Даалгаврын сангийн систем
1921 оны хувьсгалын агуулга шинж чанарыг доорх өгөгдлөөс сонгоно уу.
A.Социалист хувьсгал
B.Хөрөнгөтний хувьсгал
C.Үндэсний эрх чөлөөний хөдөлгөөн
D.Үндэсний ардчилсан хувьсгал
1921 оны Үндэсний ардчилсан хувьсгал гарах болсон гадаад шалтгаанд аль нь хамааралгүй вэ?
A. Орос оронд 1917 оны 2 сард гарсан хөрөнгөтний хувьсгал
B. 1919 оноос ДИУ-аас 100 мянган тариачид монголд орж ирсэн
C. Монголд Оросын Цагаантан гэгдэх Барон Унгерн орж ирсэн
D. 1917 оны 10 сард Орос улсад Зөвлөлт засаг тогтсон
Уур амьсгалын диаграмм ба гэрэл зургийг ажиглан, дараах асуултуудад хариулаарай.
Хэд хэддүгээр сард агаарын дундаж температур нь 20-30°С хооронд байна вэ?
.........................................................................................................................
4-с дээш сарыг бичсэн бол 1 оноо өгнө.
Зурагт байгалийн ямар бүсийг үзүүлсэн бэ? Хаана байж болох вэ?
....................................................................................................
Дээрх байгалийн бүсийн онцлог шинжүүдийг дүрслэн бичээрэй.
................................................................................................
Зарим улсуудын нэг хүнд ногдох ДНБ ба иргэдийн сэтгэл ханамжийн байдлыг харуулсан хүснэгтийг ашиглан дараах даалгаврыг гүйцэтгээрэй.
ДНБ гэж юу вэ? ........................................................
Хүснэгтэн дэх улсуудыг хөгжлийн төвшингөөр нь ангилаарай.
ДНБ ба сэтгэл ханамжийн байдлын хамаарлыг тус улсуудын жишээн дээр дүгнэн бичээрэй.
...........................................................................................................................................
Байгалийн бүс ба түүний тодорхойлолтыг тохируулаарай.
Байгалийн бүсийн температур, тунадасны нөхцлийг зурагт үзүүлжээ. Зургийг ашиглан, хүснэгтийг нөхөөрэй
Яагаад “тропикийн улирлаар навчаа гөвдөг ой” гэж нэрлэсэн бэ? Тайлбарлаарай.
.................................................................................................
Хүн амын байршил гэж юу вэ?
.....................................................................................................................
Австралийн муж тус бүрийн нутаг дэвсгэрийн талбай, хүн амын тоог харуулсан хүснэгт өгөгджээ. Австралийн муж бүрийн хүн амын нягтшилыг тооцоолоорой.
Австралийн хүн амын нягтшлыг доорхи дасгалын зургийг ашиглан зохионо уу.
Зургийг ажиглан дараах даалгавруудыг гүйцэтгэнэ үү. /Үүсгүүрийн дотоод эсэргүүцлийг тооцохгүй/
Зурагт үзүүлсэн хэлхээний ерөнхий эсэргүүцлийг олно уу.
Re = ……. Ом
Хэлхээгээр гүйх гүйдлийн хүчийголно уу.
I = …….. А
Хэлхээнд ялгарах чадлыг олно уу.
P = ……. Вт
Зургийг ажиглан дараах даалгавруудыг гүйцэтгэнэ үү. /Үүсгүүрийн дотоод эсэргүүцлийг тооцохгүй/
Зурагт үзүүлсэн хэлхээний ерөнхий эсэргүүцлийг олно уу.
Re = ……. Ом
Хэлхээгээр гүйх гүйдлийн хүчийголно уу.
I = …….. А
Хэлхээнд ялгарах чадлыг олно уу.
P = ……. Вт
Зурагт үзүүлсэн хэлхээний багтаамжууд С1=4 мкФ С2=5 мкФ С3=1 мкФ бол дараах даалгавруудыг гүйцэтгэнэ үү.
Хэлхээний ерөнхий багтаамжийг олно уу.
Сe = …….. мкФ
А ба В зангилаанд U=10 В хүчдэл өгсөн бол С1 конденсаторт хуримтлагдах цэнэгийг олно уу.
q1 = …….. мкКл
C3 конденсаторт унах хүчдэлийг олно уу.
U3 = ....... В
Прочитайте текст. Ответьте на вопросы по содержанию текста.
Кто что читает
Я студент-иностранец. Меня зовут Жак. Я приехал из Камеруна. Я учусь в университете на подготовительном факультете. На подготовительном факультете я изучаю русский язык. Русский язык – очень сложный и трудный. Но я много занимаюсь каждый день, поэтому я уже неплохо говорю и читаю по-русски.
Я живу в общежитии. В комнате также живут мои друзья. Их зовут Ахмед и Дэвид. Ахмед приехал из Сирии, а Дэвид – из Танзании. Мы вместе учимся и вместе отдыхаем.
Когда у нас есть свободное время, мы любим смотреть телевизор, слушать современную музыку, разговаривать. И, конечно, мы любим читать. Я люблю читать исторические романы. Недавно я прочитал роман Александра Дюма “Три мушкетера”. Александр Дюма – это известный французский писатель. Он жил в XIX веке. А сейчас я читаю роман Вальтера Скотта “Айвенго”. Вальтер Скотт – известный английский писатель. “Айвенго” - это большая, но очень интересная книга. К сожалению, я читаю книги только по-французски, потому что читать художественные книги по-русски очень трудно.
Мой друг Ахмед читает книги о природе, потому что он очень любит биологию и географию. Ахмед тоже не читает книги по-русски, он читает по-арабски, потому что это его родной язык.
Дэвид читает немного, потому что он читает только журналы и газеты “Спорт” и “Футбол”. Он не любит большие и толстые книги. Его родной язык английский, поэтому он читает по-английски.
Я думаю, что читать очень полезно. Но я хочу читать книги не только по-французски, но и по-русски.
“Кто много читает – тот много знает”, - говорит наш преподаватель.
Дайте ответы на вопросы.
1. Кто такой Жак?
............................. .
2. Кто живёт в общежитии вместе с Жаком?
................................................................ .
3. Откуда приехали друзья Жака?
.................................................... .
4. Что делают друзья в свободное время?
............................................................... .
5. Что любит читать Жак?
......................................... .
6. "Почему Жак читает по-францусзки?
........................................................ .
7. О чём любит читать Ахмед?
............................................................... .
8. О чём любит читать Дэвид?
.................................................... .
9. Что говорит преподаватель студентам?
................................................................ .
10. Как вы думаете, почему читать очень полезно?
.............................................................................. .
Олон улсын харилцаанд оролцогчдын талаарх өөр санаа бодол бүхий 2 сэтгэгчийн үзэл баримтлалыг толилуулъя.
|
Р.Арон |
Д.Сингер |
|
Олон улсын харилцаа бол зөвхөн бие даасан тусгаар төр улсуудын хооронд л явагдаж байдаг үйл явц. |
Олон улсын харилцаа холбоонд оролцогч нь бодгаль бие даасан хүн чухал үүрэгтэй оролцох боломжтой |
1. Эдгээр 2 сэтгэгчийн үзэл бодол нь олон улсын харилцаанд оролцогчдыг өргөн хүрээнд авч үзэж, тодорхойлох нөхцөл шалтгаан болсон юм. Тэгвэл бизнес санхүүгийн байгууллага нь олон улсын харилцаанд оролцогч байж чадах уу? Тийм, үгүй гэж хариулна уу. [1 оноо]
...................................................................................................................................................................................................................................................................
2. Олон улсын харилцаанд оролцогчдын хоорондын харилцааг зохицуулах хууль зүйн зарчим, хэм хэмжээний тогтолцоог хэрхэн ангилдаг вэ? [2 оноо]
a. …………………………...........…/Хатуу/
б. ……………………...........………/Уян/
3. НҮБ нь олон улсын харилцаанд оролцогч дэлхийн хамтын нийгэмлэгийн байгууллага юм. Энэ байгууллага анх байгуулагдах болсон шалтгааныг цөөн үгээр, нэг өгүүлбэрээр бичнэ үү. [1 оноо]
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
4. Олон улсын харилцаанд хоёр туйлт тогтолцоо 1945-1990 оныг хүртэл бодитой оршин тогтнож ирсэн. Энэхүү 2 туйлт тогтолцооны тэргүүлэх цөм улс ба тэдгээрийн нийгмийн байгууллыг нэрлэн бичнэ үү. [2 оноо]
|
Утга |
1 |
2 |
|
Тэргүүлэх цөм улс |
||
|
Нийгмийн байгуулал |
Даалгаврыг уншаад асуултад хариулна уу.
Олон улсын харилцаанд оролцогчдын талаарх өөр санаа бодол бүхий 2 сэтгэгчийн үзэл баримтлалыг толилуулъя.
|
Р.Арон |
Д.Сингер |
|
Олон улсын харилцаа бол зөвхөн бие даасан тусгаар төр улсуудын хооронд л явагдаж байдаг үйл явц. |
Олон улсын харилцаа холбоонд оролцогч нь бодгаль бие даасан хүн чухал үүрэгтэй оролцох боломжтой |
1. Эдгээр 2 сэтгэгчийн үзэл бодол нь олон улсын харилцаанд оролцогчдыг өргөн хүрээнд авч үзэж, тодорхойлох нөхцөл шалтгаан болсон юм. Тэгвэл соёл, шашин, шинжлэх ухааны байгууллагууд нь олон улсын харилцаанд оролцогч байж чадах уу? Тийм, үгүй гэж хариулна уу. [1 оноо]
..............................................................................................................................................................................................................................................................................
2. Дэлхийн II дайн дууссанаас 1990-ээд он хүртэлх хугацаанд оршиж байсан 2 туйлт тогтолцооны тэргүүлэх цөм улсуудыг нэрлэнэ үү. [2 оноо]
a. …………………………...........….................................................
б. .................................................................................................
3. Таван толгойн нүүрсний орд, Оюу толгойн алт зэсийн ордуудад гадаадын томоохон компаниуд хөрөнгө оруулж үйл ажиллагаа явуулж байгаа нь олон улсын харилцааны ямар хэлбэрт хамрах вэ? [1 оноо]
.....................................................................................................................................................................................................................................................................
4. Өнөөгийн болон ирээдүй цагийн олон улсын харилцаанд нөлөөлж дэлхийн улс түмнийг хамтран ажиллахаас өөр аргагүй байдалд хүргэж буй хүчин зүйлсүүд маш олон байдаг. Тэдгээрээс хамгийн төвөгтэй гэж үзэж буй 2 шалтгааныг нэрлэнэ үү. [2 оноо]
а. ...............................................................................................................................
б. ...............................................................................................................................
Даалгаврыг уншаад асуултад хариулна уу.
Монгол улс НҮБ-д 1961 онд элсэн орсон ба ингэснээр манай улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлын баталгаанд үнэлж баршгүй үйл хэрэг болсон юм. Эдүгээ эдийн засаг, нийгэм, соёл, шинжлэх ухааны олон арван олон улсын байгууллагад гишүүнчлэлтэй болж, тэдгээрийн үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцож байна.
1. Олон улсын байгууллага нь төв оффис нь байрлаж буй улсынхаа нутаг дэвсгэрийн дотор л үйл ажиллагаа явуулна гэж үзвэл зөв үү? Тийм, үгүй гэж хариулна уу. [1 оноо]
.......................................................................................................................................................................................................................................................
2. Нэгдсэн үндэстэний байгууллага /НҮБ/ хэдэн онд байгуулагдсан бэ? [1 оноо]
.......................................................................................................................................................................................................................................................
3. 2016 онд манай улсад олон улсын томоохон чуулга уулзалт болж өнгөрсөн. Уг чуулга уулзалтыг нэрлэнэ үү [1 оноо]
........................................................................................................................................................................................................................................................
4. Монгол, Их Британи улсууд бүс нутгийн ангиллаар нэг бүсэд /Зүүн хойд Ази/ хамрагдах уу? Тийм, үгүй гэж хариулна уу. [1 оноо]
.........................................................................................................................................................................................................................................................
5. НҮБ-ын төв оффис аль улсын ямар хотод байрладаг вэ? [2 оноо]
Улс........................., Хот....................................
Дараах эх сурвалжийг анхааралтай уншиж асуултад хариулна уу.
Манжийн хаанд дагаар орж, 1636 онд Өвөр Монголын 16 аймгийн 49 ноёдын чуулган Мүгдэнд болж, Умард Алтан улсын хаан Абахайг Монголын хаанд өргөмжилжээ. 1688 онд Галдан бошгот хаан Түшээт хан болон Занабазар нартай нэгдэн Манжийн эсрэг тэмцэхийг зорьсон боловч Түшээт хан нар Манжийн нутагт зугтан гарсан. Халхын ноёд 1688 оны 9 сард Ар элстэй гэдэг газар чуулган чуулж Занабазар “Хойд зүгийн шар Хятад (Орос) хэмээх улсын хааны төр амгалан, их улс боловч шажин эс дэлгэрсэн бөгөөд бас ч хувцадын зах буруу тул үл болмуй. Өмнө зүгийн хар Хятад (Манж -С.Ц.) хэмээх улсын хааны төр төвшин амгалан сайны дээр бас түүнд бурхны шашин дэлгэрсэн, ялангуяа Манжийн хааны эд агуурс нь тэнгэр лусын эд эрдэ- нэсийн хив хадаг, торго тэргүү- тэн бүрдсэн их буянтай хаан мөний тул тэр зүг явбаас, төр тогтож, хамаг амьтан жарга- муй” хэмээн өгүүлснээс үүдэн Халх Манжид дагаар орох шийдвэр гаргажээ.
а. Монголын сүүлчийн хаан хэн бэ?
......................................................
b. Халх Монголыг манжид дагаар орох шийдвэрийг хаана болсон чуулганаар хэлэлцэн гаргасан бэ?
.......................................................................
с. Халх Монгол ямар шалтгааны улмаас Манжид дагаар орох шийдвэр гаргасан бэ?
.................................................................................
d. Занабазар яагаад Манжид дагаар орох шийдвэр гаргасныг тайлбарлан бичнэ үү.
...................................................................
...................................................................
е. Анхдугаар богд Жавзундамбын Манжид дагаар орох болсон шийдвэр нь бидэнд ямар сургамжийг үлдээсэн бэ?
....................................................................
....................................................................
1755-1758 онд гарсан ардын том бослогыг зохион байгуулж удирдах ажлыг Зүүнгарын Амарсанаа, Халхын Засагт хан аймгийн туслах жанжин, Хотгойдын шадар ван Чингүнжав нар гүйцэтгэсэн бөгөөд Хорчин ван эфү Сэвдэнбалжир тэргүүтэй Өвөр монголын хэсэг ноёд бослогын бэлтгэл ажилд идэвхтэй оролцон, Амарсанаа, Чингүнжав нартай нягт холбоотой ажиллаж байжээ. Ингэж Баруун Монгол, Халх Монгол болон Өвөр Монголын нөлөө бүхий том ноёд тусгаар тогтнолын тэмцлийг бэлтгэж зохион байгуулах, удирдан явуулахад идэвхийлэн оролцох болсон нь манжийн ноёрхолыг монголчууд хичнээн дургүйцэн жигшиж, эх орныхоо тусгаар тогтнолын үйл хэргийг хичнээн их эрхэмлэн үзэж байсныг тодорхой харуулж байгаа юм. "... Чингүнжав оргосон урианхайг нэхэж Хөх усны зэрэг газарт хүрээд цаашаа давшиж орсонгүй дур мэдэн цэргээ авч хойш буцан айлтгасан нь: олон Халхчууд гаслалдан хэлэлцэнэ. Бас Амарсанааг барихад дэмий олнийг зовоож улсын цалингашиггүй сүйтгэнэ."
а. Баруун Монголд тусгаар тогтнолын зэвсэгт бослогыг хэн эхлүүлсэн бэ?
.........................................................................................
b. Өвөр Монголд бослогыг удирдан зохион байгуулах үүрэг хүлээсэн язгууртан хэн бэ?
....................................................................................
с. Чингүнжавыг гэр бүлийн хамтаар баривчлан бээжинд хүргэн тамлан цаазлах болсон шалтгааныг тайлбарлана уу.
..........................................................................
..........................................................................
d. Бослого амжилт олоогүй шалтгааныг бичнэ үү.
..........................................................................
..........................................................................
е. Энэхүү 1755-1758 оны зэвсэгт бослогын түүхэн ач холбогдлыг тайлбарлана уу.
.....................................................................................
.....................................................................................
Зургийг ажиглан дараах асуултад хариулна уу.
а. Амарбаясгалант хийдийг хэний дурсгалд зориулж бариулсан бэ?
.........................................................................................
b. Амарбаясгалант хийд нь аль аймгийн нутагт байдаг вэ?
.......................................................................................
с. Түүхийн өвийн хувьд ямар төрөлд багтахыг тайлбарлан бичнэ үү.
.............................................................................
d. Манжийн хааны зарлигаар Богдын дурсгалд зориулж сүм хийд бариулах болсон шалтгааныг тайлбарлана уу.
..............................................................................
..............................................................................
е. Энэхүү хийд нь түүхэн дурсгалын хувьд ямар мэдээлэл өгүүлж байна вэ?
...................................................................................