Тэнцвэр тогтсон системд катализатор нэмбэл юу болох вэ?

• A.шулуун ба урвуу урвалын хурд адил хэмжээгээр хурдасна.

• B.идэвхжлийн энерги ихэснэ.

• C.шулуун урвалын хурд хурдасна.

• D.урвуу урвалын хурд хурдасна.

Урвалд анх ижил молийн тоо бүхий бодисуудыг авсан бол дараах тэнцвэртогтсон системийн алинд нь эх бодис давамгайлах вэ?

• A.. SO_2(x)+ NO_2(x) ↔ SO_3(х)+ NO_(x)                       K_Т=150           

• B.CO_(x) +H₂O_(x) ↔ CO_2(x)+H_2(x)                          K_Т=31.4

• C. H_2(x)+ I_2­(x)↔2HI_(x)                                  K_Т=10    

• D. N_2­(x) + O_2(x)  ↔ 2NO_(x)                                 K_Т=1.0 ∙10^-31

Fe₂O₃(хат) + 3CO(хий) ↔ 2Fe(хат) + 3CO₂(хий) + Q тэнцвэрийн тогтсон урвалд шулуун урвалын чиглэлд тэнцвэрийг шилжүүлэхэд ямар хүчин зүйл нөлөөлөх вэ?

• A. Төмрийн нунтаг нэмэх

• B.Нүүрсхүчлийн хийн концентрацийг ихэсгэх

• C.Даралтыг багасгах

• D.Температурыг багасгах

Fe₂O₃(хат) + 3CO(хий) ↔ 2Fe(хат) + 3CO₂(хий) + Q тэнцвэр тогтсон урвалд тэнцвэрийн тогтмолыг илэрхийлж бичнэ үү

• A. K = [Fe₂O₃] ∙[CO]³  / [Fe]²  ∙[CO₂]³ 

• B. K = [Fe]²  ∙[CO₂]³  / [Fe₂O_³]_Т ∙[CO]³

• C. K = [CO₂]³ / [CO]³  

• D. K = [CO₂]  / [CO]

N₂+3H₂↔ 2NH₃  урвалын тэнцвэр тогтсон үе дэх бодисуудын концентраци

      [N₂]_Т=0.01 моль∙л^-, [H₂]_Т=3.6 моль∙л^-, [NH₃] _Т = 0.4 моль∙л^-1 тус тус байжээ.

N₂ ба H₂-ийн анхны концентрацийг ол.

• A.. [N₂]₀=0.41 ба [H₂]₀=4 моль∙л^-1         

• B.. [N₂]₀=0.41 ба  [H₂]₀= 4.2 моль∙л^-1

• C.[N₂]₀=0.21 ба  [H₂]₀= 4.2 моль∙л^-1

• D.N₂]₀=0.39 ба  [H₂]₀= 3.2 моль∙л^-1

2SO_2(х)+ O_2(x)=2SO_3(x)   гэсэн тэнцвэр тогтсон системийн эзэлхүүнийг 2 дахин багасгавал . . . . . . . . . .

• A.Шулуун болон буцах урвалын хурд ижил болно.

• B.Тэнцвэр шилжихгүй

• C.Шулуун урвалын хурд буцах урвалын хурдаас 2 дахин их болно

• D.Тэнцвэр зүүн тийш шилжинэ

Дараах урвалуудын алинд нь даралт ба температурыг ихэсгэхэд тэнцвэр адил чиглэлд шилжих вэ?   

• A.. 2HBr ↔ H₂ + Br_{2(шингэн)}               

• B.N_2(x) + 3H_2(x) ↔ 2NH_3(x) + Q           

• C.2SO₂ + O₂ ↔ 2SO₃ + Q

• D.3O_2(x) ↔ 2O_3(x) – Q

   

Дараах тэнцвэр тогтсон системд бүтээгдэхүүний гарцыг ихэсгэхийн тулд ямар хүчин зүйлийг өөрчлөх шаардлагатай вэ?               

  CaCO_{3(xaт )}⇔CaO_(хат)+CO_2(x) -556кЖ

• А.CO₂ нэмнэ.

• B.B. Ялгарсан СО₂-ийг зайлуулна

• C.C. СаО нэмнэ.

• D.D. Температурыг бууруулна

Аммиакын синтезийн     ∆Н= - 92.3  кЖ          гэсэн тэнцвэрийг шулуун чиглэлд шилжүүлэхийн тулд аль аль хүчин зүйлсийг хэрэглэх вэ?

  а. Даралтыг ихэсгэх     б. Температурыг ихэсгэх      в. Аммиакыг зайлуулах     г. Катализатор

• A. а,б,в,г            

• B. а,б,в,г            

• C.а,в,г      

• D.а,в,г      

 Азот олон оксид үүсгэдэгээс N₂O₄ өнгөгүй, NO₂ улаан хүрэн  өнгөтэй байдаг.

N₂O_4(хий) ↔ 2NO_2(хий)   гэсэн химийн урвал явагдаж тэнцвэр тогтдог. Дараах илэрхийллийн аль нь  худал вэ?

•   А. Шулуун урвалын хурд: υ_ш = К_ш ∙ [N₂O₄]   

•   B. Урвуу урвалын хурд:  υ_у = К_у ∙ [2NO₂]

•   C. Урвал эхлэхэд өнгөгүй байснаа хэсэг хугацааны дараа өнгө нь өтгөрч тогтворжино.

• D. Тэнцвэрийн үе дэх NO₂, N₂O₄-ын концентраци өөрчлөгдөхгүй, тогтмол болно

Урвал явуулж буй савны эзлэхүүнийг ихэсгэхэд бүтээгдэхүүн үүсэх тал руу тэнцвэр шилждэг урвалыг заана уу.  

• A.nCO_(x)+  (2n+1)H_2(x)  → C_nH_2n+2(x) + nH₂O_ш

• B.4NH_3(x)+5O_2(x)=4NO_(x)+ 6H₂O_(x) 

• C.H_2(x)+ J_2(x)=2HI_(x)  

• D.3O₂↔2O₃

Хүчиллэг тунадас гэж юуг хэлэх вэ? 

•  Борооны усны рН 5.6 –аас бага тунадасыг хэлнэ

  Хүхэрлэг хий, азотын давхар исэл үүлэнд их хэмжээгээр хуримтлагдсанаас хүчиллэг тунадас үүснэ.

  SO₂, NO₂ усны уур уусаж, улмаар конденсацлагдан тунадас үүснэ.

Хүлэмжийн хийг яг одоо зогсоосон ч нэгэнт агаар мандалд ялгарсан хүлэмжийн хий нь дэлхийн дулааралд тодорхой хугацаанд нөлөөлсөөр байх болно. Иймд хүлэмжийн хийг бууруулахаас гадна уур амьсгалын өөрчлөлтөд амьдрал, аж ахуйгаа дасан зохицуулах зайлшгүй шаардлага гарч байна. Өөрчлөлтийг багасгах хамгийн оновчтой аргыг сонгоно уу?

• A. Уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох

• B. Хувь хүний хандлагыг байгальд ээлтэй байдлаар өөрчлөх

• C. Сэргээгдэх эрчим хүчний төрлүүдийг ашиглах

• D. Хүлэмжийн хий ихээр ялгаруулдаг орнуудаас авах татварын хэмжээг нэмэгдүүлэх

Дэлхийн цаг уурын дулаарлын 90.0% нь хүний ажиллагаанаас шалтгаалан үүссэн хүлэмжийн хий нэмэгдэж байгаатай холбоотой” гэж “Засгийн газар хоорондын уур амьсгалын өөрчлөлтийн хороо”-ны ( IPCC ) илтгэлд дүгнэсэн байна. Хүлэмжийн хий нь онцлогийг буруу илэрхийлсэн ойлголтыг сонгоно уу?

• A. Хүлэмжин хийнүүд нь газрын гадаргуугаас ойсон дулааны энергийг шингээж, дэлхийн дулааны тэнцвэрийг хангана.

• B. Хүлэмжин хийн төрлүүд нь CO_2, N₂O, O₃, SO₂юм.

• C. Нарны цацраг байхгүй үед дэлхийг хурдан хөрөхөөс хамгаалдаг.

• D. Хүлэмжийн хийн нарны хэт ягаан туяаг өөртөө шингээдэг давхарга юм.

1. ГМС                                               А. Байршилтай холбоотой дүн шинжилгээ хийх зориулалттай мэдээллийн систем ба уг мэдээллийн системийг удирдан зохион                                                             байгуулж байдаг компьютер программ хангамжийн  цогц
2. GPS                                               Б. Аливаа биет, юмс үзэгдлээс ойсон, сарнисан, цацарсан Цахилгаан соронзон долгионыг бүртгэн авч зураглан судалдаг                                                                     технологи
3. Гео орон зайн технологи             В. Хиймэл дагуулуудын дохионы тусламжтайгаар байршил, зай, өндөршил, зэргийг тодорхойлох систем
4. Зайнаас тандах                           Г. Байршилтай холбоотой өгөгдлийг цуглуулах болон судлал   оловсруулах, газарзүйн  зураглал хийхэд ашиглагдаж буй                                                                        технологийн цогц

• A. 1А, 2В, 3Г, 4Б

• B. 1Г, 2В, 3Б, 4А   

• C. 1А, 2Б, 3В, 4Г 

• D. 1Г, 2Б, 3В, 4А

Зургуудыг ажиглан хэмжээст байдлаар нь зөв ангилсныг сонгоно уу?

• А. Хоёр хэмжээст – 1, 4 Гурван хэмжээст – 3, 2

• B. Хоер хэмжээст – 2, 4 Гурван хэмжээст – 1, 3

• C. Хоёр хэмжээст – 1, 2, 4 Гурван хэмжээст – 3

• D. Гурван хэмжээст – 1, 2, 4 Хоёр хэмжээст- 3

Далайн урсгалыг температурынх нь байдлаар дулаан ба хүйтэн гэж ангилна. Дараах урсгалуудаас хүйтэн урсгалуудыг сонгоно уу?

• A. Калифорны, Гольфстрим, Перугийн, Бразилийн

• B. Баруун зүгийн салхины, Бенгалын, Перугийн

• C. Хойд ба өмнөд пассатын, Куросиогийн, Зүүн Австралийн

• D. Бенгалын, Канарын, Баруун ба Зүүн Австралийн

Сидней ба Перт хотууд нь Австралийн баруун ба зүүн хэсэгт оршдог. Хотуудын уур амьсгалын диаграммыг ажиглан буруу хариултыг сонгоно уу?

• A. Сидней чийглэг, халуун уур амьсгалтай бол Перт хуурай халуун уур амьсгалтай

• B. Агаарын температур 6, 7, 8 саруудад багасаж, цаг агаар сэрүүсдэг.

• C. Хур тунадасны хуваарилалтын ялгаатай байдалд далайн урсгал, пассат салхи нөлөөлдөг.

• D. Хамгийн дулаан сар нь 6 сар, тунадасны хэмжээ 6-8 сард багасдаг.

Дэлхийн гадарга дээр агаарын тунадасны хуваарилалт харилцан адилгүй байдаг. Уур амьсгалын диаграммыг ажиглан энэ газар нь дэлхийн бөмбөрцгийн аль хагаст, уур амьсгалын ямар бүсэд оршдог болохыг сонгоно уу?

• A. Хойд хагаст, экваторын бүсэд

• B. Өмнөд хагаст, халуун бүсэд

• C. Хойд хагаст, сэрүүн бүсэд

• D. Хойд хагаст, халуун бүсэд

Дараах ойлголтуудаас зөв хариултыг сонгоно уу?

• A. Агаарын температур буурахад даралт нэмэгдэж, температур нэмэгдэхэд даралт буурна.

• B. Өндрөөс хамаарч температур, даралт өөрчлөгддөг. Гадаргын өндөр нэмэгдэхэд даралт, температур 2-уулаа нэмэгддэг.

• C. Сэрүүн бүсийн орнуудад улирлаас хамаарч даралтын бүс өөрчлөгддөг. Зундаа их даралт, өвөлдөө бага даралтын бүс ноёрхоно.

• D. Ус ба хуурай газар дулааныг шингээх чадвар нь харилцан адилгүй байна. Ус хурдан халж, хурдан хөрдөг бол хуурай газар удаан халж, удаан хөрнө.

Дэлхийн томоохон цөлүүд матар ба мэлхийн зам орчимд голлон байрласан байдаг. Шалтгааныг температур ба даралттын хуваарилалттай холбон зөв тайлбарласныг сонгоно уу?

• A. Тропик орчимд агаарын дундаж температур 20⁰С, их даралтын бүс ноёрхох учраас  ууршилт их явагдаж,  хур тунадас  бага ордог.

• B. Жилийн турш халуун, хуурай байдаг. Энд ууршилт нь хур тунадасны хэмжээнээс ямагт бага байдагтай холбоотой.

• C. Экватор орчмоос дээш өргөгдсөн агаар матар мэлхийн зам орчимд уруудан доошилж, чийг агуулах чадвараа алддаг.

• D. Тропик орчимд агаарын дундаж температур 10⁰С, бага даралтын бүс ноёрхох тул ууршилт нь тунадасны хэмжээнээс ямагт их байдаг.

Газар тариалан эрхлэхийн тулд хөрсний бүтэц ямар байх нь хамгийн чухал үзүүлэлт юм. Төмс, хүнсний ногоо тариалахад хамгийн тохиромжтой хөрсний бүтэц нь  шавар 60%, тоос 30%, элс 10% байх хэрэгтэй. Ийм бүтэцтэй хөрсийг сонгоно уу?

• A. Шавранцар хөрс

• B. Хөнгөн шавранцар хөрс

• C. Шавар хөрс

• D. Хүнд шавранцар хөрс

Хөрс бол газрын гадаргын үржил шим бүхий өнгөн үе юм. Тодорхой хугацааны туршид хөрс давхраалаг байдлыг үүсгэдэг ба А, В, С гэсэн үндсэн гурван үеийг ялгадаг. В үеийн шинж чанарыг сонгоно уу?

• А. Органик бодис хамгийн ихээр хуримтлагдддаг, хөрсний бичил биетнээр элбэг

• B. Ялзмаг багатай, арай цайвар өнгөтэй, Шаварлаг чулуулаг их учраас эрдсийн хуримтлал их байна.

• C. Хамгийн өнгөн талын ялзмаг ихтэй, хар бараан өнгөтэй, том ширхэгтэй чулуулгаас бүрдэнэ.

• D. Суурь чулуулгийн үе. Гадаргаас нилээн гүнд оршино.

Бүх төрлийн амьд организм амьдардаг бүрхэвчийг биомандал гэж нэрлэдэг. Түүний бүрэлдэхүүнд няг бактериас эхлээд аварга том заан, халим хүртэл багтдаг. Биомандлын хил хязгаарыг олно уу?

• A. Газрын давхаргаас агаар мандлын доод үе тропосфер хүртэл

• B. Газрын гадаргын өнгөн хэсгээс агаар мандлын дээд үе экзосфер хүртэл

• C. Чулуун мандлаас агаар мандлыг бүхэлд нь хамарна.

• D. Зөвхөн газрын гадарга ба агаар мандлыг хамарна.

1. Экосистем                        А. Нэг төрлийн орчин бүхий орон зайд орших амьтан, ургамал, бичил биетний харилцан холбооны нэгдэл
2. Биоценоз                          Б. Амьд биеийг тэдгээрийн оршин буй орчных нь хамт
3. Биомандал                       В. Бүх төрлийн амьд организм амьдардаг газарзүйн Бүрхэвч
4. Биотоп                               Г. Байгалийн нэг төрлийн хүчин зүйл бүхий нутаг   дэвсгэрийн хэсэг

• A. 1Г2Б3А3В 

• B. 1Б2А3В4Г

• C. 1А2Б3В4Г  

• D. 1В2А3Б4Г

Голын усны зарцуулга нь тогтмол биш, голын усны горим ба тэжээлээс хамаарч өөрчлөгдөж байдаг. Голын усны зарцуулга ямар үед хамгийн их байх вэ?

• А. Бороо орсны дараа 

• B. Ган гачиг болох үед

• C.  Хавар ба намрын үед

• D. Зун хэт халах үед

Байгаль дээр явагдах усны эргэлтийн үр дүнд усны төрлүүд тодорхой хугацааны дотор солигдон шинэчлэгдэж байдаг. Хийн мандлын ус хамгийн богино хугацаанд шинэчлэгддэг бол гол мөрний ус ямар хугацаанд шинэчлэгддэг вэ?

• A. 8-10 хоног     

• B. 2 долоо хоног

• C. 2 долоо хоногоос жил      

• D. 10-1000 жил

Дэлхийн гадаргаас дээш агаарын температур, даралт, нягт буурдаг. Температур өндөрлүүгээ өөрчлөгдөх байдалд үндэслэн 5 үелэлд хувааж үздэг. Температур нэмэгдэж байгаа үе давхаргыг нэрлэнэ үү?

• А. Тропосфер, Мезосфер   

• B. Стратосфер, Термосфер

• C. Тропосфер, Стратосфер  

• D. Мезосфер, Термосфер

Дэлхийн гадаргаас дээшлэх тусам агаарын температур, даралт, нягт өөрчлөгддөх ба үүнд үндэслэн агаар мандлыг 5 үед хуваадаг. Агаар мандлын 3 дахь давхарга болох Мезосферийн онцлогийг тодорхойлно уу?

• А. Их хэмжээний озон агуулсан, температур нь 0-ээс +10хэм хүрнэ.

• B. Агаарын хийн 90% агуулагдах ба энд үүл манан үүсэх, бороо цас орж, рентгэн ба гамма туяаг өөртөө шингээнэ.

• C. Энэ үе рентген ба гамма туяа шингээдэг ба агаарын хэм -90, салхины хурд 150м/с хүрнэ.

• D. 800-1000км хамрах ба энд температур маш хурдан нэмэгдэх ба агаарын хэм 1500 болно.

Чулуулгийн эргэлтэд нөлөөлдөггүй хүчин зүйлийг сонгоно уу?

• А. Дэлхийн гүн дэх өндөр температур, их даралтын улмаас чулуулаг хайлмал байдалд шилждэг.

• B. Нарны гүнд явагдах халуун цөмийн урвалын үр дүнд асар их дулаан ялгардаг.

• C. Дэлхийн дотоод дулаан ба нарны энергийн үр дүнд чулуулаг хайлж, өгөршиж байдаг.

• D. Магма газрын давхарга руу шургах ба бялхан гарч магмын ба хувирмал чулуулгийг үүсгэнэ.

Чулуун мандлыг бүрдүүлэгч үе давхаргуудын онцлог зүй тогтлоос алдаатай ойлголтыг олно уу?

• А. Далайн ёроолын давхарга нь тунамал, боржин, хувирмал чулуулгуудаас тогтоно.

• B. Дээд мантийн 70-700км хооронд бодисын нягт бага, сийрэгжсэн, уян налархай байдаг.

• C. Газрын давхарга нь хамгийн гадна талын хатуу бүрхэвч юм.

• D. Эх газрын давхарга нь харьцангуй зузаан, нягт багатай, хатуу чулуулгаас тогтдог.

Газрын давхаргаас доош 2900км зузаан, нягт ихтэй. Энэ давхаргад чичирхийллийн долгионы хурд 8-14км/сек хүрнэ. Физик шинжээр нь дээд ба доод гэж ангилна. Энэ ямар давхарга вэ?

• А. Астеносфер

• B.  Газрын давхарга

• C.  Цөм   

• D.  Манти

Нэр томьёог зөв харгалзуулна уу?

1. Газрын давхарга             А. 2900км зузаантай. Чичирхийллийн долгионы хурд 8-14км/сек хүрнэ. Чулуулгууд ерөнхийдөө хайлмаг байдалтай байна.
2. Манти                               Б. Мантийн дээд хэсэгт 70-700км-ийн хооронд орших Уян налархай давхарга. Тектоникийн процесст гол нөлөө үзүүлнэ.
3. Цөм                                   В. Дэлхийн гадна талын хатуу бүрхэвч. Нягт багатай, Хатуу чулуулгаас тогтоно.
4. Астеносфер                     Г. 3460км-ийн дундаж зузаантай. Гадаад ба дотоод гэсэн үелэлүүд ялгарна. Температур, даралт, нягт хамгийн их байна.

• А. 1А2Г3Б4В

• B. 1В2А3Г4Б 

• C. 1Б2Г3В4А 

• D. 1Г2В3А4Б

Нар мэлхийн зам дээр эгц тусаж байх үед ө.ө 66.5⁰-ийн өргөрөгт нар ямар өнцгөөр тусах вэ?

• А. 0⁰

• B.  23.5⁰

• C. 66.5⁰

• D. 90⁰

Нарны эгц тусгал А байрлалд орших үед Антарктидад ямар улирал болох вэ?

• A. Зун                                                                  

• B. Намар

• C.Өвөл

• D. Хавар

Нарны аймгийн гарагууд нь өөр өөрийн гэсэн онцлог шинжтэй. Гарагуудын онцлог шинжийн талаар алдаатай бичсэн ойлголтыг сонгоно уу?

• А. Сугар, Ангараг гарагууд нь дэлхийтэй төст гарагууд юм.

• B. Бархасбадь, Санчир гарагууд нь хэмжээгээрээ хамгийн том

• C.Аварга том гарагууд жижиг гарагтай харьцуулахад тэнхлэгээ богино хугацаанд эргэдэг.

• D.Буд, Сугар гарагуудад жил хамгийн урт үргэлжилдэг

Бүх гарагууд цагийн зүүний эсрэг чиглэлд нарыг тойрон эргэх ба мөн тэр чиглэлдээ тэнхлэгээ эргэдэг бол Сугар, Тэнгэрийн ван гарагууд эсрэг чиглэлд тэнхлэгээ эргэнэ. Эдгээр гарагуудад нар мандах ба жаргах зүгийг сонгоно уу?

• А. Зүүнээс баруун

• B. Баруунаас зүүн

• C. Хойноос өмнө 

• D.  Өмнөөс хойд

Газарзүйн зургийн голдож, зэргэдийн шугамууд хэрхэн зурагдсаныг ажиглан тусгагийн гажилтын төрлийг тодорхойлно уу?

• A. Тэнцүү өнцөгт азимут тусгаг

• B. Тэнцүү зайт конус тусгаг

• C. Тэнцүү талбайт цилиндр тусгаг

• D. Тэнцүү зайт азимут тусгаг

Газарзүйн зураг бүхэнд гажилт гардаг ба алдаа багатай хэмжилт хийхийн тулд зургийн гажилтын төрлийг ялган таних хэрэгтэй. Энэ зурагт ямар хэмжилт хийхэд алдаа багатай байх вэ?

• A. Талбайн хэмжилт    

• B. Өнцгийн хэмжилт

• C. Уртын хэмжилт

• D. Хэлбэр, хэмжээ

Доорх зурагт тал хээрт амьдардаг нэгэн хулганын бүлийн өнгөний өөрчлөлтийг харуулжээ. Дээрх шалгарал нь байгалийн шалгарлын ямар хэлбэр болохыг нэрлэн бичнэ үү. 

• Хөдөлгөгч шалгарал