоёр жилийн дараа Тулуйн санаачлагаар Их хуралдай хурах болж 1229 оны намар Чингисийн алтан ургийн ноёд болон бусад нөлөө бүхий сайд, түшмэл, жанжинууд хол ойрын газраас Хэрлэнгийн Хөдөө аралд хасаг тэрэг, хам тэрэг, сүйх тэрэг, цөөвөн тэрэг, өргөө тэрэг дүүрэн хүрээлэн буусан байлаа... гэх мэтээр сурвалжид тэмдэглэсэн байна. Энэ тухай «Монголын нууц товчоо»-нд өгүүлсэн нь: “Хулгана жил Цагаадай, Бат тэргүүтэн баруун гарыг эзэлсэн хөвүүд, Отчигин ноён ... тэргүүтэн зүүн гарыг эзэлсэн хөвгүүд, Тулуй тэргүүтэн голыг эзэлсэн хөвгүүд охид, түмний ноёд, мянганы ноёд бүгдээр Хэрлэнгийн Хөдөө аралд хурж Чингис хааны гэрээсэлсэн зарлигийн ёсоор Өгэдэйг хаан өргөмжлөв” гэжээ. Их Монгол улсын хаанд далай хаан цолтойгоор өргөмжлөгдсөн. "Тайзун(Өгэдэй хаан) хааны ивээлд бүх хүн амьтан энх тунх, өнөр өтгөн байлаа. Хаан бээр (Хархорум) анх удаа нэгэн ордон(Түмэн амгалант)-ыг барьж байгуулав"... Тэрээр хаанчлахын үед дөрвөн сайн, үйл дөрвөн муу үйл хийлээ хэмээн өгүүлсэн байдаг.

a. Өгэдэй хаан хэдэн онд Их Монгол улсын хаанд өргөмжлөгдсөн бэ?

....................................................................................

---

b. Өгэдэй хааны тушаалаар Хархорум хотод барьсан ордонг юу гэж нэрлэдэг вэ?

.............................................................

---

c. Эртний өст ямар улсыг өөрийн захиргаанд нэгтгэсэн болохыг бичнэ үү.

.............................................................................

---

c. Өгэдэй хааны дөрвөн сайн үйлийн нэг болох элчин харилцааг саадгүй нэвтрүүлэх зорилгоор ямар шинэчлэл хийсэнийг бичнэ үү.

.............................................................................

---

e. Өгэдэй хааны түүхэнд ямар үүрэг гүйцэтгэснийг тайлбарлана уу.

....................................................................................

Навчны амсрын эсийн үүргийг сонгоно уу.

• A. Ус ууршуулах, хийн солилцоог зохицуулах

• B. Хөрснөөс ус эрдэс  давсыг соруулах

• C. Эсийг энергээр хангах

• D. Эс хооронд мэдээлэл дамжуулах

1228 онд зохиогдсон түүхийн дурсгалт зохиол аль нь вэ?

• A. Монголын нууц товчоо

• B.  Цагаан түүх

• C. Жангар

• D. Гэсэр

Хөрөнгө мөөгний хүчилтөрөгчгүй амьсгалыг зөв илэрхийлсэн тэгшитгэлийг сонгоно уу.

• А. С₆Н₁₂О₆ = 2C₂H₅OH + 2CO₂

• В. 6H₂O + 6 CO₂ = С₆Н₁₂О₆ + 6О₂

• С. С₆Н₁₂О₆ + 6О₂ = 6H₂O + 6 CO₂

• D. С₆Н₁₂О₆  =  2C₃H₆O₃

Сормууст хучуур эс бүхий эрхтнийг сонгоно уу.

• A. Улаан хоолой

• B. Мөгөөрсөн хоолой

• C. Ходоодны хана

• D. Нойр булчирхай

Монгол нутагт XII зууны эхээр оршиж байсан улсуудаас аль нь Орхон голын адаг, Сэлэнгэ мөрний дунд урсгалаар нутаглаж байсан бэ?

• А. Хонгирад  

• B. Гурван Мэргэд

• C. Найман 

• D. Хэрэйд

Үсэнцрийн эс үндэсний аль бүсэд байрладаг вэ?

• A.Дамжуулах бүс

• B. Сорох бүс

• C. Хуваагдах бүс

• D. Өсөх бүс

Рашид-ад-Дины «Судрын чуулган»- д “Монголчууд хэрвээ мориноосоо салбал юуг ч үл хийж чадна”хэмээн тэмдэглэснээс үзвэл адууг ихэд эрхэмлэж байсан нь харагдаж байжээ. гар урлал, үйлдвэрийг ихэд хөхүүлэн дэмжжээ. Зэр зэвсэг, хөө хуяг, морин дээрээс цавчих харвахад тохирсон тахир сэлэм, нум сум хийх зэрэг цэргийн голдуу үйлдвэрийг эрхэмлэхийн сацуу малчдын гэр ахуйн хэрэгцээт үйлдвэр байгуулан ажиллуулахад ихээхэн анхаарч байжээ. "Тэд морь, хүний хуягийг хийнэ. Хуягныхаа ялтас төмрийг нүүр харагдахаар гялалзтал өнгөлнө". Их Монгол улсын цэрэг эзэлж авсан газар бүрийнхээ уран дархчуудыг олзлон авчирч оньсон болон харвуур техник нэвтрүүлж, дархны ажил гүйцэлдүүлдэг байсан. Монголчуудын хувьд цэрэг дайны хэрэгсэл нь эрхэм нандин зүйл байлаа.

a. Монголчуудын таван хошуу малаас цэрэг дайнд ямар малыг ашигладаг байсан вэ?

..........................................................................

---

b. Монголчуудын гол зэвсгийг юу вэ?

..........................................................

---

c. Монголчууд ямар цэргийн бүтэцтэй байсныг бичнэ үү.

...................................................................................

---

d. Хүн болон морио хуяглах болсноор ямар давуу талууд бий болсон бэ?

......................................................................

---

e. Монголчууд шинэ зэвсэг технологи нэвтрүүлж цэрэг армид ашиглаж байсны ач холбогдлыг тайлбарлана уу.

..................................................................................

.................................................................................

Ургамал үндсээрээ хөрснөөс нитратын ионыг сорж авдаг. Хөрснөөс авсан нитратын ионоо ямар бодисыг нийлэгжүүлэхэд хэрэглэдэг вэ?

• А. Глюкоз

• В. Өөх тос

• С. Сахароз

• D. Уураг

Булчингийн эсийн онцлогийг олно уу.

• A. Агших сунах чадвартай .

• B. Урт, богино сэртэнтэй.

• C. Нягт наалдсан эсүүдтэй.

• D. Эс хоорондын бодис багатай

Эргүнэ гүн хэмээх газар хаана байдаг вэ?

• А. Байгаль нуурын баруун хэсэг   

• B. Хөвсгөл нуурын баруун хэсэг

• C. Хянганы нурууны зүүн хэсэг 

•     D. Алтайн нурууны өмнөд хэсэг

Фотосинтезийн үр дүнд үүссэн глюкоз флоэмээр ямар бодис хэлбэрээр зөөвөрлөгддөг вэ?

• А. Глюкоз

• В. Өөх тос

• С. Сахароз

• D. Уураг

Эдгээрийн аль нь эр бэлгийн эс вэ?

• A. Нейрон

• B. Өндгөн эс

• C. Сперматозоид

• D. Элэгний эс

Фотосинтезийндүнд үүссэн глюкозургамалд ямар хэлбэрээр хадгалагддаг вэ?

• А. Глюкоз

• В. Өөх тос

• С. Цардуул

• D. Уураг

“Монголын нууц товчоонд”-нд бичсэнээр Хабул хан өөрийн долоон хөвүүнээ байтал Монгол улсын хаан ширээг хэнд гэрээсэлсэн байдаг бэ?

• А. Бартан баатар 

•  B. Амбагай

• C. Сача бэх 

•  D. Жамуха