A цэгээс эхлэн эсвэл дээш 1 нэгж, эсвэл баруун тийш 1 нэгж явсаар B  цэгийг дайран C цэгт  очих бүх ялгаатай  замын тоог ол.

• A.

  8

• B.

  9

• C.

  10

• D.

  11

• E.

  12

Эр бэлгийн эсийн зургийг ажиглан өндгөн эсийн гадаад давхрааг хайлуулах үүрэгтэй фермент  (энзим) агуулдаг хэсгийн дугаарыг  нэрлэнэ үү

• A.

  2

• B.

  3

• C.

  4

• D.

  1

• E.

  5

Дэлхийн гадаргаас R зайд дэлхийг тойрох хиймэл дагуулын үе нь T бол дэлхийн гадаргаас 3R зайд тойрох хиймэл дагуулын үеийг ол. R-дэлхийн радиус

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Улсаа гурван гарт хуваан захирах төр, засаг захиргааны зохион байгуулалт ямар улсаас эхлэлтэй вэ?

• A.

  Их Монгол улс            

• B.

  Сяньби

• C.

  Жужан

• D.

  Хүннү

• E.

  Түрэг

1. Зурагт тодруулсан улсын тодорхойлолтыг хүснэгт ашиглан гүйцээж сонгоно уу.

(I) . . . . . . улс нь (II) . . . . . . дэд бүсэд хамаардаг, (III) . . . . . . дэлхийн зах зээлд гаргаж жилд дунджаар 36 тэрбум долларын ашиг олдог бөгөөд нэг хүнд ноогдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүн 7200$ байна.

• A.

  1, А, b

• B.

  2, A, a

• C.

  1, Е, с

• D.

  3, E, d

• E.

  5, A, e

Дотоодын нийт бүтээгдэхүүнд оруулж тооцох бүтээгдэхүүн, ажил үйлчилгээний жишээ аль нь вэ?

• A.

  Тухайн жилд үйлдвэрлэсэн талхны үнэ

• B.

  Батын аав амралтын өдрөөр машиндаа засвар хийв

• C.

  Болд хашаандаа гэр бүлийн хэрэгцээндээ зориулж төмс тарив

• D.

  Талхны үйлдвэрийн худалдан авсан гурилын өртөг

• E.

  Бялууны үйлдвэрлэлийн үндсэн түүхий эд болох үр тариа болон гурилын өртөг

 бол   векторуудын скаляр үржвэрийг ол

• A.

  6

• B.

  -6

• C.

  4

• D.

  30

• E.

  36

Зургийг ажиглан дараах ургамал ямар хэлбэрээр үрждэг болохыг тодорхойлно уу.                  

• A.

  Вегетатив

• B.

   Спор үүсгэх

• C.

  Нахиалах

• D.

   Хэсэгчлэн хуваагдах

• E.

   Бөөмийн олон дахин хуваагдах хуваагдал

Air pollution can be defined as the addition of something harmful to the air at faster rate than it can be absorbed. Everyone should be concerned about air pollution. It affects us all, and as it continues to worsen, so the environmental impact increases.

One of the major causes of air pollution in cities is car use. Cars are used for even the shortest of the journeys, and all efforts by governments to encourage people to use public transport seem to be failing. Industry is another major cause of pollution in our cities. But fortunately, new industrial sites are being built away from large urban centers. 

It is said that there are too many contributing factors for us to decide exactly which one is main problem, but I believe that one of the most serious problems that needs tackling is the use of the car. In some cities laws have been passed concerning car use. Athens, for example, only allows a certain number of cars into the city center each day. In my opinion, this is a good idea. With this kind of law, people have no choice and are forced to use buses and trains. This ensures governments know that public transport will be used and can therefore justify the investment and expense of ensuring the system works properly.

Another thing governments could do is to force people to have their cars checked for carbon emissions and fine people with cars that produce high level of harmful gases.

What is the passage mainly about?

• A.

  It is about passing laws concerning car use.

• B.

  It is about the causes that leads to air pollution.

• C.

  It is about the cars that pollute the air.

• D.

  It is about seeking ways to reduce air pollution.

• E.

  It is about the effects of air pollution.

Дотоод болон хилийн чанад дахь Монголын хөрөнгө оруулалттай аж ахуйн нэгжүүдийн үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний өртгийг...........................гэнэ.

• A.

  Үндэсний орлого

• B.

  Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн

• C.

  Нэрлэсэн дотоодын нийт бүтээгдэхүүн

• D.

  Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн

• E.

  Дотоодын хөрөнгө оруулалт

Доорхи эртний улсуудын бүлэглэсэн хувилбаруудаас түрэг угсааны улсуудыг зөв ангилсан хувилбарыг олно уу.

• A.

  Сяньби, Жужан, Кидан       

• B.

  Хүннү, Түрэг, Кидан            

• C.

  Түрэг, Уйгур, Киргиз            

• D.

  Киргиз, Хүннү, Түрэг           

• E.

  Түрэг, Жужан, Кидан

Ёс заншлыг тодорхойлох онцлог шинжийг дурдахдаа хамааралгүй зүйл оруулсан бол аль нь вэ?

• A.

  Тодорхой нөхцөлд биеэ хэрхэн авч явахыг ёсчлон тодорхой зааж өгдөг.

• B.

  Албан ёсны хэм хэмжээ бөгөөд дагаж мөрдүүлэх явдлыг төрийн зүгээс хянаж, шалгаж байдаг.

• C.

  Үндэстэн бүхэн өөрийн гэсэн ёс заншилтай.

• D.

  Үндэстнийхээ олон зууны туршлагыг хуримтлуулах, хадгалах, хойч үедээ өвлүүлэх өвөрмөц арга юм.

• E.

  Тухайн ард түмэнтэй хамт үүсч, ёс суртахууны ухамсрын төлөвшилд онцгой үүрэг гүйцэтгэдэг.

Гана улсын хүн амын ердийн өсөлтийг тооцоолоорой.

• A.

  36

• B.

  2.3

• C.

  275

• D.

  14

• E.

  25

Ёс суртахуунаар дамжин хүмүүс зан харилцааны дүрэм, журам, нийгэмд гүйцэтгэх үүргийн талаар мэдлэг эзэмшиж байдаг. Энэ нь ёс суртахууны хэм хэмжээний аль үүрэгт хамаарах вэ?

• A.

  Зохицуулах үүрэг

• B.

  Төлөвшүүлэх үүрэг

• C.

  Танин мэдэхүйн үүрэг

• D.

  Үнэлэмж баримжааллын үүрэг

• E.

  Үнэт зүйлсийн үүрэг

Дараах зургаас пойкилотерм (биеийн температур тогтмол бус) амьтдыг нэрлэнэ үү.              

• A.

  3. 4. 7             

• B.

  3. 4. 6       

• C.

  2. 3. 4          

• D.

  1. 3. 4            

• E.

  2. 4. 5

Шөнө хүйтэн болдог шалтгаан нь юу вэ?

I. Дэлхий дулааны цацаргалтаар энергиэ алддаг.

II. Нарны гэрэл тусдаггүй.

III. Дэлхий газрын гүн рүү дулаанаа алддаг.

IV. Дэлхийн экваторын хавтгай, дэлхий нарыг тойрч байгаа хавтгайтай ойролцоогоор 23.5⁰ өнцөг үүсгэдэг.

• A.

  III ба IV

• B.

  II ба III

• C.

  II ба IV

• D.

  IV

• E.

  I ба II

Хямд, чанаргүй, үнэ цэнгүй, агуулгагүй бүхнээр өөрийгөө дүүргэсэн, материаллаг хэрэгцээ нь давамгайлсан хүн өнөөдөр араатан авиртай болж гэмт хэргийн эзэн болсоор байна гэвэл энэ нь хувь хүний соёлын ямар түвшинг дүрсэлсэн бэ?

• A.

  Соёлын элит түвшин

• B.

  Соёлын дээд түвшин

• C.

  Соёлын хоёр дахь түвшин

• D.

  Соёлын доод түвшин

• E.

  Соёлын дунд түвшин

Хүрэл зэвсгийн үеийн он цаг аль нь вэ?

• A.

  НТӨ III мянган жилээс НТӨ I мянган жил

• B.

  НТӨ II мянган жилээс НТӨ III зуун 

• C.

  НТӨ III мянган жилээс НТӨ IV зуун

• D.

  НТӨ II мянган жилээс НТӨ VII зуун

• E.

  НТӨ IV мянган жилээс НТӨ II мянган жил

1. Рамсарын конвенцид 1997 онд бүртгэгдсэн, х.ө. 49⁰42’, з.у.115⁰ 06’ солбицолд Хөх нуур оршдог, 210000 га талбай бүхий ус намгархаг газрын нэр аль нь вэ?

• A.

  Монгол дагуур

• B.

  Тэрхийн цагаан нуур

• C.

  Өгий нуур

• D.

  Хар Ус нуурын БЦГ

• E.

  Айраг нуур

Хувь хүний соёлын дээд буюу элит түвшин ямар хэрэгцээ давамгайлж байгаагаар тодорхойлогдох вэ?

• A.

  Амьдралын орчин нөхцөлөө сайжруулах хэрэгцээ

• B.

  Материаллаг хэрэгцээ

• C.

  Өөрийгөө илэрхийлэх хэрэгцээ

• D.

  Өөрийгөө хөгжүүлэх хэрэгцээ

• E.

  Бүтээн туурвих, оюуны хэрэгцээ

Тойргийг  2:3:4 харьцаатай нумуудад хуваав.  Хамгийн их нумд тулсан төв өнцгийг ол

• A.

  40

• B.

  80

• C.

  180

• D.

  120

• E.

  160

Буган чулуун хөшөөний талаархи бодомжуудаас буруу өгөгдлийг олно уу?                                

• A.

  Хүрэл зэвсгийн үеийн дурсгал

• B.

  Бэлчээр нутгийнхаа хил хязгаарыг зааглах зорилгоор босгодог байсан

• C.

  НТӨ XIV-НТӨ VIII зуунд холбогдох дурсгал

• D.

  Өвөг дээдсээ шүтэн тахих үзлийн улмаас босгодог байсан

• E.

  Буган хөшөөг дотор нь бүтээгдсэн хэлбэр болон тархсан бүс нутгаар нь гурав ангилдаг

1. Голын голдрилын хөндлөн огтлолоор нэгж хугацаандурсан өнгөрч буй усны хэмжээг юу гэж нэрлэдэг вэ?

• A.

  Усан мандал

• B.

  Ус цуглуулах талбай

• C.

  Ус хагалбар

• D.

  Уст давхарга

• E.

  Усны зарцуулга

“Соёлыг хүний үйл ажиллагааны үр дүн” гэдэг утгаар нь юу гэж ангилдаг вэ?

• A.

  Бүс нутгийн, үндэсний, олон улсын

• B.

  Ардын, нийтийн, сонгодог

• C.

  Зонхилох, сөрөг, дагуул

• D.

  Биет ба биет бус

• E.

  Нэг хэв загварын ба олон хэв загварын

Дээжид байх цацраг идэвхт цөмийн тоог тодорхойлсоноос хойш 6 сарын дараа анх байсан цөмийн нь үлдсэн бол энэ цөмийн хагас задралын үеийг ол.

• A.

  сар

• B.

  3 сар

• C.

   1сар

• D.

  0,75 сар

• E.

  2 сар

ABC адил хажуут гурвалжны оройн өнцөг ∡B=50°  бөгөөд AM=BM  байхаар  M  цэгийг BC хажуу тал дээр авсан бол  ∡MAC  өнцгийг ол.

• A.

  25

• B.

  5

• C.

  10

• D.

  15

• E.

  20

Өвөр Монголчуудыг хятаджсан гэх боловч өнөөг хүртэл монгол хэлээрээ ярьж байгаа бол энэ нь соёлын ямар шинжийг илтгэн харуулж байна вэ?

• A.

  Соёлын өөрчлөмтгий шинж

• B.

  Соёлын хувирамтгай шинж

• C.

  Соёлын тогтонги шинж

• D.

  Соёлын хөдөлгөөнт шинж

• E.

  Соёлын тогтворгүй шинж

Агаарын бага даралттай хэсгийн төлөв байдлын мэдээнээс зөвийг нь сонгоно уу.

• A.

  Температур -11⁰С

• B.

  Дуу цахилгаантай

• C.

  Бороотой

• D.

  Тэнгэр бүрхэг

• E.

  Салхи зүүнээс

James: So, are you still living with your parents, Tom?

Tom: I’m afraid so. I wish I had my own apartment.

James: Why? Don’t you like living at home?

Tom: It’s OK, but my parents are always asking me to be home before midnight. I wish they would stop

worrying about me.

James: Yeah, parents are like that!

Tom: And they expect me to help around the house. I hate housework. I wish life weren’t so difficult.

James: So, why don’t you move out?

Tom: Hey, I wish I could, but where else can I get free room and board?

Tom is _________ to live with his parents because he doesn’t like housework.

• A.

  angry

• B.

  displeased

• C.

  pessimistic

• D.

  furious

• E.

  worried

  хязгаарыг  бод

• A.

  ∞

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  0

Булаан эзлэх, шашин дэлгэрүүлэх, мэдээллийн хэрэгслийн нөлөө зэрэг олон сувгуудаар соёлын үнэт зүйл нэг бүлгээс нөгөөд, нэг нийгмээс нөгөөд дэлгэрэх үйл явц нь....................................юм.

• A.

  Соёлын цочирдол

• B.

  Соёлын түгээмэл шинж

• C.

  Соёлын нэвчилт

• D.

  Соёлын хожимдолт

• E.

  Соёлын хуримтлал

Дэлхийд хамгийн анхны төрт улс хаана үүссэн бэ?

• A.

  Энэтхэг

• B.

  Хоёр мөрний хөндий          

• C.

  Египет

• D.

  Хятад

• E.

   Монгол

ЗӨВ үндэслэлийг сонгоно уу.

• A.

  Цөмийн урвалын дүнд энерги суллагдаж болно.

• B.

  Цөмийг бөөмөөр бөмбөгдөж цацраг идэвхит задралыг явуулдаг.

• C.

  Химийн урвалаар шинэ элемент үүсдэг.

• D.

  Атомын цахилгаан станцад ураны нунтагийг шатааж цахилгаан энерги гаргадаг.

• E.

  Нарны дулаан гэрлээр зөөгдөж дэлхийд шингэдэг.   

Материаллаг амьдралын өөрчлөлтүүд нь үнэт зүйл, итгэл үнэмшил, ёс суртахууны өөрчлөлтөөс түрүүлж байж болно. Энэ нь онолын хувьд аль ойлголтод хамаарах вэ?

• A.

  Соёлын нэвчих үзэгдэл

• B.

  Соёлын гажилт

• C.

  Харийн соёлын ноёрхол

• D.

  Соёлын хожимдолт

• E.

  Соёлын холбоо

Палеолитийн үеийн хамгийн эртний археологийн дурсгал аль нь вэ?                                           

• A.

  Хойд цэнхэрийн агуйн хадны зураг  

• B.

  Баянхонгор аймгийн Нарийн голын хөндийн бууц

• C.

  Баянхонгор аймгийн Баянлигийн Чихэн агуй

• D.

  Дөрвөлжин булш                      

• E.

  Буган чулуун хөшөө

Э. Кассирер нь овог аймгуудын хэл, домог, шашин, урлаг зэрэг соёлын үзэгдлүүдийг судалсан соёл судлаач эрдэмтэн юм. Дараах өгөгдлүүдийн аль нь түүний үзэл санааг тодорхойлох вэ?

• A.

  Хүн бол бэлгэ тэмдгүүдийг бүтээдэг амьтан

• B.

  Соёл нь хүн нийгмийн гишүүн болохынхоо хувьд эзэмшдэг мэдлэг, итгэл үнэмшил, урлаг, ёс суртахуун, хууль, зан заншил болон бусад чадвар дадлуудыг багтаасан цогц бүхэллэг зүйл юм.

• C.

  Соёл бол өв уламжлан авсан бүтээл, юмс, техникийн үйл ажиллагаа, үзэл санаа, зан үйл, үнэт зүйлс мөн.

• D.

  Соёл бол өв уламжлан авсан бүтээл, юмс, техникийн үйл ажиллагаа, үзэл санаа, зан үйл, үнэт зүйлс мөн.

• E.

  Соёлын хэлбэрт олон тооны нийтлэг ойлголт, зарчмууд илэрч байдаг.

Металлыг λ=3∙10^-7 м долгионы урттай гэрлээр шарахад үүсэх фотоэлектроны кинетик энергийн хамгийн их утга E=3.62∙10^-19 Ж Уг металлын фотоэффектийн үзэгдэл ажиглагдах улаан хилийн долгионы уртыг ол. Планкийн тогтмол  h=6.62∙10^-34 Ж∙с

Гэрлийн хурд  

• A.

  6.62∙10^-7 м

• B.

  3.62∙10^-7 м

• C.

  10.24∙10^-7 м

• D.

  9∙10^-7 м

• E.

  1∙10^-7 м

1. Бал чулуулгийн хатуулаг нь 1, бадмааргийн хатуулаг 9. Бал чулуу нь зөөлөн тул бадмаараг дээр зураас гаргадаг. Тэгвэл хээрийн жоншдээр зураас гаргахын тулд алийг нь сонгох вэ?

• A.

  Молор

• B.

  Апатит

• C.

  Кварц

• D.

  Бадмаараг

• E.

  Алмааз

James: So, are you still living with your parents, Tom?

Tom: I’m afraid so. I wish I had my own apartment.

James: Why? Don’t you like living at home?

Tom: It’s OK, but my parents are always asking me to be home before midnight. I wish they would stop

worrying about me.

James: Yeah, parents are like that!

Tom: And they expect me to help around the house. I hate housework. I wish life weren’t so difficult.

James: So, why don’t you move out?

Tom: Hey, I wish I could, but where else can I get free room and board?

James is _________ of Tom on parents’ situation at home.

• A.

  attentive

• B.

  caring 

• C.

  supportive

• D.

  concerned

• E.

  mindful

Эртний Энэтхэгийн кастын тогтолцооны Кшатрий нарт ямар хүмүүсийг хамааруулдаг байсан бэ?

• A.

  Цэргийнхэн болон хууль сахиулагчид

• B.

  Санваартан болон сэтгэгчид

• C.

  Газар тариалан эрхлэгчид

• D.

  Худалдаачид

• E.

  Гар урчууд болон үйлчлэгч нар