АС, ВС нь 540 нм долгионы урттай хоёр когерент долгион. 2 гэрэл үүсгэгчээс АС=4 м, ВС=4.27 м зайд алслагдсан дэлгэцийн С цэгт интерференцлэгдэв.

        а. i. Хоёр долгионы оптик замын ялгаврыг тооцоолно уу.

            ii. С цэгт интерференцийн ямар зураглал ажиглагдахыг тодорхойлно уу.         

• a) i. 4.27м-4м=0.27м (1 оноо)

  ii.  К=2L/= 10⁶  тэгш тоо гарсан учир С цэгт нэг долгион нөгөөгөө их хүчтэй болгоно (3 оноо)

Төмрийн гаралтын ажил 4.31 эВ.

                   а. Төмрийн гадаргыг 400 нм урттай долгионоор шарахад фотоцахилгаан үзэгдэл явагдахгүй болохыг батална уу.  1240 нм долгионы уртад 1 эВ энерги харгалзана. 
 

• Улаан хил буюу фотоэлектрон сугалах босго энерги: 1240/4,31 =288 нм (1) <   400 нм (1) учир фотоэффект явагдахгүй (1). Эсвэл 1240/400=3.1 эВ (1) <4.31 эВ (1) учир фотоны энерги босго энергид хүрэхгүй байгаа учир фотоэффект  явагдахгүй (1). 

Гэрлийн квантыг фотон гэдэг. Фотоны энергийг хэмжихэд электрон -вольт нэгжийг хэрэглэдэг. 

                      а. 1 эВ энерги 1.6∙ 10^-19 Ж- тай тэнцүү байдгийн учрыг тайлбарлана уу.

• 1 В потенциалын ялгавраар электроныг шилжүүлэхэд хийгдэх ажил. 

Микроскоп обьектив, окуляр хоёроос тогтох бөгөөд тэдгээрийн гол фокус хоорондох зай (тубус) 18 см. Обьектив, окуляр хоёрын гол фокусын зай харгалзан 2 мм, 40 мм.            Микроскопын өсгөлтийг тодорхойлно уу.

• Обьективын өсгөлт=180/2=90^x (1), окулярын өсгөлт=250/40=6.2^x (1), Микроскопын өсгөлт=90*6.25=560 (1)  

10 диоптри оптик хүчтэй гүдгэр толиноос 15 см зайд 4 см өндөр биетийг оптик тэнхлэгт перпендикуляраар тавьжээ.

               а.  i. Гүдгэр толины фокусын зайг тодорхойлно уу.

                    ii. Гүдгэр толинд ямар өндөртэй дүрс үүсэхийг тодорхойлно уу.

• a) i. 0.1 м=10 см  (2 оноо)

  ii. b=af/(a-f)=15*10/(15-10)=150/5=30 см                 a/b=H/h; 15/30=4/x; x= 8 см.   (4оноо)

Уснаас агаар руу гэрэл тусч байна. Усны хугарлын илтгэгч 1.33, агаарын хугарлын илтгэгч 1.00. 

             a) Дотоод бүрэн ойлтын өнцгийг тодорхойлно уу.

• sin⁡α/sin⁡90° =1/n    sin⁡α=0.75    α=49° (3 оноо)

Янз бүрийн улс орны жирийн иргэдийн хоорондын харилцаагаар илэрдэг олон улсын бодлогын шинжтэй үзэгдлийг тэмдэглэсэн ойлголт аль нь вэ?

• А. Ардын дипломат        

• B. Мэргэжлийн дипломат  

• C. Парламентын дипломат          

• D. Дипломат урлаг

Хууль зүйн үүднээс заавал биелүүлэх шинжтэй дэг журмыг заасан эрх зүйн баримт бичигт аль нь үл хамаарах вэ?

• А. Ёс зүйн баримт бичиг  

• B. Заншил  

• C. Гэрээ  

• D. ОУБ ын заавал биелүүлэх шийдвэр

Тусгаар тогтносон үндэстэн улсууд харилцан биенийхээ түүх, уламжлалт ёс заншил, тухайн үндэстэн ард түмний эрхэмлэдэг үнэт зүйлсийг хүндэтгэн үзэх нь олон улсын харилцааны ямар ойлголтыг илэрхийлж байна вэ?

• А. Олон улсын дэг журам       

• B. Олон улсын эрх зүйн хэм хэмжээ    

• C. Олон улсын ёс зүйн хэм хэмжээ

• D. Олон улсын тогтолцоо

Монгол улс сүүлийн үед ямар бүс нутагт илүү идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулах эрмэлзэлтэй байна вэ?

• А. Зүүн өмнөд ази

• B. Зүүн хойд ази

• C. Төв ба еврази

• D. Ази Номхон далайн бүс нутаг

Олон улсын түгээмэл эрх зүй ёсоор нутаг дэвсгэрийн ус бол тухайн улс гүрний нутгийн хэсэг учраас тэнд гадаадын хүмүүс загас агнахыг хориглоно. Гэвч хоёр улс өөрсдийн нутаг дэвсгэрийн усанд нөгөө этгээд нь загас агнахыг зөвшөөрсөн гэрээ байгуулж болдог. Энэ нь олон улсын эрх зүйн  хэм хэмжээний аль ойлголтонд хамаарах  вэ?

• А. Диспозитив

• B. Императив

• C. Интенсив

• D.Экстенсив

1945 – 1990 оны олон улсын харилцаанд ЗХУ болон АНУ хэмээх их гүрнүүд өөрийн хүчийг нэмэгдүүлэхийг оролдон, нөгөө эвсэлийн гишүүнээ өөртөө татах, өөрөөсөө гишүүнээ алдахгүй байхыг оролдон өрсөлдөх болсон. Энэ нь олон улсын харилцааны  бодлогоор тайлбарлавал хэдэн туйлт тогтолцоо вэ?

• А. Олон туйлт тогтолцоо   

• В. Нэг туйлт тогтолцоо

• C. Гурван туйлт тогтолцоо

• D. Хоёр туйлт тогтолцоо     

Орчин үеийн олон улсын харилцааны түүх үүсэн бүрэлдэхээс өмнөх цагт хүн төрөлхтөний түүхэнд Ромын эзэнт гүрэн, Монголын эзэнт гүрэн зэрэг их гүрнүүд оршин байсан. Үүнийг өнөөгийн олон улсын харилцааны бодлогоор тайлбарлавал хэдэн туйлт тогтолцоо гэж үзэх вэ?

• А. Нэг туйлт тогтолцоо  

• B. Хоёр туйлт тогтолцоо   

• C. Гурван туйлт тогтолцоо 

• D. Олон туйлт тогтолцоо

Олон улсын харилцаан дахь эмх замбараагүйдэл, мөргөлдөөнт байдлыг гаргахгүйн тулд Наполеоны дайны дараа 1815 онд Венийн конгрессыг хийж, Европод хүчний харьцааг тэнцвэржүүлэх арга хэмжээ авсан нь XIX зууны олон улсын харилцааны чухал үйл явц болсон гэж үздэг. Энэхүү Венийн конгрессоор олон улсын харилцаанд ач холбогдолтой ямар ойлголтыг буй болгосон бэ?

• А. Олон улсын харилцааны тогтолцоо   

• B. Олон улсын харилцааны дэг журам  

• C. Олон улсын харилцааны хэлбэр

• D. Олон улсын харилцааны дүрэм

Олон улсын харилцааны үндсэн зарчмуудад аль нь үл хамаарах вэ?

• А. Улс үндэстний өөрөө засан тохинохуйг хүндэтгэх  

• B. Улс орнуудын бүрэн эрхийг харгалзах 

• C. Олон улсын маргааныг хүч хэрэглэн шийдэх    

• D. Олон улсын гэрээ хэлэлцээрээр хүлээсэн үүргээ шударгаар биелүүлэх

Манай орны эдийн засгийн харилцаа хөгжихийн хэрээр дэлхийн олон орны хөрөнгө оруулалт өсөн нэмэгдэж, үндэстэн дамнасан гадаадын компаниуд олноороо улс орны эдийн засагт оролцох болсныг ямар ойлголтоор  илэрхийлэх вэ ?

• А. Туйлт бодлого

• B. Даяарчлал

• C. Глобаль асуудал

• D. Интеграцчилал

Монгол улсын Засгийн газраас гадаадын хөрөнгө оруулагчдад үзүүлдэг татварын хөнгөлөлт, чөлөөлөлтөнд аль нь хамаарахгүй вэ?

• А. Нүүрсний орд, алт зэсийн орд, ураны ордод хөрөнгө оруулалт хийсэн, хамтарсан хайгуул хийсэн бол 5 жилийн хугацаатай татвараас чөлөөлж, дараагийн 5 жилд 50 хувиар хөнгөлнө.

• В. Цахилгаан дулаан дамжуулах шугам сүлжээ, авто төмөр зам, агаарын тээврийн болон инженерийн барилга байгууламж, харилцаа холбооны үндсэн сүлжээний салбарт 10 жилийн хугацаатай чөлөөлж, дараагийн 5 жилд 50 хувиар хөнгөлнө.

• С. Нефть хатуу түлш олборлох, боловсруулах металлург, хими, төмөрлөг, машины үйлдвэрлэл, электроникийн салбарт 5 жилийн хугацаатай чөлөөлж, дараагийн 5 жилд 50 хувиар хөнгөлнө.

• D. Гадаадын хөрөнгө оруулалттай аж ахуйн нэгж үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнийхээ 50 - иас дээш хувийг экспортлож байвал тухайн аж ахуйн нэгжийг орлогын албан татвараас 3 жилийн хугацаатай чөлөөлж, дараагийн 3 жилд 50 хувиар хөнгөлнө.

1618 – 1648 оны хооронд Европ тивд болсон 30 жилийн дайны төгсгөлд байгуулсан энхийн гэрээгээр орчин үеийн төрт улсыг хүлээн зөвшөөрдөг олон улсын нийтээр хүлээн зөвшөөрсөн жишиг тогтсон байна. Энэхүү энхийн гэрээг юу гэж нэрлэдэг вэ?

• А. Женевийн конвенци       

• B. Венийн конвенци 

• C. Вестфалийн гэрээ  

• D. Ялтын гэрээ

XX зууны нэрт нийгэм судлаачдын нэг Р. Арон нь “ .....  олон улсын харилцаа бол зөвхөн бие даасан тусгаар төр улсуудын хооронд л явагдаж байгаа үйл явц” гэж үздэг.  Доорх өгөгдлийн аль нь түүний үзэл бодлыг зөвөөр илэрхийлсэн байна вэ?

• А. Улс орнуудын хооронд соёл, шашин, улс төрийн олон талт харилцаа байдаг.

• В. Олон улсын харилцаанд дайн тулаан чухал үүрэгтэй   

• С. Олон улсын харилцаа зөвхөн үндэстэн улсуудын  харилцаа биш  

• D. Төр улсууд нэг бол дипломатч, эсвэл цэрэг хоёрын нэгийг сонгон оролцуулдаг

Манай улс нь Япон улс руу 1976 оноос судлаач - оюутан сургах чиглэлээр хамтран ажилласнаас хойш олон оюутан залуусыг бэлтгэсэн байна. Энэ нь олон улсын харилцааны аль салбарт хамаатай асуудал вэ?

• А. Улс төрийн харилцаа  

• В. Эдийн засгийн харилцаа

• С. Соёлын харилцаа

• D. Шинжлэх ухаан технологийн харилцаа

Монгол улс нь АНУ- ыг хамтын ажиллагааны ямар түвшний улс гэж үздэг вэ?

• А. Стратегийн түнш

• B. Иж бүрэн түншлэл 

• C. Сайн хөршийн харилцаа

• D. Найрсаг хамтын ажиллагаа

Өнөөдөр дэлхийн хамгийн хүчирхэг гүрэн бол АНУ гэж үзэх хандлага хүмүүсийн дунд байх ба мөн Орос, Хятадыг ч бас дэлхийг тэргүүлэх  орнууд гэх нь бий. Хэрвээ ийм тохиолдол бодит байдал болоход дэлхийн бодлого хэдэн туйлт бодлогоос хамаарна гэж үзэх  вэ?

• А. Гурван туйлт

• B. Нэг туйлт

• C. Хоёр туйлт

• D. Олон туйлт 

Социализмын үед Монгол улс нь ЗХУ болон социалист бусад улсуудтай харилцдаг байсан ба олон улсын байгууллагад элсэх, социалист бус улстай дипломат харилцаа тогтоохдоо ЗХУ–аас зөвшөөрөл авдаг байжээ. Энэ нь улс орнуудын харилцааны ямар хэлбэрт хамаарах ойлголт вэ?

• А. Хараат байдал 

• B. Өрсөлдөөн 

• C. Хамтын ажиллагаа     

• D. Дайны байдал

"Төр улсын сонирхлыг хуулийн хүчээр эсвэл хүч хэрэглэх гэсэн тэмцлийн хоёр төрлөөр хэрэгжүүлж болно" гэсэн зарчмыг улс төрд хамаатуулан хамгийн түрүүнд тууштай хэрэгжүүлсэн эрдэмтэн аль нь вэ?

• А.  Р. Арон  

• В. Д. Сингер

• С. И. Макиавелли 

• D. В. Лейбниц  

1618 – 1648 оны хооронд Европ тивд болсон 30 жилийн дайны төгсгөлд байгуулсан энхийн гэрээгээр орчин үеийн олон улсын харилцааны түүх эхэлсэн гэж олон улсын харилцааны түүх судлаачид үздэг. Энэхүү гэрээ аль нь вэ? 

• А. Вестфалийн гэрээ    

• B. Венийн конвенци 

• C. Женевийн конвенци    

• D. Ялтын гэрээ

Өөрийн хүчийг байнга нэмэгдүүлэхийг оролддог, нөгөө эвслийн гишүүнийг өөртөө татах, өөрөөсөө гишүүнээ алдахгүй байхыг эрмэлзэх нь олон улсын харилцааны ямар туйлт тогтолцоонд хамаарах вэ?

• А. Нэг туйлт тогтолцоо  

• B. Хоёр туйлт харилцаа  

• C. Гурван туйлт тогтолцоо

• D. Олон туйлт тогтолцоо

Олон улсын соёлын харилцааны   үндсэн бүрэлдэхүүнд аль нь  хамаарахгүй  вэ?

• А. Хөрөнгө оруулалтын салбар   

•  B. Шинжлэх ухааны салбар

• C.Технологийн салбар

• D. Боловсролын салбар 

Олон улсын харилцааны үндсэн хэлбэрт аль нь үл хамаарах вэ?

• А. Улс төрийн харилцаа    

• B. Хүмүүнлэгийн харилцаа    

• C. Эдийн засгийн харилцаа

• D. Соёлын харилцаа

.........олон улсын   харилцаа бол зөвхөн бие даасан тусгаар төр улсуудын хооронд л явагдаж байгаа үйл явц”  гэж үздэг  эрдэмтэн аль нь вэ?

• А. Р. Арон 

• B. Д. Сингер    

• C. В. Лейбниц 

• D. И. Макиавелли

Олон улсын харилцааны  “Хөрш орнууд” гэсэн ойлголт нь юуг гол  хэмжүүр болгон авч үздэг вэ?

• А. Газар зүйн байршил       

• B. Эдийн засгийн түвшин

• C. Хамтран ажиллах боломж

• D. Соёлын хөгжил    

Императив болон диспозитив хэм хэмжээг гэрээний журмаар анх удаа олон улсын  эрх зүйн ямар баримт бичигт тодорхойлж өгсөн байдаг вэ?

• А.  1648 оны Вестфалийн гэрээ             

• B. 1936 оны Протокол гэрээ             

• C. 1969 оны Венийн конвенци            

• D. 1971 оны Женевийн конвенци

Олон улсын харилцаанд оролцогчдыг актор гэсэн үзэл баримтлалаар авч үздэг. Энэ нь юуг илэрхийлсэн ойлголт вэ?

• А. Олон улсын хэмжээний үйл явцад нөлөөлөгч хүчин   

• B. Оролцогчдын  чөлөөт сонголт, харьцангуй бие даасан байдал 

• C. Нийгмийн шалтгаант холбооны зарчим, орчин нөхцлийг тодорхойлогч хүмүүс   

• D. Үндэстэн дамнасан томоохон бүлэглэл

1992 оны Үндсэн хуулиар Монгол улс гадаад бодлогын үзэл баримтлалын үндсэн агуулгаа баталсан ба  тэрхүү агуулгад үл тохирох бодомжийг олно уу?

• А. Тусгаар тогтносон 

• B. Энхийг эрхэмлэсэн  

• C. Олон тулгуурт

• D. Бие даасан

Монгол улсын гадаад бодлогод 1990 оноос хойш өргөн хэрэглэгдэх болсон гол нэр томьёо аль нь вэ?

• А. Гуравдагч хөрш  

• B. Оюун санааны хөрш 

• C.  Хөрш орнууд 

• D. Хоёр хөршийн харилцаа

Монгол улс 2011 оны 7 сараас хоёр жилийн хугацаагаар Олон улсын хамтын нийгэмлэгийн ямар байгууллагыг даргалан ажилласан бэ?

• А. Олон улсын атомын энергийн агентлагийн захирагчдын зөвлөл  

• B. ЮНЕСКО – гийн гүйцэтгэх зөвлөл

• C. Олон улсын худалдааны эрх зүйн комисс

• D. Ардчилсан орнуудын хамтын нийгэмлэг 

Монгол улс нь Олон улсын харилцааны түүхэнд “Хүйтэн дайны үе” гэж нэрлэгдсэн дэлхийн II дайны дараах үеэс 1980 – аад оны эцэс хүртэлх үед олон улсын харилцаандаа ямар бодлого баримтлан оролцож байсан бэ?

• А. Тусгаар тогтносон, нээлттэй энхийг баримталсан хэлбэрээр

• B. Олон улсын харилцааны бие даасан идэвхтэй субьект хэлбэрээр   

• C. Олон улсын хамтын нийгэмлэг дэх  энх тайванч бодлогыг хэрэгжүүлэх байдлаар  

• D. ЗХУ – ын  дагуул улс нэрээр Зөвлөлтийн талын байр суурийг баримталсан байдлаар

Олон улсын харилцаанд хичнээн улс ноёрхох байр суурьтай буюу гол тоглогчид байгааг илэрхийлсэн ойлголтыг юу гэж нэрлэдэг вэ?

• А. Олон улсын харилцааны туйл

• B. Олон улсын харилцааны хэлбэр

• C. Олон улсын харилцааны хандлага       

• D. Олон улсын харилцааны дэг журам

Олон улсын харилцааны чухал нэр томьёо болох дипломат гэдэг үгийг хамгийн анх ямар улс  хэрэглэсэн гэж үздэг бэ?

• А. Англи

• В. Франц 

• С. Орос  

• D . Америк  

Цэгийн оронд нөхөж бичнэ үү? ............................ гэдэг нь дэлхийн үндэстэн улсуудын төр засгийн харилцаанд шийдвэрлэх үүрэгтэй бөгөөд гол чухал шийдвэр гаргахад бодитой нөлөөлөгч улс орнуудыг хэлнэ.

• А. Олон улсын харилцааны хэлбэр

• B. Олон улсын харилцааны  дэг журам 

• C. Олон улсын харилцааны туйл    

• D. Олон улсын харилцааны  тогтолцоо

Монгол улстай гадаад харилцааны хүрээнд иж бүрэн түншлэлийн хэмжээнд харилцдаггүй орон аль нь вэ?

• А . Канад  

• B. Япон       

• C. БНСУ    

• D. Энэтхэг