Дараах зургаас хүн амын шилжилт хөдөлгөөнийг хаанаас хаашаа чиглэсэн байгааг ажиглаарай. Хүн амын шилжилт хөдөлгөөний ямар хэлбэр болохыг тодорхойлно уу.

• A.

  Дотоод шилжилт

• B.

  Сайн дурын шилжилт

• C.

  Эдийн засгийн шилжилт

• D.

  Албадлагын шилжилт

• E.

  Дүүжин шилжилт

Өндөр хөгжилтэй улсыг орших тивтэй нь зөв харгалзуулсныг сонгоорой.            

• A.

  6-d

• B.

  5-a

• C.

  4-b

• D.

  2-e

• E.

  1-c

Туйлын азимут тусгагаар зурагдсан цагийн бүсийн зураг өгөгджээ. С цэг дээр хэдэн цагийн дараа нар жаргах вэ?

• A.

  12 цагийн дараа

• B.

  2 цагийн дараа

• C.

  9 цагийн дараа

• D.

  4 цагийн дараа

• E.

  8 цагийн дараа

Алтан гадас одны байрлах зүгийг сонгоорой.

• A.

  5

• B.

  2

• C.

  1

• D.

  4

• E.

  3

Мейоз хуваагдлын үе шатын онцлогийг тодорхойлсон дараах өгүүлбэрийн цэгийн оронд тохирох үгсийг илэрхийлсэн хариултыг сонгоорой.                                            

Мейоз хуваагдлаар  (1)........  хуваагдах бөгөөд хуваагдлын төгсгөлд (2).......... бүрдэлтэй (3)........... төл эс үүснэ.  Мейоз хуваагдлын профаз I үед гомологи хромосомууд ижил хэсгээ солилцохыг (4)............. гэнэ.

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Митоз хуваагдлаар хуваагдаж буй эсийн зургийг ажиглан, ямар үе шат явагдаж байгааг  илэрхийлсэн мөрийг сонгоорой.          

• A.

  А

• B.

  B

• C.

  C

• D.

  D

• E.

  E

Халдварт өвчний эсрэг вакцин хийлгэсний дараа цусанд үүсэж буй эсрэг биеийн концентрац хэрхэн өөрчлөгдөж буйг графикаар харуулав.  С ба D үсгээр тэмдэглэсэн хэсгийн түвшин ялгаатай байгаа нь ямар эстэй холбоотой вэ?

• A.

  залгиур эс

• B.

  санамжийн эс

• C.

  В-лимфоцит

• D.

  Т-лимфоцит

• E.

  моноцит эс

Манай улсад ДОХ-ын анхны тохиолдол 1992 онд бүртгэгдсэнээс хойш ДОХ-той хүмүүсийн тоо нэмэгдсээр байна. Энэ өвчний талаарх ойлголтыг зөв тодорхойлсон мөрийг сонгоорой.

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Дархлааг идэвхтэй ба идэвхгүй гэж ангилдаг.  Бүдүүвчний  “Х”  үсгээр тэмдэглэсэн хэсэгт тохирох хариуг сонгоорой.                                                                                            

• A.

  Эхээс хүүхдэд дамжин очих эсрэг биеэр үүссэн

  төрөлхийн идэвхгүй дархлаа

• B.

  Өөр бие махбодоос бэлэн эсрэг биет авах үед өрнөсөн идэвхгүй дархлаа

• C.

  Эсрэгтөрөгчийн эсрэг үүссэн өвөрмөц  дархлаа

• D.

  Эмчилгээний ийлдэс хэрэглэсний дараа үүсдэг

  олдмол идэвхгүй дархлаа

• E.

  Эмчилгээний ийлдэс хийлгэсний  дараа үүсдэг идэвхтэй  дархлаа

Амьд биеийн үйл ажиллагааг хянан зохицуулах үйл явц нь биологийн идэвхт бодис болох дааврын /гормон/ оролцоотой явагддаг. Хүснэгтэд өгөгдсөн  мэдээллийг ашиглан ямар дааврын ялгаралт явагдаж буйг тодорхойлно уу.                                                                                               

• A.

  эстроген

• B.

  инсулин

• C.

  тироксин

• D.

  соматотропин

• E.

  адерналин

Хүн харанхуй орчинд орох үед нүдний хүүхэн хараа рефлексийн замаар өөрчлөлтөд орохыг “А” зурагт харуулав. Хүснэгтээс зөв хариуг сонгоорой.                                                   

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Мэдрэлийн эс (нейрон) нь гүйцэтгэх үүргээсээ хамааран бүтцийн хувьд ялгаатай байдаг. Зурагт өгөгдсөн нейроны үүргийг зөв илэрхийлсэн хариуг сонгоорой.       

• A.

  Завсрын нейроны дийлэнх нь мэдээллийг задлан шинжилж хэлхээ үүсгэнэ.

• B.

  Хөдөлгөөний нейрон нь булчингийн эсэд дохио дамжуулж, агшихад хүргэнэ.

• C.

  Мэдрэхүйн нейрон нь гадаад орчны цочролыг төвд дамжуулна.

• D.

  Мэдрэхүйн нейрон нь булчингийн эсэд дохио дамжуулна.

• E.

  Хөдөлгөөний нейрон нь тархинд байрлан мэдээлэл боловсруулна.

Бөөрний нефроны бүтцийг зургаар харуулав. 1, 3, 5 дугаартай бүтцийн хэсгийг зөв тодорхойлсон мөрийг олоорой.                                                                                       

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

P нэгдэл (гепт-3-ен-1-ол) нь ургамлын үнэртэй бөгөөд үнэртэй усны үйлдвэрлэлд өргөн хэрэглэгддэг.

P нэгдлийг илүүдэл, хүчиллэгжүүлсэн, концентрацтай KMnO₄ – ийн уусмалаар үйлчлэхэд ямар нэгдэл үүсэх вэ?

• A.

  CH₃CH₂CH₂CH=CHCH₂CO₂H        

• B.

  CH₃CH₂CH₂CH(OH)CH(OH)CH₂CH₂OH

• C.

  CH₃CH₂CH₂CO₂H болон HO₂CCH₂CO₂H

• D.

  CH₃CH₂CH₂CHO болон OCHCH₂CH₂OH

• E.

  CH₃CH₂CH₂CO₂H болон HO₂CCH₂CH₂OH

Доорх зурагт уусмал Z –д явуулсан туршилтын үр дүнг харуулав.

Уусмал Z –д ямар анион агуулагдаж байсан вэ?

• A.

  сульфат

• B.

  карбонат

• C.

  хлорид

• D.

  нитрат

• E.

  фосфат

Хүний нэг өдөрт авсан болон алдсан усны хэмжээ тэнцвэртэй байх ёстой. Эрүүл хүн хэвийн нөхцөлд дараах хэмжээний шингэнийг авч, ялгаруулсан гэж үзвэл шээсээр ялгарах усны хэмжээг “Х” утга дээр  тооцно уу.                                                                                       

• A.

  2000

• B.

  1500

• C.

  1000

• D.

  950

• E.

  500

Содоо сургуулиасаа шинэ сургалтын төвд явахаар болов. Хэрхэн очихоо Google earth ашиглан байршлаа хайж үзэхэд 4.5 км зайтай байсан учир дугуйгаар явахыг сонгожээ. Google Earth-ээс Содоогийн хайсан хайлтын үйл явцыг зөв тэмдэглэснийг сонгоорой.

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Талх хийхэд хөрөнгө мөөгийг гурил хөөлгөгч болгон ашигладаг. Хөрөнгө мөөгийн анаэроб амьсгалын явцад ямар бодис үүсдэг вэ?                                                                          

• A.

  С₃Н₆О₃ болон СО₂

• B.

  С₂Н₅ОН болон СО₂

• C.

  С₆Н₁₂О₆ болон СО₂   

• D.

  СО₂ болон Н₂О  

• E.

  С₃Н₆О₃

Байрзүйн зургаас хөл бөмбөгийн талбай байгуулахад хамгийн тохиромжтой цэгийг сонгоно уу?

• A.

  G цэг

• B.

  Н цэг

• C.

  Е цэг

• D.

  К цэг

• E.

  F цэг

Амьсгалын эрхтэн тогтолцооны зарим эд, эрхтнүүдэд харгалзах бүтцийн онцлогийг зөв тодорхойлсон хариуг сонгоорой.                                                                                        

Түлхүүр: байдаг (✓),байдаггүй (x)

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Аялал жуулчлалын үзмэрийг байгалийн ба хүний гараар бүтээгдсэн гэж 2 ангилдаг. Монгол орны аялал жуулчлалын хүний гараар бүтээгдсэн үзмэрүүдээс зөв нэрлэснийг сонгоорой.

• A.

  Эрдэнэ зуу хийд,  Буйр нуур, Найман нуур

• B.

  Богд хааны ногоон ордон музей, Увс нуур, Ёлын ам

• C.

  Элсэн тасархай, Тэрхийн цагаан нуур, Хоргын тогоо

• D.

  Чингис хаан музей, Цонжин болдог, Зайсан толгой

• E.

  Хамрын хийд, Ээж мод, Алтай таван богд

Пропены химийн шинж чанарын талаар зөв мэдээллийг сонгоно уу.

I. Устөрөгчийн галидтай нэгдэх урвалд ордог.     

II. Хүчиллэг калийн перманганатын хүйтэн, сулруулсан уусмалтай исэлдэх урвалд ордог.

III. Мөнгөн толины урвалд ордог.

• A.

  I, II ба III

• B.

  I ба III              

• C.

  II ба III    

• D.

  зөвхөн I

• E.

   ба II                

Суэцийн сувгаар холбогдсон усан замыг сонгоно уу.

• A.

  Газар Дундын тэнгис, Улаан тэнгисийг холбосон усан зам

• B.

  Номхон далай, Атлантын далай хоёрыг холбосон усан зам

• C.

  Газар Дундын тэнгис, Атлантын далайг  холбосон усан зам

• D.

  Балтийн тэнгис, Хойд мөсөн далайг холбосон усан зам

• E.

  Энэтхэгийн далай, Номхон далайг холбосон усан зам

Дараах зурагт газрын тосны хэсэгчилсэн нэрлэгийн фракцийг харуулжээ.

X, Y, Z гэж тэмдэглэсэн фракцуудад аль нь тохиромжтой вэ?

Хүн амын суваргуудаас 3 дугаартай зурагт тохирох дүгнэлтийг сонгоорой.               

• A.

  Төрөлт өндөр, бүх насны бүлэгт нас баралт ихтэй, дундаж наслалт богино байна.

• B.

  Төрөлт өндөр, нас баралт буурах тул дунд насныхан бага, дундаж наслалт аажим уртасна.

• C.

  Төрөлт буурч, нас баралт багасна. Дундаж наслалт багасаж, ахмад насныхны эзлэх хувь буурна.

• D.

  Төрөлт өндөр, нас баралт ихсэж, дундаж наслалт багасаж, ахмад настны эзлэх хувь өснө.

• E.

  Төрөлт буурч зогсонги болно. Нас баралт багасан дундаж наслалт уртсаж өндөр настны эзлэх хувь нэмэгдэнэ

Намиб улсын хүн амын дундаж наслалт ДОХ-ын өвчлөл гарахаас өмнө 69 байсан бол өвчлөлийн дараагаар 2015 онд 34 болж буурчээ. Хэдэн хувиар буурсныг тооцоолоорой.

• A.

  35%

• B.

  20.2%

• C.

  23.4%

• D.

  50.7%

• E.

  51.5%

60 грамм пирит (FeS₂) – ийг бүрэн шатаахад хэвийн нөхцөл (101.325 кПа ба 273 К) – д хэдэн литр хүхрийн диоксид (SO₂) ялгарах вэ?

• A.

  22.4 л 

• B.

  24.8 л

• C.

  2.24 л

• D.

  2.48 л

• E.

  224 л

Хөрс бол газрын гадаргын үржил шим бүхий өнгөн хэсэг юм. Хөрс  үүсэхэд нөлөөлдөг хүчин зүйлсээс  орхигдсоныг  нөхөж схемийг гүйцээгээрэй.

• A.

  Галт уулын дэлбэрэлт

• B.

  Гадаргын хотгор гүдгэр

• C.

  Хөрсний ширхэгийн бүрдэл

• D.

  Хөрсний хүчиллэг

• E.

  Хөрсний өнгө

Амьсгалын эрхтэн тогтолцооны хийн солилцоо явуулдаг эрхтнийг нэрлэнэ үү.

• A.

  хамрын хөндий        

• B.

  мөгөөрсөн хоолой        

• C.

  уушги

• D.

  гуурсан хоолой        

• E.

  төвөнх

Аль нь үүлнээс унадаг тунадасны төрөл вэ?

• A.

  Манан

• B.

  Шүүдэр

• C.

  Бороо

• D.

  Хяруу

• E.

  Цан

Өмнөд Америкийн Андын нуруу тектоникийн хавтангийн ямар хөдөлгөөнөөр үүссэн бэ?

• A.

  Зөрөгт хөдөлгөөн

• B.

  Холдон салах

• C.

  Шилжин зөрөх

• D.

  Ойртон нийлэх

• E.

  Атирааших

Дараах зурагт H үсгээр дэлхийн дотоод бүтцийн аль хэсгийг дүрсэлсэн бэ?

• A.

  Гадаад цөм

• B.

  Дотоод цөм

• C.

  Доод манти

• D.

  Дээд манти

• E.

  Газрын давхарга

Судсаар цус урсах хурд харилцан адилгүй байдаг. “А” судсыг зөв тодорхойлсон хариуг сонгоорой.

• A.

  Артери, венийн судас хялгасан судсанд шилжих үед цус

  урсах хурд ихэснэ.

• B.

  Хялгасан судасны цусны урсгалыг гол судасныхтай харьцуулахад 500 дахин удаан урсдаг.

• C.

  Венийн судасны цусны урсгал  булчингийн агшилтаар эрчимжинэ.

• D.

  Артерийн судас хялгасан судсанд шилжих үед цусны урсах

  хурд буурдаг.

• E.

  Ховдол агших үед гол судсаар цус өндөр даралтын нөлөөгөөр     

  хурдтай урсдаг.

Байнгын дипольгүй молекулыг сонгоно уу.

• A.

  C₂Cl₄  

• B.

  CCl₂F₂               

• C.

  CHCl₃

• D.

  C₂H₅Cl 

• E.

  C₂H₃Cl₂F

Дараах туршилтуудаас аль тохиолдолд кальцийн карбонатын тунадас үүсэхгүй вэ?

• A.

  

• B.

  

• C.

  

• D.

  

• E.

  

Сээр нуруутны хүрээний нэгэн ангийн цусны эргэлтийн тогтолцоог бүдүүвчээр харуулав. Цусны эргэлтийн тогтолцоог зөв тодорхойлсон хариуг сонгоорой.                                  

1. зүрх нь 2 тасалгаатай       

 2. зүрх нь 3 тасалгаатай        

 3. цусны дан эргэлттэй               

 4. цусны давхар эргэлттэй   

 5. зүрх нь холимог цустай. 

 6. зүрх нь зөвхөн венийн цустай.    

• A.

  1, 3, 5        

• B.

   1, 4, 5     

• C.

  2, 3, 5        

• D.

  1, 3, 6

• E.

  2, 4, 6

100 см³ эзлэхүүнтэй 1.0 моль/дм³ концентрацтай давсны хүчилд үрлэн цайрыг ханш хэмжээгээр уусгахад (101.325 кПа ба 273 К) – д хэчнээн эзлэхүүн хий ялгарах вэ? 

• A.

  1.24 дм³  

• B.

  2.24 дм³

• C.

  1.12 дм³

• D.

   22.4 дм³

• E.

  2.48 дм³

Задание. Соотнесите реплики диалога, соблюдая их логическую последовательность.

• А бассейн в отеле есть?
• ……
• Хорошо. Спасибо!  
• Пожалуйста!

• A.

  – Одну минуточку, пожалуйста. Да, Ваш номер 87. 

• B.

  – Да, две.

• C.

  – Здравствуйте! Вы заказывали номер?  

• D.

  – Конечно есть. Первый этаж, справа. Вот Ваш ключ, пожалуйста!

• E.

  – Да, конечно. Ещё у Вас в номере есть сейф и холодильник.  

Задание. Соотнесите реплики диалога, соблюдая их логическую последовательность.

• Как хорошо, даже сейф есть! У нас в номере две кровати, да?
• ……

• A.

  – Одну минуточку, пожалуйста. Да, Ваш номер 87. 

• B.

  – Да, две.

• C.

  . – Здравствуйте! Вы заказывали номер? 

• D.

  – Конечно есть. Первый этаж, справа. Вот Ваш ключ, пожалуйста!

• E.

  – Да, конечно. Ещё у Вас в номере есть сейф и холодильник. 

Дараах нийлмэл эфир ямар карбон хүчил болон спиртийн эфиржих урвалаар үүссэн бэ?

• A.

  карбон хүчил	спирт
  пропаны хүчил	пропанол

• B.

  карбон хүчил	спирт
  пропаны хүчил	этанол

• C.

  карбон хүчил	спирт
  бутаны хүчил	этанол

• D.

  карбон хүчил	спирт
  этаны хүчил	пропанол

• E.

  карбон хүчил	спирт
  этаны хүчил	этанол