Алтай 5 богдын Мааньт уулын Хүйтэн оргилд руу алхаж буй тамирчны амьсгалын тоо эрс нэмэгдэв.  Дараах бүдүүвчээс амьсгалын тоог зохицуулдаг хэсгийг тэмдэглэсэн дугаарыг сонгоно уу.                                                                                                                                    

• A.

  1

• B.

  2

• C.

  3

• D.

  4

• E.

  5

Судалгаанаас  үзэхэд уушгины хавдар өвчний 80% орчим нь тамхинаас үүдэлтэй байна. Үүний шалтгааныг сонгоно уу.                                                                                                             

• A.

  Тамхины бохины найрлага дахь зарим бодис нь уушгины хавдар үүсгэхэд хамгийн ихээр нөлөөлдөг.

• B.

  Тамхины утааны тоосонцор нь цулцанд орж уушгины чадавхийг багасгаснаар хавдар үүсдэг.

• C.

  Янжуур тамхинд агуулагдах никотины үйлчлэлээр уушгины хавдар өвчин үүсдэг.

• D.

  Тамхи асаахад үүсдэг нүүрсний дан исэл нь уушгины хавдрыг үүсгэдэг.

• E.

  Тамхины ишийг ил задгай хаяснаас үүдэлтэй агаарын бохирдол нь уушгины хавдар үүсдэг.

Эсийн амьсгалын үе шатуудаас хамгийн их энерги /ГФА/ үүсгэдэг шатыг сонгоно уу. 

• A.

  Гликолиз

• B.

  Ацетил КоА 

• C.

  Кребсийн цикл

• D.

  Исэлдэн фосфоржилт  

• E.

  Гликолиз, кребсийн цикл

Зүрхний мөчлөгийн үеүдийн 1 дугаараар ямар үйл явцыг тэмдэглэснийг зөв нэрлэсэн мөрийг сонгоно уу.                                                                                                                                        

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Цусны эргэлтийн тогтолцоогоор олон төрлийн бодис зөөвөрлөгддөг. Энэ үйл явцыг харуулсан хүснэгтэд тохирох үгийг зөв нөхсөн хувилбарыг сонгоно уу.                                                  

      Нөхөх боломжтой үгс: 1- эс, 2- эд, 3- шүлсний булчирхай, 4- цулцан, 5- дотоод шүүрлийн булчирхай,

                                            6- уушги, 7- тархи, 8- бөөр, 9- нарийн гэдэс, 10- ходоод

• A.

  А1, B10, C9, D8, E7     

• B.

  А2, B2, C9, D10, E1 

• C.

  А4, B1, C8, D1, E5      

• D.

  А3, B5, C7, D5, E2

• E.

  А4, B6, C3, D5, E2

Цусны эргэлтийн тогтолцоог дүрсэлсэн зургийг ажиглан А болон В дугаараар юуг илэрхийлснийг сонгоно уу.                                                                                                                                        

• A.

  А- зүрх, В- судсууд

• B.

  А- судсууд, В- зүрх

• C.

  А- битүү эргэлт, В- задгай эргэлт

• D.

  А- зүрх, В- задгай эргэлт

• E.

  А- зүрх, судас В- битүү эргэлт

Монгол орны гадаргын усны нөөц хамгийн багатай аймаг болон хамаарах гол мөрдийн ай савыг зөв тодорхойлсон хариултыг сонгоно уу.

• A.

  Завхан-Номхон далайн ай сав

• B.

  Өмнөговь-Төв Азийн гадагш урсгалгүй ай сав

• C.

  Ховд-Төв Азийн гадагш урсгалгүй ай сав

• D.

  Дорнод-Номхон далайн ай сав

• E.

  Өвөрхангай-Хойд мөсөн далайн ай сав

Гималай нурууны өвөрт орших Черрапунжид жилд 12000 мм тунадас унах бөгөөд уурших чадвар нь 1550 бол чийглэг байдлыг тооцоолно уу. (K=r/E.  r-тунадасны нийлбэр, E-уурших чадвар)        

• A.

  0.1

• B.

  0.7

• C.

  7.7

• D.

  0.8

• E.

  1.3

Дэлхий дээрх хоёр цэгийн хоорондох хамгийн богино буюу дөт агаарын зам нь дэлхийн бөмбөрцгийн их тойргийн нумын дагуу тодорхойлогдоно. Лос-Анжелос хотоос Сөүл хот руу шууд нислэг хийхэд аль зүг рүү хөөрвөл илүү дөт зам байх вэ?

• A.

  Зүүн өмнөд зүг рүү

• B.

  Зүүн хойд зүг рүү

• C.

  Баруун өмнөд зүг рүү

• D.

  Баруун хойд зүг рүү

• E.

  Өмнөд зүг рүү

Дэлхийн уур амьсгалын зарим бүсүүдийн онцлогоос хамаарсан эрхлэх аж ахуйг  харгалзуулна уу.

• A.

  1Бв, 2Вб, 3Ба

• B.

  1Аб, 2Бв, 3Ва

• C.

  1Бв, 2Ва, 3Бб

• D.

  1Ва, 2Вв, 3Аб

• E.

  1Вб, 2Ав, 3Ба

Графикийг ашиглан сүүлийн 20 жилд хотжилт хэдэн хувиар өсөх хандлагатай байгааг тооцоолно уу. 

• A.

  9.1%

• B.

  50.8%             

• C.

  11.8%             

• D.

  89.3%              

• E.

  59.9% 

Дунд зэргийн хөгжилтэй орнуудын хүн ам, бараа бүтээгдэхүүн, худалдааны хувь хэмжээг тодорхойлно уу.

• A.

  Хүн ам 5%, Бараа бүтээгдэхүүн 31.6%, Худалдаа 19%

• B.

  Хүн ам 5%, Бараа бүтээгдэхүүн 25.6%, Худалдаа 21%

• C.

  Хүн ам 65%, Бараа бүтээгдэхүүн 31.6%, Худалдаа 19%

• D.

  Хүн ам 95%, Бараа бүтээгдэхүүн 68.4%, Худалдаа 81%

• E.

  Хүн ам 5%, Бараа бүтээгдэхүүн 68.4%, Худалдаа 19% 

................ гараг нарнаас 778 сая км зайд алслагдсан байдаг. Энэ зайг одон орны нэгжээр илэрхийлнэ үү. 

• A.

  Бархасбадь, 0.19  о.о.н           

• B.

  Ангараг, 51.8 о.о.н          

• C.

  Дэлхий, 1.00 о.о.н      

• D.

  Бархасбадь, 5.19  о.о.н           

• E.

  Ангараг, 5.19 о.о.н

Хээрийн бүсэд хүнсний ногоо тариалахад хамгийн тохиромжтой хөрсийг сонгоно уу.

• A.

  Цайвар саарал, Карбонат, шохой, давс их, 0.2-0.5% ялзмагт хөрс 

• B.

  Хүрэн, Кальци, магниар баялаг, 5-7% ялзмагт хөрс

• C.

  Улаан хүрэн, Төмөр, хөнгөн цагааны исэл их, 3-5% ялзмагт хөрс

• D.

  Цайвар бор, Сульфат, натриар баялаг, 2-3%  ялзмагт хөрс

• E.

  Саарал, Цахиур, шүлтийн агууламж их, 1.5 – 2% ялзмагт хөрс

Туул гол Хэнтий нурууны өвөр (д.т.д 1850 м)-өөс эх авч 819 км урсаад Орхон гол  (д.т.д 780 м)-д цутгадаг бол голын уналыг тооцоолно уу.  (H=H₁-H₂)          

• A.

  2630 м

• B.

  1031 м

• C.

  1070 м

• D.

  1599 м

• E.

  2669 м

Хуурай газар ба усны харилцан адилгүй халж, хөрдөг зүй тогтлоос болж өдөр, шөнөөр чиглэлээ өөрчилдөг орон нутгийн салхины  өдрийн чиглэлийг тодорхойлно уу.

• A.

  Нуураас эрэг рүү чиглэнэ

• B.

  Эргээс нуур луу чиглэнэ

• C.

  Далайгаас эх газар луу чиглэнэ

• D.

  Эх газраас далай руу чиглэнэ

• E.

  Мэлхийн замаас экватор луу чиглэнэ

Монгол оронд ирсэн АНУ-ын иргэнд өнөөдөр агаарын температур +30⁰С гэдгийг фаренгейтийн хуваариар хэд гэж ойлгуулах вэ?    (t⁰F=9/5t⁰C+32)

• A.

  62⁰F

• B.

  49⁰F

• C.

  32⁰F

• D.

  34⁰F

• E.

  86⁰F

Өмнөд Америкийн хавтан, Африкийн хавтангаас 1 жилд 4 см-ээр холдон салдаг бол 1 сая жилийн дараа хэдэн км-ийн зайтай холдохыг тооцоолно уу.

• A.

  4000 км

• B.

  4 км

• C.

  400 км

• D.

  40 км

• E.

  0.4 км

Хүн ам нь ундны усны хомсдолд орсон Ази тивийн улсуудыг сонгоно уу.

• A.

  Афганистан, Камбож, Лаос

• B.

  Саудын Араб, Этиоп, Энэтхэг

• C.

  Лаос, Перу, Индонез

• D.

  Камбож, Филиппин, Мавритан

• E.

  Ирак, Румын, Пакистан

Монгол Улс Парисын хэлэлцээрийг УИХ-аар хэлэлцэн 2016 онд соёрхон баталсан. Хүлэмжийн хийн ялгаруулалтаа бууруулахад хувь нэмрээ оруулах зорилгоор хийж буй үндсэн үйл ажиллагааг сонгоно уу.

• A.

  Бэлчээрийн даацыг нэмэгдүүлэх

• B.

  Ойн санг багасгах

• C.

  Гадаргын усыг бохирдуулах

• D.

  Нүүрсхүчлийн хийг ихэсгэх

• E.

  Ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх

Хэрэв чи Канад улсын Оттава хотод суралцахаар явж байгаа гэж төсөөлье. Тэнд газарзүйн бүсийн ямар орчинтой байх вэ?

• A.

  Халуун хуурай, агаарын их даралтын мужид оршдог. Пассат салхи зонхилдог. Өвөл +10⁰С-ээс буурахгүй, зундаа дунджаар +30⁰ С- +35⁰С. Саванн, цөл, халуун орны ойтой. 

• B.

  Баруун зүгийн салхины нөлөөнд оршино. Далайн эргээр чийглэг, эх газрын төв хэсгээр хуурай, тайга, хээр, цөл, холимог ойтой. 1-р сард –10⁰С орчим,  7-р сард +25⁰С, дунджаар 180-200 мм орчим тунадас унадаг.

• C.

  Дулаан ба чийгийн хувьд улирлын ялгаа байхгүй. Чийглэг, мөнх ногоон ойтой, жилийн туршид +25⁰С- +30⁰С, дунджаар 2000 мм түүнээс их тунадас унадаг.

• D.

  7-р сард +10⁰С хүрэхгүй, өвөлдөө -40⁰С, дунджаар 50-100 мм орчим тунадас унадаг. Дулаан дутагдалтай учир ууршилт бага, цэвдэг, намаг элбэг тархсан.

• E.

  Хамгийн дулаан сардаа +5⁰С орчим ба түүнээс бага температуртай. Дээд ургамалгүй,  хаг, хөвд ургана, үргэлжилсэн цэвдэгтэй, дунджаар 5-30 мм орчим тунадас унадаг

Тээврийн төрлүүдийг давуу талуудтай нь харгалзуулна уу.

• A.

  1г,2б,3а,4в

• B.

  1а,2г,3в,4б

• C.

  1в,2а,3г,4б

• D.

  1в,2б,3г,4а

• E.

  1б,2а,3в,4г

Өгөгдлийг уншаад эрчим хүчний гол эх үүсвэр нь байгалийн ямар нөхцлөөс шалтгаалсан болохыг  тодорхойлно уу

• A.

  Урсац нь тогтвортой жилийн туршид урсдаг гол

• B.

  Хөндий хотгорын төвийн чийг намагтай гадарга

• C.

  Салхины хурд тогтвортой талархаг гадарга

• D.

  Нарны тусгал болон ууршилт ихтэй ээвэр гадарга

• E.

  Түр зуурын урсгалтай, үе үе огцом үерлэдэг гол

Иргэн Дорж хөдөөнөөс хот руу ирж сууршихдаа хамаатныхаа хашаанд амьдрахаар төлөвлөжээ. Энэ нь хот төлөвлөлтийн “Бага орлоготой иргэдийн хороолол”-д хамаарах тул секторлог загварын аль тоон утгад тохирох  вэ?

• A.

  1

• B.

  5

• C.

  2

• D.

  3

• E.

  6

Хүн амын ихэнх хувийг 0-30 насны хүн ам эзэлдэг, ирээдүйд хүн ам нь өсөх чиг хандлагатай, хүйсийн тэнцвэрт байдлаа хадгалсан улсыг сонгоно уу.

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Өндөр технологийн ололтыг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлж байгаа үйл явцыг тодорхойлно уу.

• A.

  Гэрийн мод, тавилга хийх    

• B.

  ​​​​​​Арьс, шир элдэж сур бэлтгэх

• C.

  ​​​​​​Нано бүрхүүлт гэрийн бүрээс үйлдвэрлэх 

• D.

  Сүүг уламжлалт аргаар боловсруулах

• E.

  ​​​​​Алтыг гар аргаар олборлох

Улаанбаатар хотод өдрийн 12 цаг болж байв. Энэ үед Дубай хотод (III цагийн бүс) хэдэн цаг болж байх вэ?

• A.

  08 цаг

• B.

  07 цаг

• C.

  09 цаг

• D.

  10 цаг

• E.

  12 цаг

“Google Map”-ын газарзүйн зургийг ашиглан Эрдмийн өргөө цогцолбор сургуулиас зүүн хойд зүгт байрлах обьектыг нэрлэнэ үү.

• A.

  Прогресс зочид буудал

• B.

  Голомт банк

• C.

  114-р цэцэрлэг              

• D.

  56-р сургууль

• E.

  Хөл бөмбөгийн талбай

Сурагч Мөнхөө найзын хамт модон гүүрээр гарч зүүн хойд зүгт аялав. Аялалын төгсгөлд ямар обьект таарах вэ?            

• A.

  Усан цахилгаан станц

• B.

  Гуу жалга

• C.

  Жимсний цэцэрлэг

• D.

  Сайжруулсан шороон зам 

• E.

  Бут ба ой      

Ургамал ургахад шаардагдах органик бодисын хэмжээг хөрсний үржил шим гэнэ. Хамгийн үржил шимт хөрсийг сонгоно уу. 

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Гималайн нуруунд д.т.д 4572 м өндөрт биомассын тархалтад тохирох экосистем аль нь вэ?

• A.

  Өвстэй тал

• B.

  Хуурай хээр

• C.

  Нуга намаг

• D.

  Тундр ба таг

• E.

  Жинхэнэ цөл

Тойргон диаграммаар далайн усны бохирдлын хувийг харуулав. Хамгийн их бохирдуулж байгаа эх үүсвэрийг сонгоно уу.

• A.

  Цутгал гол

• B.

  Агаарын бохирдол

• C.

  Хөлөг онгоц

• D.

  Хог хаягдал

• E.

  Эрэг орчмын уул уурхай

ОХУ-ын Иркутск хотод хэддүгээр саруудад хамгийн бага тунадас унадаг вэ?

• A.

  XI-XII сард

• B.

  III- IV сард

• C.

  IV-V сард

• D.

  X-XI сард

• E.

  II-III сард

  хурдтайгаар     тэнхлэгийн эерэг чиглэлд тарж буй пульс долгионы     агшин дахь хэлбэрийг зурагт өгөв.    координаттай A цэгийн хэлбэлзлийн     график аль нь вэ?               

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Гадаргын хэлбэрт нөлөөлсөн гол хүчин зүйлийг тодорхойлно уу.

• A.

  Газар хөдлөлтийн нөлөө

• B.

  Мөсөн голын нөлөө

• C.

  Нарны энергийн нөлөө

• D.

  Усны нөлөө

• E.

  Салхины нөлөө

Кипр арал дээр орших Крити нь уулын ямар төрөлд хамаарагдах вэ?

• A.

  Галт уул          

• B.

  Атираат уул

• C.

  Хөмбөн уул

• D.

  Зөрөгт уул

• E.

  Өндөр уул

   см хуулиар хэлбэлзэх биеийн     агшин дахь шилжилтийг олно уу.                                                                                                                     

• A.

  0.04 см    

• B.

  0

• C.

  0.02 см

• D.

  -0.04 см  

• E.

  -0.02 с

Голдуу үйлдвэр ихтэй том хотын дээр үүсдэг, агаарт нүүрсхүчлийн хий болон хатуу хольцууд ихэссэнээс болж газрын гадаргаас ялгарах дулааныг тогтоон барьж буй үзэгдэл инверсийн ямар төрөл вэ?

• A.

  Адвекцийн инверс

• B.

  Агаарын бохирдлын инверс

• C.

  Цацрагийн инверс

• D.

  Уулзүйн инверс

• E.

  Хаврын инверс

Газарзүйн бүрхэвчийн мөчлөг ба хэмнэлт шинж чанарын онцлогийг тодорхойлсон хариултыг олно уу.

• A.

  Тектоникийн хөдөлгөөн эрчимжих

• B.

  Галт уулын дэлбэрэлтээс тоос нэмэгдэх

• C.

  Өдөр, шөнө ээлжлэх, улирал солигдох

• D.

  Хөрс, ургамал, амьтан тархах

• E.

  Агаарт чийг өтгөрч үүл бүрэлдэх

Хэлбэлзлүүдийн хувьд зөв харгалзаа тогтооно уу.                               

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.