Монгол улсын Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалд Монгол Улсын үндэсний аюулгүй байдал гэж юуг хэлсэн байдаг вэ?

• -Монгол Улсын үндэсний язгуур ашиг сонирхлыг хангах гадаад, дотоод таатай нөхцөл бүрдсэн байхыг хэлнэ

Монгол Улсын үндэсний язгуур ашиг сонирхолд юу юу багтах вэ?

• -Монгол Улсын үндэсний язгуур ашиг сонирхолд монголын ард түмэн, соёл иргэншил оршин тогтнох, Монгол Улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдал, нутаг дэвсгэр, хил хязгаарын халдашгүй байдал болон бүрэн бүтэн байдал, экологийн тэнцвэрт хөгжил багтана

  -Дутуу бичсэн байна.

Монгол улсын үндэсний аюулгүй байдлыг хамгаалах анхдагч нөхцөл нь юу вэ?

• -Монгол Улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдал, нэгдмэл байдлыг хамгаалан бататгах нь үндэсний аюулгүй байдлыг хангах анхдагч нөхцөл мөн.

  -Дутуу бичсэн байна.

 Яагаад Монгол Улсад улс орныхоо тусгаар тогтнол, аюулгүй байдлыг хангах шинэ үзэл баримтлал боловсруулах шаардлага тулгарсан бэ?

• -Хуучин ЗХУ тэргүүтэй социалист системийн орнуудын эвсэлд багтсанаар гадаад, дотоод аюулгүй байдлаа хангадаг байсан. Гэвч 1990-ээд оноос энэхүү хамгаалалт байхгүй болсон тул бие даасан, олон тулгуурт гадаад бодлого явуулах, улс орныхоо аюулгүй байдлыг бие даан хангах шаардлага тулгарсан.

  -Дутуу бичсэн байна.

 Үндэсний аюулгүй байдлыг хангах баталгааг Үндэсний аюлгүй байдлын үзэл баримтлалд юу гэж тусгасан байдаг вэ?

• -Хүний эрх, эрх чөлөө, хууль дээдлэх зарчим, парламентын засаглалд суурилсан, нийгмийн тогтвортой байдлыг хангасан ардчилсан төрийн тогтолцоо нь үндэсний аюулгүй байдлыг хангах баталгаа мөн

  -Дутуу бичсэн байна.

2016 онд Монгол улсын мал сүргийн тоо хэд хүрсэн бэ?

• -60 саяыг давсан

1959 онд атрын анхдугаар аян эхэлж байжээ. Түүнээс хойш 17 жилийн дараа атрын II аян, 49 жилийн дараа атрын III аян тус тус явагджээ. Атрын II ба III аян хэдэн онд явагдсан бэ? 

Атрын II - …..

Атрын III аян - …..

• -Атрын II - 1976 он

  Атрын III аян - 2008 он

  -Дутуу бичсэн байна.

Монгол улсын нийт мал сүргийн сүүлийн 5 жилийн тоон мэдээллийг ашиглан шугаман диаграмм байгуулж, өгөгдлүүдийг бичнэ үү. 

2015 он – 55.9 сая, 2016 – 61.5 сая, 2017 – 66.2 сая, 2018 – 66.4 сая, 2019 он – 70.9 сая (www.1212.mn)

• -

  -Дутуу хийсэн байна.

Мал сүргийн тоо өсөж, газар тариалангийн салбар сэргэсэн учир шалтгааныг тайлбарлана уу.

• -Малыг хувьд шилжүүлсэн. Атрын III аяныг зохион байгуулж төр газар тариалангийн салбарт бодлогоор дэмжлэг үзүүлсэн.

  -Дутуу бичсэн байна

Зах зээлийн эдийн засагт шилжсэнээр хүндрэл бэрхшээлүүд ч тулгарсан. Шилжилтийн үед ямар хүндрэл бэрхшээл тулгарсан бэ?

• -Ажилгүйдэл, ядуурал, нийгмийн зохисгүй үзэгдлүүд, ёс зүйн доройтол

  -Дутуу бичсэн байна.

Монгол улсын мал сүргийн тоо хэзээ 60 саяыг давсан бэ?

• -2016 онд

Дараах хүснэгтэд цэгийн оронд тохирох үгийг нөхөж бичнэ үү. 

• -А. Атрын аян

  Б. 3

  -Дутуу бичсэн байна.

Монгол улсын гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын 4 жилийн тоон мэдээллийг ашиглан шугаман диаграмм байгуулж, өгөгдлүүдийг нь бичнэ үү. 

2016 – 1486.4 сая ам.доллар, 2017 – 2086.3 сая ам.доллар, 2018 – 2728.7 сая ам.доллар, 2019 он – 2899.9 сая ам.доллар (www.1212.mn)

• -

  -Дутуу хийсэн байна.

Монголд хөрөнгө оруулах сонирхол нэмэгдсэний давуу талаас хоёрыг нэрлэнэ үү.

• -1. Ажлын байр шинээр бий болж ажилгүйдэл буурна.

  2. ын төсвийн орлого нэмэгдэнэ.

  3. голын бизнесмэнүүд гадаад зах зээлд гарах боломж нээгдэнэ гэх мэт

  -Дутуу бичсэн байна.

Мал сүргийн тоо өсөж, газар тариалангийн салбар сэргэсэн учир шалтгааныг тайлбарлана уу

• -Малыг хувьд шилжүүлсэн. Атрын III аяныг зохион байгуулж төр газар тариалангийн салбарт бодлогоор дэмжлэг үзүүлсэн.

  -Дутуу бичсэн байна.

Хүн амын амьралын түвшнийг баталгаажуулах үүднээс хичнээн нэрийн хүнсний картыг олгосон бэ?

• -16

Одоогоос хэдэн жилийн өмнө Засгийн газраас үнэ чөлөөлөх эхний алхмыг хийсэн бэ? Энэ нь хэддүгээр зуунд хамаарах вэ?

• -2020-1991=29 жилийн өмнө. 20-р зуунд хамаарна.

  -Дутуу бичсэн байна.

1990-ээд оны эхээр үнийн 90 гаруй хувийг чөлөөлжээ. Тоон мэдээллийг ашиглан секторон диаграмм зурж, хувийг бичнэ үү.

• -

  -Дутуу бичсэн байна.

Үнэ чөлөөлсний эерэг, сөрөг үр дагавраас тус бүр нэгийг бичнэ үү. 

• -Эерэг үр дагавар: ААН-үүд алдагдалгүй ажиллаж эхлэх үндэс тавигдсан гэх мэт.

  Сөрөг үр дагавар: Бараа бүтээгдэхүүний үнэ өссөнөөр иргэдийн худалдан авах чадвар муудсан гэх мэт.

  -Дутуу бичсэн байна.

   

Зайлшгүй хэрэгцээт тодорхой тооны үндсэн нэрийн хүнсийг картаар олгох болсон шалтгааныг бичнэ үү.

• -ЗХУ тэргүүтэй социалист системийн орнууд задарснаар Монгол улсад нийлүүлэх бараа зогсож, бараа таваарын хомсдолд орсон.

  -Барааны хомсдолд орсон.

Ардчилсан хувьсгалын үр дүнд бүрэлдсэн анхны засгийн газар хэдэн онд байгуулагдсан бэ?

• -1990 он

Их хувьчлалын тасалбар нь 7000 төгрөгтэй дүйж байсан. Их хувьчлалаар ХАА-н нэгдлүүдийг оролцуулан 14 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө бүхий 1200 орчим том үйлдвэр, аж ахуйн газрыг хувьчилсан байна. 

1. Их хувьчлалаар дунджаар хичнээн тасалбар гаргасан бэ?
2. Нэг иргэнд хэдэн төгрөгийн үнэтэй дүйцэхүйц тасалбар олгогдсон бэ?

• -1.  2 сая орчим, 2 сая

  2.  7000 төгрөг

  -Дутуу бичсэн байна.

Дээрх мэдээллийг уншаад цэгийн оронд тохирох үгийг нөхөж бичнэ үү. 

Өмч хувьчлалыг хөрөнгө оруулалтын ….., …… эрхийн бичгээр хувьчилсан. Ингэхдээ төв, орон нутагт байгуулагдсан ……………………., ………………… дамжуулжээ.

• -их, бага

  үнэт цаасны бирж, брокерийн пүүсүүдээр

  -Дутуу бичсэн байна.

Өмч хувьчлал явагдсаны эерэг, сөрөг үр дагавраас нэг нэгийг бичнэ үү. 

• -Эерэг үр дагавар: Хувийн өмчтэй болсон, аж ахуйн нэгжүүд зах зээлийн зарчмаар үйл ажиллагаагаа явуулах болсон гэх мэт

  Сөрөг үр дагавар: Зарим өмч эзэнгүйдэх болсон, хүмүүст өмч хувьчлалын ойлголт өгөөгүйгээс хөрөнгө үрэн таран хийгдсэн гэх мэт.

  -Дутуу бичсэн байна.

Яагаад Засгийн газраас өмч хувьчлалын асуудалд гол анхаарлаа хандуулж, өмч хувьчлах арга хэмжээг зохион байгуулсан бэ?

• -1990 оноос өмнө өмчийн нэг хэвшил буюу төрийн өмч байсан. Ардчилсан хувьсгал ялснаар зах зээлийн эдийн засгийн тогтолцоонд шилжиж орсон тул өмчийн олон хэвшил бий болгох шаардлагатай байсан.

  -Дутуу бичсэн байна. 

Засгийн газраас өмч хувьчлах арга хэмжээг хэрхэн зохион байгуулсан бэ?

• -Хөрөнгө оруулалтын эрхийн бичгээр зохион байгуулсан.

Бүдүүвчийг нөхөж бичнэ үү

• -Хөрөнгө оруулалтын их эрхийн бичиг – Цэнхэр тасалбар

  Хөрөнгө оруулалтын бага эрхийн бичиг – Ягаан тасалбар

  -Дутуу бичсэн байна.

Хөрөнгө оруулалтын их хувьчлалаар “цэнхэр” тасалбарыг тараасан бөгөөд нэг нь 7000 төгрөгтэй тэнцэх ажээ. Тухайн үед “Говь” ХК-ийг хувьчлахдаа нэг ширхэг хувьцааг 100 төгрөгөөр тооцсон. 

1. Хэрвээ та тухайн үед “Говь” ХК-ий хувьцааг эзэмшихээр сонгосон бол хэдэн хувьцаа эзэмших байсан бэ?
2. “Цэнхэр” тасалбарыг эзэмшсэнээр та тухайн компанид хөрөнгө оруулж байна гэсэн үг үү? Тийм эсвэл үгүй гэж хариулна уу.

• -1. 7000:100=70 ширхэг хувьцаа эзэмшинэ.

  2. Тийм

  -Дутуу бичсэн байна.

Дараах үйл явдлын уялдаа холбоог гүйцээж бичнэ үү. 

1990 оны хувьсгалын үр дүн - …………………………. байгуулагдав.

………………………………. - Өмч хувьчлалын асуудалд гол анхаарлаа хандуулав

• -Засгийн газар, Засгийн газар

  -Дутуу бичсэн байна.

Өмчийг хувьд шилжүүлсэний ач холбогдлоос хоёрыг бичнэ үү.

• -1. Иргэд өөрийн гэсэн өмчтэй болсон

  2. Өмч эзэнтэй болсноор тоо болон чанарын өсөлт гарсан. Жишээ нь, мал сүрэг өссөн.

  -Дутуу бичсэн байна.

Өмчлөгчийн эрхийг хэрхэн хамгаалах вэ?

• -Өмчлөгчийн эрхийг хуулиар хамгаална. 

Монгол улс олон хэвшил бүхий эдийн засагтай болохыг хэддүгээр зууны, хэддүгээр хагаст хууль, эрх зүйн хүрээнд хүлээн зөвшөөрсөн бэ?

• -XX зууны I хагас

  XX зууны сүүлийн хагас

  -XX зуун

Шинэ Үндсэн хуульд төр эдийн засгийг хэрхэн зохицуулна хэмээн заасан бэ?

• -Төр нь:

  1. Үндэсний эдийн засгийн аюулгүй байдал

  2.Аж ахуйн бүх хэвшлийн болон хүн амын нийгмийн хөгжлийг хангах зорилгод нийцүүлэн эдийн засгийг зохицуулна.

  -Дутуу бичсэн байна.

Цэгийн оронд тохирох үгийг нөхөж бичнэ үү. 

1990 оноос өмнө БНМАУ-д өмчийн ………. хэлбэр байсан. Шинэ Үндсэн хуулиар Монгол улс өмчийн ……… хэлбэртэй болсон.

• -нэг, олон 

  -Дутуу бичсэн байна.

1990 оноос өмнөх болон дараах үеийн Монгол улсын эдийн засгийн амьдралд төрийн оролцоо ямар ялгаатай байна вэ?

• -1990 оноос өмнө төр эдийн засгийг удирддаг байсан бол 1990 оноос хойш төр эдийн засгийн амьдралд зохицуулагчийн үүрэг гүйцэтгэнэ.

  -Дутуу хариулсан байна.

Олон нам оролцсон анхны сонгууль хэдэн онд болсон бэ?

• -Тухайн улсын бүрэн эрхт байдлын илэрхийлэл болсон гол хууль

Монгол улсын Үндсэн хууль батлагдсан дараах түүхэн онуудаар он тооллын шугам зурна уу. (1924, 1940, 1960, 1992)

• -

  -Дутуу хийсэн байна.

Дараах бүдүүвчийг гүйцээж бичнэ үү.

• -АИХ, УБХ

  -Дутуу бичсэн байна.

1992 оны шинэ Үндсэн хуулийн батлагдахын урьдач хоёр нөхцлийг мэдээллээс бичнэ үү. 

• -1. 1990 онд анхны олон нам оролцсон ардчилсан сонгууль болсон.

  2. Сонгуулийн үр дүнд АИХ байгуулагдсан.

  3. УБХ Үндсэн хуулийн төсөл боловсруулж бүх ард нийтээр хэлэлцүүлсэн гэх мэт.

  -Дутуу бичсэн байна.

1924 болон 1992 оны Үндсэн хуулинд Монгол улсын нэрийг хэрхэн өөрчилсөн байдаг вэ? 

1. 1924 оны Үндсэн хуулинд - 
2. 1992 оны Үндсэн хуулинд -

• -1924 оны Үндсэн хуулинд БНМАУ, 1992 оны Үндсэн хуулинд Монгол улс хэмээн өөрчилсөн. 

  -Дутуу бичсэн байна.

УБХ-ыг хаанаас байгуулсан бэ?

• -АИХ-аас байгуулсан

Цэгийн оронд тохирох үгийг нөхөж бичнэ үү. 

Монгол улсад анхны олон нам оролцсон, чөлөөт, ардчилсан сонгууль …. онд болсон. Энэхүү сонгуулийн үр дүнд ….. бүрэлджээ

• -1990, АИХ

  -Дутуу бичсэн байна.

Монгол улсын 1992 онд батлагдсан шинэ Үндсэн хууль шинэ зуун гарахаас хэдэн жилийн өмнө батлагдсан бэ? Мөн анхдугаар Үндсэн хууль баталснаас хэдэн жилийн дараа батлагдсан бэ?

• -9 жилийн өмнө,

  68 жилийн өмнө

  -Дутуу бичсэн байна.

Дээрх мэдээлэлд ээлж дараатай 4 үйл явдал болсон тухай бичсэн байна гэж үзвэл уг үйл явдлуудыг дарааллаар нь бичнэ үү. 

• -1. Сонгууль болж АИХ байгуулагдсан.

  2. АИХ-аас УБХ-ыг байгуулсан.

  3. УБХ-аас шинэ Үндсэн хуулийн төслийг бүх ард нийтээр хэлэлцүүлсэн.

  4. Шинэ Үндсэн Хуулийг баталсан.

  -Дутуу бичсэн байна.

Шинэ Үндсэн хуулийн ач холбогдлыг мэдээллээс олж бичнэ үү

• -Монгол Улсын шинэ Үндсэн хуулийг баталсан нь өнөөгийн ардчилсан тогтолцоо бүрэлдэн төлөвших үндэс болсон 

  -Дутуу бичсэн байна.

Доорх өгүүлбэрийг уншаад тийм эсвэл үгүй хэмээн хариулна уу. 

УБХ-ыг бүх ард түмний чөлөөт, ардчилсан сонгуулийн үр дүнд байгуулсан.

• -Үгүй

Улс орны гол хууль бол Үндсэн хууль юм. Түүнээс гадна бусад хуулиуд улс орон даяар мөрдөгддөг. Бүдүүвчийн хоосон нүдийг нөхөж бичнэ үү

• -Үндсэн хууль, Бусад хууль

  -Дутуу бичсэн байна. 

Мэдээлэлд дурдагдсан цоо шинэ үйл явдлыг бичнэ үү.

• -УБХ Монгол улсын шинэ Үндсэн хуулийн төслийг боловсруулж, ард нийтээр хэлэлцүүлсэн нь цоо шинэ үйл явдал байсан юм.

  -Үндсэн хуулийг боловсруулсан

Өнөөдөр олон нам оролцсон, чөлөөт, ардчилсан сонгуулийн үр дүнд бүрэлдэн бий болдог төрийн институциас хоёрыг нэрлэнэ үү. 

• -УИХ, ИТХ, Ерөнхийлөгч гэсэн хувилбаруудаас хоёрыг бичсэн байна.

  -Дутуу бичсэн байна.

Шинэ Үндсэн хуулийг боловсруулан батлах үе шатанд гарсан шинэлэг тал нь юу байсан бэ? Мэдээллээс хоёрыг бичнэ үү. 

• -1. Ард нийтээр хэлэлцүүлсэн нь цоо шинэ үйл явдал байсан.

  2. Анхны олон намын оролцоотой, чөлөөт, ардчилсан сонгуулийн үр дүнд бүрэлдсэн парламент Үндсэн хуулийг боловсруулан, баталсан.

  -Дутуу бичсэн байна.

АИХ ямар үүрэгтэй байсан бэ?

• -Хууль боловсруулан гаргах

Доорх өгүүлбэрт тийм эсвэл үгүй гэсэн хариулт өгнө үү. Мөн хариултын үндэслэлийг эх сурвалжаас олж бичнэ үү. 

1990 оноос өмнө улсын эрх ашигтай холбоотой аливаа асуудлыг ард түмнээсээ асуулгүйгээр шийддэг байсан.

• -Тийм. 4. Үндэсний эрх ашгийг хөндсөн ...асуудлуудыг бүх ард түмнээр ил тод хэлэлцүүлэх гэсэн шаардлага байна.

  -Тийм

Хүний Эрхийн Түгээмэл Тунхаглал гарсны хэдэн жилийн ой дээр уг шаардах бичгийг өргөн барьсан байна вэ? Шаардах бичгийг одоогоос хэдэн жилийн өмнө өргөн барьсан бэ?

• -41 жилийн ой дээр өргөн барьсан байна. 2020-1989=31 жилийн өмнө өргөн барьсан байна.

  -Дутуу бичсэн байна.

Монгол улсын Үндсэн хуулийнд дээрх өөрчлөлтүүд тусгагдсаныг 2 жишээгээр батална уу. 

• -1.Олон намын тогтолцоотой болсон

  2.Монгол улсын Үндсэн хуулийн 2-р бүлэгт хүний эрх, эрх чөлөөг хамгаалсан

  3.Байнгын ажиллагаатай УИХ-ыг сонгуулиар байгуулахыг зааж өгсөн гэх мэт.

  -Дутуу бичсэн байна. 

Энэхүү шаардлагын хожмын үр дүнгээс хоёрыг нэрлэнэ үү. 

• -1. Олон намын системтэй болсон

  2. Намын дээр төр, засгийн газар байх ёстойг хуульчилсан.

  3. Үндсэн хуулиндаа хүний эрхийг зааж өгсөн.

  4. Байнгын ажиллагаатай УИХ байгуулагдсан.

  5. ХЭҮК байгуулагдсан гэх мэт.

  -Дутуу бичсэн байна.

Шаардлага гарч байсан үед Монголд хэдэн намын систем байсан байна вэ?

• -Нэг намын систем

БНМАУ-д “Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглал” бүрэн хэрэгжиж байсан уу? Тийм эсвэл үгүй гэж хари улна уу. Хариултын үндэслэлээ эх сурвалжаас гаргана уу.

• -Үгүй.  Учир нь шаардлагад “Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглалд тодорхойлсон хүн, ард иргэдийн дархан эрхийг ...дээдлэн хүндлэх зарчмыг ...хатуу мөрдүүлэх” гэсэн байна.

  -Үгүй

Шаардах бичиг НТ-ын хэддүгээр мянган, хэддүгээр зуунд гарсан байна вэ?

• -НТ II мянган, XX зуун

  -Дутуу бичсэн байна.

АИХ-ыг байнгын ажиллагаатай парламентийн хэлбэрт оруулах шаардлага өнөөдөр хэрэгжсэн үү? Тийм эсвэл үгүй гэж хариулаад үндэслэлээ тайлбарлана уу.

• -Тийм. 4 жилийн хугацаатай УИХ ажиллаж байна.

  -Тийм.

“...хүний эрхийг хамгаалах ардын сонгуульт зөвлөл байгуулах...” гэсэн шаардлага тавигдаж байжээ. Өнөөдөр энэ шаардлагыг хангахуйц байгууллага Монголд байгаа юу? Байгаа бол юу гэж нэрлэдэг вэ?

• -Байгаа. Хүний Эрхийн Үндэсний Комисс

  -Дутуу бичсэн байна.

Хууль боловсруулан гаргах эрхтэй субъектийг юу гэж нэрлэдэг байсан бэ?

• -АИХ

Шаардлагад “Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглал” дахь хүний эрхийн ямар зарчмын тухай дурдсан байна вэ? Уг тунхаглалыг хаанаас батлан гаргасан бэ?

• -1.Хүний эрхийг хүндэтгэх зарчим, Дээдлэн хүндлэх зарчим

  2.НҮБ-аас гаргасан

  -Дутуу бичсэн байна.

Сурвалжид хүний эрхийг хамгаалахын тулд ямар байгууллагыг, хэрхэн байгуулах талаар шаардсан байна вэ?

• -АИХ-ыг байнгын ажиллагаатай парламентийн хэлбэрт оруулж, түүний дэргэд хүний эрхийг хамгаалах ардын сонгуульт зөвлөл байгуулах

  -Хүний эрхийн зөвлөл байгуулах

Шаардагад “Үндэсний эрх ашгийг хөндсөн ...асуудлуудыг бүх ард түмнээр ил тод хэлэлцүүлэх” гэж дурджээ. Энэхүү шаардлага өнөөдөр хэрэгжиж байгаа юу? Тийм эсвэл үгүй бол жишээ дурдана уу.

• -Тийм. Жишээ нь 2019 онд Үндсэн хуулийн хэлэлцүүлгийг иргэдийн дунд явуулсан. 

  -Тийм

Өнөөдрийн Монгол улсад байнгын ажиллагаатай парламент байгаа юу? Хэрэв байгаа бол юу гэж нэрлэдэг вэ?

• -Байгаа. Улсын Их Хурал

  -Хоёр асуултын аль нэгэнд нь хариулсан байна.

Ухуулах бичигт ямар хуулийг батлахыг шаардсан байна вэ?

• -Үзэл бодлын плюрализмыг албан ёсоор тунхаглаж ардчилал, ил тод байдлыг баталгаатай болгосон хуулийг ойрын хугацаанд боловсруулан бүх ард түмнээр хэлэлцүүлэн батлахыг шаарджээ

1989 оны 1 сарын 2-3-нд шилжих шөнө дээрх ухуулах бичгийг наажээ. 

1. Ухуулах бичгийг хэддүгээр зуунд наасан бэ?
2. Ухуулах бичгийг одоогоос хэдэн жилийн өмнө наасан байна вэ?

• -1. Ухуулах бичгийг XX зуунд наасан.

  2. 2020-1989=31 жилийн өмнө наажээ.

  -Дутуу бичсэн байна.

Уг ухуулах бичгийг гудамж, албан байгууллагуудын үүдэнд яагаад шөнийн цагаар наасан бэ? Таамаглал дэвшүүлж, түүнийгээ тайлбарлана уу.

• -Төр, засгаас үг хэлэх, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх эрхийг хязгаарлаж байсан тул шөнийн цагаар нууцаар наасан байна.

  -Дутуу бичсэн байна.

НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейгээс 1948 оны 12-р сарын 10-нд баталж гаргасан “Хүний эрхийн бүх нийтийн тунхаглал” батлагдан гарсан шалтгаан юу вэ?

• -Дэлхийн 2-р дайнд хүний эрхийг төр, засгийн газрууд ихээр зөрчсөн тул хүний эрхийг дэлхий нийтээрээ хүний эрхийг хамгаалах шаардлага гарсан байна.

  -Дутуу бичсэн байна.

“Шинэ үе” гэх мэт нууц бүлгэмүүд байгуулагдан, тэмцэх болсон учир шалтгааныг доор бичжээ. Хоёр шалтгааныг нөхөж бичнэ үү. 

1. Хүнд суртал хавтгайрсан,

2. 

3. Олон ургальч үзлийг хааж байсан,

4.

• -2. Ардчилал, ил тод байдал, оюун санааны эрх чөлөө-чөлөөт сэтгэлгээг боомилж байсан,

  4. Хүний эрхийг зөрчиж байсан

  -Дутуу бичсэн байна.

Хүний эрхийн бүх нийтийн тунхаглал”-ыг хаанаас батлан гаргасан бэ?

• -НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейгээс

Ухуулах бичигт нийгмийн өөрчлөн байгуулалт юунаас хамаарна гэж үзсэн байна вэ?

• -Өөрчлөн байгуулалтын хувь заяа ардчилал, ил тод байдал, ард олны оюун санааны эрх чөлөө-чөлөөт сэтгэлгээнээс онцгой хамаарах билээ.

  -Дутуу бичсэн байна.

Дараах асуултад хариулан тооцооллыг хийнэ үү. 

1. “Хүний эрхийн бүх нийтийн тунхаглал” гарснаас хойш хэдэн жилийн дараа Монголд уг ухуулах хуудас гарсан бэ?
2. Одоогоос хэдэн жилийн өмнө “Хүний эрхийн бүх нийтийн тунхаглал” батлагдан гарсан бэ?

• -1. 1989-1948=41 жилийн дараа

  2. 2020-1948=72 жилийн дараа

  -Дутуу бичсэн байна.

Хүний эрхийн бүх нийтийн тунхаглал”-ыг ард олонд таниулан сурталчилснаар ямар ач холбогдолтой вэ?

• -Хүний эрхийн талаар мэдлэгтэй болж, улмаар эрхээ хамгаалахад суралцана гэх мэт. 

  -Хүний эрхийн талаар мэдлэгтэй болно.

“Шинэ үе” гэх мэт нууц бүлгэмүүд байгуулагдан, тэмцэх болсон учир шалтгааныг доор бичжээ. Хоёр шалтгааныг нөхөж бичнэ үү. 

1. .....................................................................................,

2. Ардчилал, ил тод байдал, оюун санааны эрх чөлөө-чөлөөт сэтгэлгээг боомилж байсан,

3.....................................................................................,

4. Хүний эрхийг зөрчиж байсан

• -1. Хүнд суртал хавтгайрсан, 3.Олон ургальч үзлийг хааж байсан

  -Дутуу бичсэн байна.

“Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглал” хэдэн онд батлагдан гарсан бэ?

• -1948 он

Ухуулах бичигт юуны эсрэг тэмцэхийг уриалсан байна вэ?

• -Хүнд суртлын эсрэг 

  -Төр засгийн эсрэг

Дараах асуултад хариулна уу. 

1. Ухуулах бичигт хэнд хандан уриалга гаргасан байна вэ?
2. Ухуулах бичигт хэнд хандан шаардлага тавьсан баййна вэ?

• -1. Залуучуудад

  2. Нам засгийн удирдлага

  -Дутуу бичсэн байна.

Ухуулах бичгээс харахад “Шинэ үе” гэх мэт нууц бүлгэмүүд байгуулагдан, тэмцэх болсон учир шалтгаан юу вэ? Хоёр шалтгааныг бичнэ үү.

1.

2.

• -1. Хүнд суртал хавтгайрсан, 2. Ардчилал, ил тод байдал, оюун санааны эрх чөлөө-чөлөөт сэтгэлгээг боомилж байсан, 3.Олон ургальч үзлийг хааж байсан, 4. Хүний эрхийг зөрчиж байсан

  -Дутуу бичсэн байна.

Ухуулах бичгээс харахад “Шинэ үе” гэх мэт нууц бүлгэмүүд байгуулагдан, тэмцэх болсон учир шалтгаан юу вэ? Хоёр шалтгааныг бичнэ үү.

1. 

2. 

• -1. Хүнд суртал хавтгайрсан, 2. Ардчилал, ил тод байдал, оюун санааны эрх чөлөө-чөлөөт сэтгэлгээг боомилж байсан, 3.Олон ургальч үзлийг хааж байсан, 4. Хүний эрхийг зөрчиж байсан

  -Дутуу бичсэн байна.

1976 онд ЗХУ-ыг хэн удирдаж байсан бэ?

• -Брежнев

Доорх он тооллын шугам БНМАУ-тай хэрхэн холбогдох вэ? Тайлбарлан бичнэ үү.

• -БНМАУ-ын дипломат харилцаа тогтоосон улсууд ба он

  -БНМАУ-ыг дэмжигч улсууд

“Ямар чиг байсан Цэдэнбал, Брежнев хоёрыг уулзаж ярилцах үед бид саналаа хэлсэн”. Уг ярианд дурдагдаж “бид” гэж хэнийг хэлж байгаа вэ?

• -ЗХУ-ын ГЯЯ

  -Громыко, ГЯЯ

Эх сурвалжаас эерэг нэг, сөрөг нэг дүгнэлт хийнэ үү

• -Эерэг: БНМАУ-ын удирдагчид тусгаар улсын хувиар бусад улсуудтай дипломат уулзалт хийдэг байжээ.

  Сөрөг: БНМАУ-ын гадаад харилцаанд ЗХУ-ын нөлөө их байжээ.

  -Дутуу бичсэн байна.

Эх сурвалжийг уншаад дүгнэлт гаргана уу

• -ЗХУ, АНУ-ын сөргөлдөөн нь БНМАУ-д нөлөөлж байжээ. БНМАУ нь ЗХУ-ын заавар зөвлөгөөгөөр аль улстай харилцах, эс харилцахаа шийддэг байсан байна. Олон улсын харилцаанд бие биендээ үл итгэх байдал давамгайлж байжээ.

  -Дутуу бичсэн байна.

1990 оноос өмнөх Монгол улс гадаад харилцааны бодлогоо бие даан явуулж байсан уу? Тийм, эсвэл үгүй гэж хариулна уу

• -Үгүй

БНМАУ, ЗХУ-ын удирдагчдын нэрсийг бичнэ үү. 

БНМАУ-ын удирдагч – 

ЗХУ-ын удирдагч -

• -Цэдэнбал, Брежнев

  -Дутуу бичсэн байна.

XX зууны ихэнх хугацаанд БНМАУ-д ямар улс нөлөөтэй байсан бэ? Өөрийн хариултаа батлах өгүүлбэрийг эх сурвалжаас олж бичнэ үү.

• -ЗХУ нөлөөтэй байсан. “Ямар чиг байсан Цэдэнбал, Брежнев хоёрыг уулзаж ярилцах үед бид саналаа хэлсэн. Тэр байр суурь өөрчлөгдөөгүй, хэвээрээ байгаа шүү. АНУ-тай харилцаа тогтооно гэдэг чинь тун төвөгтэй асуудал. ...Тиймээс л харилцаа тогтоох гэж яарсны хэрэггүй”

  -Дутуу хариулсан байна.

Өнөөдөр Монгол улс ЗХУ-ыг залгамжлагч ОХУ болон АНУ-тай ямар түвшний харилцаатай вэ?

• -ОХУ-тай иж бүрэн стратегийн түншлэлийн харилцаатай. АНУ-тай стратегийн түншлэлийн харилцаатай.

  -Дутуу хариулсан байна.

ЗХУ-ын зүгээс Монгол улсыг АНУ-тай дипломат харилцаа тогтооход саад болж байсан шалтгаанаас 2-ыг бичнэ үү.

• -1. АНУ-тай сөргөлдөн дайсагнаж байсан

  2. АНУ тагнуулын цэгтэй болох гэж байна гэж үзэж байсан.

  -Аль нэгийг нь бичсэн байна.

БНМАУ олон улсын харилцаан дахь өөрийн үүргээ хэрхэн тодорхойлж байна вэ

• -ЗХУ болон социалист бусад орны ард түмэнтэй тогтоосон ах дүүгийн эвдэршгүй найрамдал, нэгдэл, дэлхийн социалист системийн ард түмний нягтралыг шийдвэртэй хамгаалж байнга бэхжүүлэх

Цэгийн оронд тохирох үгийг нөхөж бичнэ үү. [2 оноо]

БНМАУ бол дэлхийн .................. системийн салшгүй бүрэлдэхүүн хэсэг мөн.

МАХН бол олон улсын ............................, ажилчны хөдөлгөөний салшгүй бүрэлдэхүүн хэсэг мөн.

• -социалист, коммунист

  -Дутуу бичсэн байна.

Эх сурвалжийн он тооллыг ашиглан асуултад хариулна уу. 

1. МАХН-ын IV программ Чингисийн эриний хэдэн онд гарсан бэ?
2. МАХН-ын IV программ одоогоос хэдэн жилийн өмнө гарсан бэ?

• -1. Чингисийн эриний 804 онд гарсан.

  2. Одоогийн оноос 1966 оныг хасна.

  -Тооцооллыг дутуу хийсэн байна.

Эх сурвалжийг ашиглан одоогийн Монгол улс болон БНМАУ-ын төр засаг, намын харьцааг харьцуулан бичнэ үү.

• -Төр засаг, нам хоёрын харьцаа тэнцүү байжээ. Өөрөөр хэлбэл, төр гэдэг нь нам буюу МАХН байжээ. Харин өнөөдөр төр засаг нь намаасаа дээгүүр байр сууринд байх бөгөөд сонгуулиар ялсан нам нь төр засгийн хэргийг эрхлэх эрхтэй билээ.

  -Дутуу бичсэн байна.

БНМАУ ба Монгол улсын гадаад бодлогын ялгааг харьцуулсан хүснэгтийг оруулжээ. Хүснэгтэд олон тулгуурт байх зарчмыг нөхөж бичнэ үү.

• -Олон тулгуурт байх зарчим – Үндэсний эрх ашиг, аюулгүй байдлаа хамгаалах үүднээс аль болох олон улс оронтой хамтран ажиллана.

  Гадаад харилцааг аль болох олон хэлбэрээр явуулна.

  -Дутуу бичсэн байна.

Түүхийг бүтээгчийг хэн гэж үзсэн байна вэ?

• -Ард түмэн

“БНМАУ-ын түүхийн дээж бичиг”-ийг эмхтгэгчид номондоо “БНМАУ-ын түүх” 3 боть зохиол, ардын хувьсгалын түүхийн баримт бичиг болон хятадын эх сурвалж материалуудаас нийт хичнээн ишлэл авч ашигласан бэ? Тогтоолд ямар эх сурвалжаас ишлэл ихээр авах ёстой гэж үзсэн байна вэ?

• -140 гаруй, Марксизм-ленинизм болон ардын хувьсгалын түүх, “БНМАУ-ын түүх” 3 боть зохиол

  -Дутуу бичсэн байна.

“БНМАУ-ын түүхийн дээж бичиг” зохиол хэддүгээр зууны, хэддүгээр хагаст бичигдсэн бэ?

• -XX зууны II хагаст бичигдсэн.

  -Дутуу бичсэн байна.

Ардын хувьсгалын түүхийн баримт бичиг, БНМАУ-ын түүхийн гурван боть зэрэг сурвалжаас 20 гаруй ишлэл авсан атлаа хятадын сурвалж бичгээс 120 гаруй ишлэл авсан. Үүний шалтгааныг тайлбарлана уу.

• -Монголчууд нүүдэлчид учир өөрийн эртний түүхийн бичвэрүүд олдоогүй. Харин өмнө зүгийн суурин иргэд, эрдэмтэн, жуулчид манай эртний түүхийн талаар илүүтэй бичиж үлдээсэн байдаг.  

  -Хятадууд илүү их бичсэн байдаг.

2003 онд “Монгол улсын түүх” 5 ботиор хэвлэгдсэн. Энэхүү бүтээлд Марксизм-Ленинизмийг үндэслэгчдийн бүтээлээс ишлэл авах шаардлага тавигдсан уу? Яагаад?

• -Ийм шаардлага тавиагүй. Учир нь 1990 оноос хойш Монгол улсад олон ургальч үзлийг хүлээн зөвшөөрөх болж, марксизм-ленинизмийн сургаалаас татгалзсан билээ.

  -Дутуу бичсэн байна.

Тухайн үед БНМАУ-ын түүхийн хэдэн ботиор хэвлэгдсэн байсан бэ?

• -3 ботиор хэвлэгдсэн.

Бүдүүвчийг уншаад хоосон нүдэнд нөхөж бичнэ үү.

• -Хятадын сурвалж бичиг, 20 гаруй ишлэл

  -Дутуу бичсэн байна.

Эх сурвалжид “БНМАУ-ын түүхийн дээж бичиг” зохиолын сулыг юу гэж үзсэн бэ? Хоёрыг бичнэ үү.

• -1. Феодалын байлдан дагуулалт, хаад ноёдын хоорондын тэмцлийг хэт тоочсон.

  2. Түүхийг бүтээгч ард түмний роль, ангийн тэмцлийг үгүйсгэсэн. Хятадын сурвалж бичгээс 120 гаруй ишлэл авсан.

  3. Марксизм-ленинизмыг үндэслэгчдийн зохиол бүтээлээс нэг ч ишлэл авч тусгаагүй.

  4. Ардын хувьсгалын түүхийн баримт бичиг, БНМАУ-ын түүхийн гурван боть зохиол зэрэг чухал сурвалж материалаас 20 гаруйхан ишлэл оруулсан.

  5. Хятадын дарлагч ангийн эрх ашгийг хамгаалсан хуучин сурвалж бичгийг түүхэн үнэ цэнэтэй зүйл мэтээр товойлгон харуулсан.

  -Дутуу бичсэн байна.

Зохиолыг эмхтгэсэн хүмүүсийг шүүмжлэн улмаар шийтгэсэн байгаа нь 1992 онд батлагдсан Монгол Улсын Үндсэн хуулинд заасан хүний ямар эрхүүдийг зөрчсөн байна вэ? Зөрчигдсөн эрхүүдээс 2-ыг бичнэ үү.

1.

2. 

• -1. Бүтээл туурвих эрх

  2. Итгэл үнэмшилтэй байх эрх

  3. Үзэл бодлоо члөөөтэй илэрхийлэх эрх

  4. Үг хэлэх эрх

  5. Хэвлэн нийтлэх эрх

  -Дутуу бичсэн байна.

“БНМАУ-ын түүхийн дээж бичиг”-ийг эмхэтгэгчдийг Хятадын дарлагч ангийн эрх ашгийг хамгаалсан хуучин сурвалж бичгийг түүхэн үнэ цэнэтэй зүйл гэж үзсэн хэмээн шүүмжлэх болсон шалтгаан юу вэ?

• -Хятадын хаад, ноёдын түүхэн үйл явдлыг өгүүлсэн Хятад сурвалжуудаас 120 гаруй ишлэл авсан нь ингэж үзэхэд хүргэжээ.

  -Хятад сурвалжаас 120 гаруй ишлэл авсан. 

БНМАУ-д хэний эрх ашгийг илүүтэй хамгаалдаг байсан бэ?

• -Дарлагдагч ангийн эрх ашгийг илүүтэй хамгаалдаг байсан.

  -Түүхийг бүтээгч ард түмний эрх ашгийг илүүтэй хамгаалдаг байсан.

Хятад сурвалжаас авсан ишлэл нь ардын хувьсгалын түүхийн баримт бичиг, БНМАУ-ын түүхийн 3 боть зохиолоос авсан ишлэлээс хэдэн хувиар, мөн хэдээр их байна вэ?

• -16% эсвэл 17%, мөн 100-аар их байна.

  -Дутуу бодсон байна.

“БНМАУ-ын түүхийн дээж бичиг” зохиолд улс төрийн түүхийг өгүүлсэн байна уу? Хэрэв тийм бол энэ тухай дурдсан хэсгийг эх сурвалжаас олж бичнэ үү.

• -Тийм. “Феодалын байлдан дагуулалт, хаад ноёдын хоорондын тэмцлийг хэт тоочин...”

  -Дутуу бичсэн байна.

“БНМАУ-ын түүхийн дээж бичиг”-ийг эмхтгэгчдийг буруутгасан шалтгаанаас 2-ыг бичнэ үү.

• -1. Феодалын байлдан дагуулалт, хаад ноёдын хоорондын тэмцлийг хэт тоочсон

  2. Түүхийг бүтээгч ард түмний роль, ангийн тэмцлийг үгүйсгэсэн.

  3. Хятадын сурвалж бичгээс хэт олон ишлэл авсан.

  4. Марксизм-ленинизмыг үндэслэгчдийн зохиол бүтээлээс нэг ч ишлэл авч тусгаагүй.

  5. Ардын хувьсгалын түүхийн баримт бичиг, БНМАУ-ын түүхийн гурван боть зохиол зэрэг чухал сурвалж материалаас бага ишлэл оруулсан.

  6. Хятадын дарлагч ангийн эрх ашгийг хамгаалсан хуучин сурвалж бичгийг түүхэн үнэ цэнэтэй зүйл мэтээр үзсэн

  -Дутуу бичсэн байна.

Яагаад “БНМАУ-ын түүхийн дээж бичиг” зохиолд Хятад сурвалжаас ихээхэн ишлэл авсан бэ?

• -Нүүдлийн мал аж ахуй эрхэлдэг ард түмэнд ном судар авч явах нь тээртэй байсан тул өөрсдийн түүхийг бичиж үлдээх нь ховор байсан. Харин Монголын эртний улсуудын түүхийн талаарх мэдээллийг түүний хөрш Хятадын улсууд бичиж үлдээсэн байдаг

  -Дутуу бичсэн байна.

БНМАУ-д сонгууль болдог байсан уу? Тийм эсвэл үгүй гэж хариулна уу.

• -Тийм

Ардчилсан нийгэмд сонгуулийн бүх нийтийн, чөлөөтэй, тэгш эрхийн, шууд, нууц гэсэн 5 зарчим байдаг. Эх сурвалжид сонгуулийн шууд сонгох зарчим алдагдсан тухай өгүүлсэн хэсэг аль нь вэ?

• -Манай сонгууль ... үнэндээ олон шаттай байна

  -Сонгуулийн талаар хөдөө орон нутагт их чирэгдэл болгож байна. Олон газраас хүн ард эрт босож хавчилгын журмаар шахам ирж саналаа өгдөг.

Эх сурвалжийг уншаад цэгийн оронд нөхөж бичнэ үү.

• -эрт, хавчилгын

  -Дутуу бичсэн байна.

1956 онд сонгууль олон шаттай байгааг шүүмжилж байжээ. Өнөөдөр сонгууль хэдэн шаттай вэ? “Олон газраас хүн ард эрт босож хавчилгын журмаар шахам ирж саналаа өгдөг” байсан бол өнөөдөр эрт очиж саналаа өгөх албадлага байгаа юу?

• -1 шаттай, байхгүй

  -Дутуу бичсэн байна.

1990 оноос өмнөх ба хойшхи сонгуулийг харьцуулсан хүснэгтийг харгалзах утгаар нь нөхөж бичнэ үү.

• -1. Сонгууль өгөх, эс өгөх нь хүний эрхийн асуудал бөгөөд сонгуулийн чөлөөтэй сонгох зарчим үйлчилж байна.

  2. Сонгогчийн өгсөн санал сонгуулийн эцсийн дүнд шууд нөлөөлнө. Өөрөөр хэлбэл, сонгуулийн шууд сонгох зарчим үйлчилж байна.

  -Дутуу бичсэн байна.

Ардчилсан нийгэмд сонгуулийн бүх нийтийн, чөлөөтэй, тэгш эрхийн, шууд, нууц гэсэн 5 зарчим байдаг. Эх сурвалжид сонгуулийн чөлөөтэй сонгох зарчим алдагдсан тухай өгүүлсэн хэсэг аль нь вэ?

• -Сонгуулийн талаар хөдөө орон нутагт их чирэгдэл болгож байна. Олон газраас хүн ард эрт босож хавчилгын журмаар шахам ирж саналаа өгдөг.

Дараах өгүүлбэрийг тайлбарлан бичнэ үү. 

Манай сонгууль үнэндээ олон шаттай. -

• -Сонгууль өгөх үйл явц чирэгдэл ихтэйгээс гадна сонгуулийн үн гаргах явц олон шат дамжлагтай.

  -Сонгууль өгөхөд хүндрэлтэй.

П.Лхамжавын хэлсэн үгэн дээр тулгуурлан 2 санал дэвшүүлнэ үү.

• -1. Сонгуулийг чөлөөтэй, шууд зарчмаар явуулж байя.

  2. Сонгуулийг чирэгдэл багатай явуулъя.

  -Дутуу бичсэн байна.

Өнөөдөр Монгол улсад төрийн ямар субъектүүдыг ардчилсан сонгуулиар сонгодог вэ?

• -УИХ, ИТХ, Ерөнхийлөгч

  -Дутуу бичсэн байна.

Эх сурвалжаас харахад Монголчуудын нийгэм – улс төрийн амьдралд ямар эерэг өөрчлөлт гарсан байна вэ?

• -Төрийн байгууллагыг сонгуулиар сонгодог болсон.

  -Үзэл бодлоо илэрхийлдэг болсон

Нэгдэлжих хөдөлгөөн хэдэн онд ялсан бэ?

• -1959 он

1979 он хэддүгээр зууны, хэддүгээр хагаст хамаарах вэ?

• -XX зууны II хагас

  -Дутуу бичсэн байна.

Мэдээллийг уншаад хүснэгтийг нөхөж бичнэ үү.

• -1. 1921 он, 2. Нэгдэлжих хөдөлгөөн ялсан, хөдөөгийн жижиг үйлдвэрлэгчдийг хоршоолсон.

  -Дутуу бичсэн байна.

Ю.Цэдэнбал даргын ихээр үнэлсэн нэгдэлжих хөдөлгөөнийг яагаад алдаатай дүгнэлт гэж үзсэн бэ? Алдаатай болохыг баримтаар бичнэ үү.

• -Малчдыг хүсээр нэгдэлд элсүүлснээр мал сүргийн тоо ихээр буурсан. Жишээ нь, 1959-1961 онд улсын бүх мал 23,8 саяас 20,3 сая болсон.

  -Мал сүргийн тоо ихээр буурсан.

Яагаад хөдөөгийн жижиг үйлдвэрлэгчдийг хоршоолох ажлыг чухлаар авч үзэж байсан бэ?

• -Социализмд дэвшин ороход саад болж байсан хувийн өмчийг нийтийн өмч болгох арга байсан.

  Социализмд дэвшин орохын тулд

  -Хувийн өмчийг устгахын тулд.

ЗХУ-ын тусламжаар Наушки-Улаанбаатар чиглэлийн хэдэн км төмөр зам ашиглалтад орсон бэ?

• -400 орчим км

Доорх өгүүлбэрийн тоон мэдээллээр секторон диаграмм зурна уу. 

Монгол улсын нийт гадаадаас болон гадаад руу хийгддэг ачаа бараа тээвэрлэлтийн 90% орчим төмөр замаар, 10% орчим нь бусад тээврийн хэрэгслээр хийгддэг

• -

  -Буруу зурсан байна.

Мэдээллийг ашиглан хүснэгт дэх салбар тус бүрт нэгийг нөхөж бичнэ үү. 

•  

  Уул уурхайн салбар	Аж үйлдвэрийн салбар
  Налайхын нүүрсний уурхай, Бүрэнцогт, Түмэнцогт, Чулуунхороот, Цэнхэрмандалд хувь нийлүүлсэн уул уурхайн үйлдвэр, Зүүнбаянгийн нефтийн үйлдвэр	Аж үйлдвэрийн комбинат, Мебелийн үйлдвэр

   

  -Дутуу бичсэн байна.

Мэдээлэлд дурдагдсан ЗХУ-ын тусламжаар хийгдсэн ажлуудаас нэгийг сонгоод ач холбогдлыг тайлбарлан бичнэ үү.

• -ЗХУ-ын тусламжаар хийгдсэн ажлуудаас нэгийг сонгон бичсэн байна. Түүний ач холбогдлыг өөрийн үгээр тайлбарлаж чадсан байна.

  -ЗХУ-ын тусламжаар хийгдсэн ажлуудаас нэгийг сонгож бичсэн байна.

Мэдээлэлд дурдагдсан бүтээн босголтуудаас өнөөдрийг хүртэл ашиглагдаж байгаагаас 2-ыг нэрлэнэ үү

• -Налайхын нүүрсний уурхай, төмөр зам, авто зам гэх мэт

  -Дутуу бичсэн байна.

ЗХУ-ын тусламжаар Зүүнбаянд ямар үйлдвэр байгуулагдсан бэ?

• -Нефтийн үйлдвэр

Хүснэгтэнд 1950-1957 онд Зүүнбаянгийн ордоос олборлосон нефтийг харуулжээ. Хүснэгтийг анхааралтай уншаад газрын тос хамгийн бага олборлосон болон хамгийн их олборлосон оноор баганан диаграмм зурна уу. 

• -

1951-1957 оны хооронд Зүүнбаянгийн ордоос олборлосон нефтийн нэг цооногийн өгөлт дунджаар хэд байсан бэ?

• -1951-1957 оны хоорон дахь нийт 7 жилийн дундаж өгөлтийг нэмээд 7 жилдээ хуваана. Хариу нь: 1,03 эсвэл 1 гэж гарна.

  -Дутуу бичсэн байна.

Мэдээлэлд дурдагдсан ЗХУ-ын тусламжаар барьсан бүтээн байгуулалтаас одоог хүртэл ашиглагдаж байгаагаас 2-ыг бичнэ үү.

• -1. Налайхын нүүрсний уурхай

  2. Цахилгаан станц

  3. Монголын төмөр зам

  4. Бүрэнцогтын уурхай

  5. Түмэнцогтын уурхай

  6. Чулуунхороотын уурхай

  7. Цэнхэрмандалын уурхай

  -Нэгийг бичсэн байна.

ЗХУ-ын тусламжаар баригдсан бүтээн байгуулалтын ач холбогдлоос 2-ыг бичнэ үү.

• -Өөрийн хэрэгцээгээ хангана, эдийн засгийн өсөлт үзүүлнэ, илүү гарснаа гадаадад экспортлох боломжтой, ажилгүйдэл багасна гэх зэргээр 2-ыг бичсэн бол оноог өгнө.

  -Дутуу бичсэн байна.

Налайхын нүүрсний уурхай ямар улсын тусламжаар баригдсан бэ?

• ЗХУ

Мэдээлэлд дурдагдсан Зүүнбаянгийн нефтийн үйлдвэр аль аймгийн нутагт байгуулагдсан бэ? Нэргүй газрын зурагт буй дугаарыг бичнэ үү.

• -3

Эх сурвалж хэддүгээр зууны, хэддүгээр хагаст болсон үйл явдлын талаар өгүүлсэн байна вэ?

• -XX зууны дунд үе

  -Дутуу бичсэн байна.

1947 онд БНМАУ-ын ардын аж ахуйг хөгжүүлэх анхдугаар таван жилийн төлөвлөгөөг батлан гаргаснаар олон хэвшилт эдийн засгийг төвлөрсөн төлөвлөгөөний үндсэн дээр удирдан зохицуулах гэсэн анхны оролдлого хийжээ. Ийнхүү улс орныг 1990 он хүртэл төлөвлөгөөгөөр удирдсан. Үүний давуу болон сул тал нь юу байсан бэ? 

Давуу тал: 

Сул тал:

• -Давуу тал: Төрийн санхүүжилтээр асар их бүтээн байгуулалтын ажил хийгдсэн болон атар газар эзэмшисэн, аж үйлдвэр, дэд бүтцийг хөгжүүлсэн гэх мэт

  Сул тал: Тооны араас хөөцөлдөн чанарыг орхигдуулсан, ашигт ажиллагааны түвшинг үл харгалзан төлөвлөгөөг даван биелүүлэхэд анхаарсан гэх мэт

  -Дутуу бичсэн байна.

Аймгуудын ачаа, зорчигч тээвэрлэлт сайжирсан шалтгаан юу вэ?

• -Аймгуудад авто бааз байгуулагдсан.

  -Дутуу бичсэн байна.

Санал хураалтад хэнийг оролцуулаагүй вэ?

• -Ухаан солио эсвэл 18-наснаас доош хүмүүс 2 

Эх сурвалжтай холбоотой тоон мэдээлэл хүснэгтэд өгөгджээ. Хүснэгтийг анхааралтай уншаад түүхэн гол үйл явдлуудыг хоосон нүдэнд нөхөж бичнэ үү. 

• -1945.10.20– БНМАУ-ын тусгаар тогтнолын асуудлаар бүх нийтийн санал хураалт болсон.

  1946.02.13– БНМАУ, БНХУ хоёр дипломат харилцаа тогтоожээ.

  -Дутуу бичсэн байна. 

БНМАУ хөрш хоёр улстайгаа дипломат харилцаа тогтоосноор тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлаа де-юре баталгаажуулж, олон улсын тавцан дээр гарч ирэх өргөн бололцоо нээгджээ. Де-Юре гэдэг үгийг тайлбарлана уу.

• -Хууль ёсоор хүлээн зөвшөөрөгдсөн гэх утгатай, нэг улсыг нөгөө улс нь албан ёсоор хүлээн зөвшөөрч оршин тогтнож буйг илэрхийлэх хэлбэр.

  -Дутуу бичсэн байна.

Тусгаар тогтнолын асуудлаар бүх ард түмний санал гаргуулах болсон шалтгаан юу вэ?

• -БНХУ-ын зүгээс Холбоотон гүрнүүдийн шахалтаар БНМАУ-ын тусгаар тогтнолд эсрэг байр суурьтай байсан байр сууриасаа буцах шаардлагатай болсон бөгөөд Чан Кайши ард түмэндээ хэлэх үгтэй байх үүднээс ийм болзол тавьсан.

  -Дутуу бичсэн байна.

БНМАУ-ын засаг захиргааны ямар нэгжүүд өнөөгийн Монгол улсад залгамжлагдан ирсэн байна вэ? Хоёрыг бичнэ үү.

• -Баг, сум, аймаг, хороо, хот гэсэн засаг захиргааны нэгжээс хоёрыг бичсэн бол оноог өгнө.

  -Дутуу бичсэн байна.

Санал хураалтад хэн оролцсон бэ

• -БНМАУ-ын сонгуулийн эрх бүхий бөгөөд 18 насанд хүрсэн тус улсын харьяат эрэгтэй, эмэгтэй бүх ард иргэд санал хураалтад оролцсон.

Эх сурвалжтай холбоотой тоон мэдээлэл хүснэгтэд өгөгджээ. Хүснэгтийг анхааралтай уншаад түүхэн гол үйл явдлуудыг хоосон нүдэнд нөхөж бичнэ үү. 

• -1945.11.10– УБХ-ын Тэргүүлэгчид БНМАУ-ын тусгаар тогтнолын тухай бүх нийтийн санал хууралтын дүнг ЗХУ, БНХУ-ын засгийн газарт албан ёсоор хүргүүлжээ.

  1946.02.13– БНМАУ, БНХУ хоёр дипломат харилцаа тогтоожээ.

  -Дутуу бичсэн байна.

1945 оны Ялтын бага хурал дээр ЗХУ, Их Британи, АНУ-ын удирдагчид “Гадаад Монголын статус кво”-г хүлээн зөвшөөрөх тохиролцоонд хүрчээ. Статус кво гэдэг үгийг тайлбарлана уу.

• -Латин хэлний Status quo буюу оршин байгаа байдал гэсэн үг. Тухайн мөчид бодит байдал дээр тусгаар оршин байгаа байдлыг төр засаг, нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд хүлээн зөвшөөрөх утга агуулга илэрхийлдэг

  -Дутуу бичсэн байна.

Цэгийн оронд нөхөж бичнэ үү. 

БНХУ-ын шаардлагаар БНМАУ тусгаар тогтнолын асуудлаар санал хураалт явуулсан билээ. БНМАУ-ын иргэд ...............ын төлөө саналаа өгсөн тул БНХУ нь БНМАУ-ын тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрсөн билээ. Харин өнөөдөр Монгол улс нь БНХУ-тай .......................-ийн харилцаагүй билээ.

• -тусгаар тогтнол, улс төр

  -Дутуу нөхсөн байна.

Эх сурвалжаас ардчилсан сонгуулийн дараах зарчмуудад тохирох өгүүлбэрийг бичнэ үү. 

Бүх нийтийн зарчим - 

Тэгш эрхийн зарчим -

• -Бүх нийтийн зарчим – “БНМАУ-ын сонгуулийн эрх бүхий бөгөөд 18 насанд хүрсэн тус улсын харьяат...”

  Тэгш эрхийн зарчим – “... эрэгтэй, эмэгтэй бүх ард иргэд санал хураалтад оролцсон”

  -Дутуу бичсэн байна.

БНМАУ-ын иргэдийн сонгуулийн эрх хэдэн наснаас эхэлдэг байсан бэ?

• -18 нас

Адилтгах замаар цэгийн оронд нөхөж бичнэ үү. 

БНМАУ – Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс

БНХУ - 

• -Бүгд Найрамдах Хятад Улс

  -Хятад улс

Эх сурвалжтай холбоотой тоон мэдээлэл хүснэгтэд өгөгджээ. Хүснэгтийг анхааралтай уншаад түүхэн гол үйл явдлуудыг хоосон нүдэнд нөхөж бичнэ үү. 

• -1945.09.21 – УБХ-ын Тэргүүлэгчид БНМАУ-ын тусгаар тогтнолын тухай бүх нийтийн санал хураалт явуулах тогтоол гаргажээ.

  1946.01.05 – БНХУ-ын Засгийн газар санал хураалтын дүнтэй танилцаад БНМАУ-ын тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрсөн.

  -Дутуу бичсэн байна.

Тусгаар тогтнолын асуудлаар бүх нийтийн санал асуулга явагдсаны үр дүнг бичнэ үү.

• -Монголчууд тусгаар тогтнолын асуудлаар нийтээрээ зөвшөөрсөн санал өгсөн тул БНХУ БНМАУ-ын тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрсөн.

  -Дутуу бичсэн байна.

БНМАУ-ын засаг захиргааны нэгжийг цэгийн оронд нөхөж бичнэ үү.

• -1. Хорь, 2. Сум

  -Дутуу бичсэн байна.

Энэ үед хүнийг баривчлах ажиллагаа хэрхэн явагдаж байсан байна вэ?

• -Сэжиг таавраар дайчлан баривчилдаг байжээ.

Их хэлмэгдүүлэлтийн үед холбогдох дараах тоон өгөгдлүүдийг тайлбарлана уу. [2 оноо]

17000 орчим хүн - 

700 гаруй сүм хийд -

• -17000 гаруй хүн – Цаазаар авахуулсан лам нарын тоо

  700 гаруй сүм хийд – Их хэлмэгдүүлэлтийн үед устсан сүм хийдийн тоо

  -Аль нэгийг нь тайлбарласан байна.

Их хэлмэгдүүлэлтийн оргил үед хүнээр хэрхэн хэрэг хүлээлгэдэг байсан бэ?

• -Мөрдөн байцаалтыг хууль бус аргаар явуулж, тулган хавчих замаар хилс хэрэг хүлээлгэдэг байжээ.

  -Дутуу бичсэн байна.

Монгол дахь улс төрийн хэлмэгдүүлэлтийг гадаад, дотоод хүчин зүйл нөхцөлдүүлсэн юм. Дотоод, гадаад хүчин зүйлийг бичнэ үү.

1. Гадаад хүчин зүйл - 
2. Дотоод хүчин зүйл-

• -1. Өөрийн аюулгүй байдлаа хангах, нөлөөний бүс, түшиц газраа хадгалах, өргөтгөх, үзэл суртлаа дэлгэрүүлэх гэсэн ЗХУ-ын геополитикийн ашиг сонирхол

  2. Нэг үзэл суртал, нэг хүний дарангуйлалд тулгуурладаг тоталитар дэглэм Монголд тогтсон.

  -1. Япончууд Хятадын зүүн хойд хэсгийг эзэлснээр Монголтой хиллэх болсон нь ЗХУ-ыг түгшээсэн

  2. Чойбалсан ДЯЯ, ЦЯЯ-ны сайд, Бүх цэргийн жанжин болсноор хүчний байгууллагын бүх эрх мэдэл 1 хүний гарт төвлөрсөн.

  -Хэлмэгдүүлэлт гарахад нөлөөлсөн хүчин зүйлээс аль нэгийг нь бичсэн байна.

Хэлмэгдүүлэлтийн үйл явдлаас түүхэн ямар сургамж авсан бэ? Хоёрыг бичнэ үү.

• -1. Хүнийг хилс хэрэгт тулгаж болохгүй

  2. Мөрдөн байцаах ажиллагаа хууль дүрмийн дагуу явагдах ёстой

  3. Шүүхийн байгууллага үүргээ сайн биелүүлэх ёстой гэх мэт

  -Дутуу бичсэн байна.

Энэ үеийн Дотоод Яамны үйл ажиллагааны гол арга юу байсан бэ?

• -Хүнийг сэжиг таавраар дайчлан баривчлах, мөрдөн байцаалтыг хууль бус аргаар явуулж, тулган хавчих замаар хилс хэрэг хүлээлгэж, нэрсийн жагсаалтаар Онц бүрэн эрхт комисст оруулан үйл олноор нь буудан алах явдал Дотоод яамны энэ үеийн үйл ажиллагааны гол арга болж байжээ.

Их хэлмэгдүүлэлтийн үед холбогдох дараах тоон өгөгдлүүдийг тайлбарлана уу. [2 оноо]

20000 гаруй хүн - 

5740 гаруй хүн - 

• -20000 гаруй хүн – Цаазаар авахуулсан

  5740 гаруй хүн – Янз бүрийн хугацаагаар хорих ял оногдуулсан хүний тоо

  -Аль нэгийг нь тайлбарласан байна.

Улс төрийн хэлмэгдүүлэлт өртсөн хүмүүсээс дараагийн хэлмэгдэгсдийн нэрсийг хэрхэн гаргуулж байсан бэ?

• -Хэзээ хэнд элссэн, хэнийг элсүүлсэн бэ гэдэг асуулт голлон тавьж олон хүний нэр гаргуулж авсан байна.

  -Өөр тайлбар бичсэн байна.

Улс төрийн хэлмэгдүүлэлтийн хор уршгаас 2-ыг бичнэ үү.

• -1. Монголын түүх, соёл, уран барилгын асар их ололт, хэдэн зууны турш бүтээн туурвисан соёлын их өв сүйрэлд автаж, Монголын нийгмийн оюун санааны амьдрал, шашин суртахуун, уламжлалт зан заншилд асар их гарз хохирол учирсан байна.

  2. БНМАУ-ын хууль тогтоох дээд байгууллага УБХ, эрх баригч МАХН-ын удирдах байгууллага хэвийн үйл ажиллагаа явуулах бүрэлдэхүүнгүй болтлоо хядлагад өртөж, Монгол оронд улс төрийн дарангуйлах дэглэм хуваарьгүй ноёрхох болсон юм.

  3. Үндэсний уламжлал, өв соёлын залгамжлалыг үгүйсгэн тасалдуулж, үндэс язгуураа гэсэн эх оронч үзэл санааг “үндсэрхэг үзэл” хэмээн хавчин хяхаж, шударга зарчимт шүүмжлэл, бүтээлч санал, санаачлага гаргагчдад “сэхээтний төөрөгдөл” гэх нэр хаяг оноон хэлмэгдүүлж, олон ургальч үзэл, чөлөөт сэтгэлгээг хязгаарлан боогдуулсан.

  -Дутуу бичсэн байна.

Улс төрийн хэлмэгдүүлэлт явагдах болсон гадаад шалтгаан юу байсан бэ?

• -ЗХУ, Японы геополитикийн сөргөлдөөн 

  -Дутуу бичсэн байна.

Хэлмэгдүүлэлтийн оргил үеийг хэдэн онд байсан гэж үздэг вэ?

• -1937 он

Их хэлмэгдүүлэлтийн үед холбогдох дараах тоон өгөгдлүүдийг тайлбарлана уу. [2 оноо]

20000 гаруй хүн - 

17000 орчим хүн - 

• -20000 гаруй хүн – Цаазаар авахуулсан

  17000 орчим хүн – Цаазаар авахуулсан хүний 17000 орчим нь лам нар байсан.

  -Аль нэгийг нь тайлбарласан байна.

Хэлмэгдүүлэлтэд өртсөн хүмүүсийн нэрсийг хэрхэн гаргаж байсан бэ?

• -Хэзээ хэнд элссэн, хэнийг элсүүлсэн бэ гэдэг асуулт голлон тавьж олон хүний нэр гаргуулах болсон

  -ЗХУ, эрх барьж буй хүмүүсээс нэр тодорч байсан.

Улс төрийн хилс хэрэгт хэлмэгдэгсдийг цагаатгах ажил 1939 оноос эхэлжээ. Цагаатгах ажлыг 1990 оноос Ерөнхийлөгчийн зарлигаар байгуулагдсан Цагаатгах ажлыг удирдан зохион байгуулах Комисс эрхлэх болсон. Уг комиссын хийсэн ажлаас 2-ыг бичнэ үү

• -1. Хэлмэгдэж хохирсон хүмүүсийн нэрсийг тодруулж, нэр төрийг сэргээсэн.

  2. Хэлмэгдэгсдэд хохирлыг барагдуулах үүднээс нөхөн олговор олгосон.

  -Дутуу бичсэн байна.

Эх сурвалжаас гарах нэг дүгнэлтийг бичнэ үү.

• -Хүнийг сэжиг таавраар баривчилж болохгүй.

  Мөрдөн байцаалтын ажиллагаа хууль дүрмийн дагуу явагдахгүй бол хэлмэгдүүлэлт гардаг. Гэх мэт.

  -Хүнийг хэлмэгдүүлж болохгүй.

Үндэсний ардчилсан үзэлтнүүдээс нэг хүний нэрийг бичнэ үү.

• -Б.Цэрэндорж

  Ц.Дамбадорж

  А.Амар

  Н.Жадамба

  Ж.Цэвээн

Үндэсний ардчилсан үзэлтнүүд хувийн үйлдвэрлэл, үйлчилгээг дэмжих зорилгоор дотоодын гаалийг 1925 оноос эхлэн хорогдуулж, 1928 онд бүрмөсөн халжээ. Дотоодын гаалийг хэддүгээр зууны хэддүгээр хагаст халсан бэ?

• -XX зууны I хагас

  -Аль нэгийг нь дутуу бичсэн байна.

Эх сурвалжаас харахад Цэрэндорж, Цэвээн, Дамбадорж, Жадамба нар ЗХУ болон гадаадын хөрөнгөтөн улсуудтай харилцах талаар ямар чиг барьж байсан байна вэ?

• -Зөвлөлт Холбоот улсын тусламж нь эдүгээ тустай мэт боловч эцэстээ тийм үнэн хэрэг буюу ач тустай явдал ч бус хэзээ ч биднийг идэх залгих гэж буй явдал бөгөөд Коминтерн ба Холбоот улсаас бидний улс төрийн гадаадтай харилцах явдлыг боогдуулж, эрхийг гартаа атгаж авахыг оролдож буй гэж үзэж байсан.

  Хөрөнгөтөн улсуудтай шууд харилцаж тэдгээрийн эд хөрөнгө, эрдэм боловсролын тусламжаар түргэн хөгжих бодлого барьж байсан.

  -Дутуу бичсэн байна.

“Баруунтан”, “Барууны бүлэг” хэмээн буруутгагдан ажил албанаасаа зайлуулагдсан хүмүүсийн дараа Монгол орон хэт нэг талыг барих болсон билээ. Ямар үзэл суртал баримталж, аль улсыг дагах болсон бэ?

• -Коммунизм, ЗХУ

  Социализм, ЗХУ

  Большевик үзэл, ЗХУ

  -Аль нэгийг нь бичсэн байна.

Эх сурвалжийг уншаад тухайн түүхэн нөхцөл байдал, үйл явдал Монгол улс Манжид эзлэгдсэн түүхэн үйл явдалтай хэрхэн холбогдож болох талаар эргэцүүлэн дүгнэж бичнэ үү.

• -Ө.Бадрах эдгээр хүмүүсийг шүүмжлэн бичсэн байгаа нь Монголын удирдагчид хоорондоо зөрчилтэй байсныг харуулж байна. Энэ нь Монгол улс Манжид ээлж дараалан эзлэгдэхэд хүргэсэн хаад, ноёдын хоорондын зөрчилтэй ижил байна

  -Дутуу бичсэн байна.

Цэрэндорж, Цэвээн, Дамбадорж, Жадамба нарыг шүүмжилсэн Ө.Бадрах нарын хүмүүсийг түүхэнд хэрхэн нэрлэдэг вэ?

• -Зүүнтэн

  Хөдөөнийхөн

Номонд дурдагдсан хүмүүс нь 1924-1928 онд Монгол улсыг удирдан дэлхийн хүчирхэг улс орнуудтай найрамдалт харилцаа тогтоох, хамтын ажиллагаа хөгжүүлэх, монгол туургатныг нэгэн гэр бүл болгон хөгжүүлэх зорилт дэвшүүлэн ажиллаж байжээ. Дээрх хүмүүс нь хэддүгээр зууны хэддүгээр хагаст Монгол орныг удирдаж байсан бэ?

• -XX зууны I хагас

  -Аль нэгийг нь дутуу бичсэн байна

Цэрэндорж, Цэвээн, Дамбадорж, Жадамба нарын гол эсэргүүцэж байсан зүйлийг сурвалжаас олно уу

• -Коминтерн ба Холбоот улсаас бидний улс төрийн гадаадтай харилцах явдлыг боогдуулж, эрхийг гартаа атгаж авахыг оролдож буй.

  -Дутуу бичсэн

Номонд нэр дурдагдсан хүмүүсийг төрийн эрхээс буулгасны үр дагаврыг бичнэ үү

• -ЗХУ, Коминтерний талыг хэт барьсан хүмүүс засгийн эрхэнд гарснаар Монголын дотоод байдлыг харгалзалгүйгээр ЗХУ-ыг дуурайх бодлого, үйл ажиллагаа явуулснаар 1932 оны зэвсэгт бослого гарахад хүргэсэн.

  -Дутуу бичсэн байна.

1990 оноос хойш Монгол улс гадаад харилцаандаа аль болох олон улс, гүрэнтэй хамтран ажиллах зарчмыг дэвшүүлэн тавьсан. 1990 оноос өмнө энэхүү зарчмын эсрэг байсан. Үүнийг нотлох өгүүлбэрийг сурвалжаас олж, тайлбарлан бичнэ үү.

• -Холбоот улсын тусламж нь эдүгээ тустай мэт боловч эцэстээ тийм үнэн хэрэг буюу ач тустай явдал ч бус хэзээ ч биднийг идэх залгих гэж буй явдал бөгөөд Коминтерн ба Холбоот улсаас бидний улс төрийн гадаадтай харилцах явдлыг боогдуулж, эрхийг гартаа атгаж авахыг оролдож буй. Ийм зарчим барьсан тэднийг эсэргүүцэн бичсэнээс харахад нэг талыг барьсан гадаад бодлогын зарчим байсан нь харагдаж байна.

  -Дутуу бичсэн байна.

Монгол оронд үндэсний ардчилсан хувьсгал хэдэн онд гарсан бэ?

• -1921 он

Хөрөнгөтөн улсууд гэж ямар улсуудыг хэлж байна вэ?

• -Япон, Англи, Америк, Герман 

  -Улсуудын нэрийг дутуу бичсэн байна.

Сурвалжид нэр дурдагдсан хүмүүс Монгол улсаас бусад улстай харилцах бодлогыг хэрхэн томъёолж байсан байна вэ?

• -Япон, Англи, Америк, Герман зэрэг гадаадын хүчирхэг хөрөнгөтөн улстай шууд харилцаж тэдгээрийн эд хөрөнгө, эрдэм боловсролын тусламжаар түргэн хөгжиж Холбоот улсын улс төрийн гадаад бодлогоос эрх биш ангижран гарвал зохих болно

  -Дутуу бичсэн байна.

Эх сурвалжид дурдагдсан үндэсний ардчилсан үзэлтнүүдийн бодлого, үйл ажиллагаа большевик үзлийг дээдэлсэн Коминтерний удирдагчдын хатуу эсэргүүцэлтэй тулгарсанаар ямар үр дагавар үүссэн бэ?

• -Зүүн жигүүрийнхэн буюу хожим зүүнтнүүд хэмээгдсэн хүмүүсийг турхиран үндэсний ардчилсан үзэлтнүүдийг Коминтерн, ЗХУ-аас салан холдохыг оролдсон, Хятад, Японд дотночлон хандсан, улс орныг хөрөнгөтний замд оруулах гэсэн зэргээр буруутган төрийн эрхээс буулгасан.

  -Дутуу бичсэн байна.

Өнөөдрийн Монгол улсын гадаад харилцааны бодлогын ямар зарчим нь сурвалжид нэр дурдагдсан хүмүүсийн үзэл баримтлалтай тохирч байгааг тайлбарлан бичнэ үү.

• -Зөвхөн ЗХУ-тай харилцах бус Япон, Англи, Америк, Герман гэх мэт улсуудтай ч харилцах зарчим барьж байсан өнөөдрийн Монгол улсын гадаад бодлогын олон тулгуурт, үндэсний эрх ашигт нийцсэн байх зарчимтай илүү нийцэж байна

  -Олон тулгуурт зарчим

  Үндэсний эрх ашигт нийцсэн байх зарчим

Цэгийн оронд тохирох үгийг нөхөж бичнэ үү. 

Монголчууд үг хэлэх, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх, хэвлэн нийтлэх эрх, эрх чөлөөгөө жинхэнэ утгаар нь эдлэх болсоны нэг илэхийлэл нь том, жижиг олон зуун ......................................... бий болсон явдал юм.

• -Чөлөөт хэвлэл

  -Сонин, сэтгүүл, радио, телевиз, теле сувгууд

1913 онд “Шинэ толь” сэтгүүл анх хэвлэгдэн гарч эхэлжээ. 1998 онд “Хэвлэлийн эрх чөлөөний тухай” хууль батлагдан гарчээ. Уг хууль НТ-ын хэддүгээр мянганд мөн “Шинэ толь” сэтгүүлээс хойш хэдэн жилийн дараа батлагдан гарсан байна вэ?

• -НТ II мянган, 85 жилийн дараа

  -Аль нэгийг буруу бодсон байна.

Дээрх хуульд “Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөө, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийн чөлөөт байдлыг хязгаарласан хууль батлан гаргахыг хориглох” гэсэн заалт орсон нь түүхийн сургамжтай холбоотой гэвэл тайлбарлана уу.

• -Үг хэлэх, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэхийлэх, хэвлэн нийтлэх эрх, эрх чөлөөг жинхэнэ утгаар эдлүүлэхийн тулд

  -Аль нэгийг бичсэн байна.

Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөний хууль батлагдан гарсны ач холбогдлыг бичнэ үү.

• -1990 оноос өмнө МАХН болон төр засгаас үг хэлэх, үзэл бодлоо члөөтэй илэрхийлэх эрхийг хаан боогдуулж, улмаар хэвлэл мэдээлэлд хатуу хяналт тогтоож байсан.

  -Нэгийг бичсэн байна.

Цэгийн оронд тохирох үгийг нөхөж бичнэ үү. 

“Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөний тухай” хуулийг батлан гаргаснаар ..........................................-ийн тогтолцоог хуульчилжээ.

• -Чөлөөт хэвлэл

1998 онд батлагдан гарсан “Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөний тухай” хууль хэддүгээр зууны хэддүгээр хагаст батлагдан гарсан бэ?

• -XX зууны II хагаст

  XX зууны сүүлийн хагаст

  -Аль нэгийг буруу бичсэн байна.

Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөний хууль батлагдан гарах болсон шалтгаанаас 2-ыг бичнэ үү

• -Үг хэлэх, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэхийлэх, хэвлэн нийтлэх эрх, эрх чөлөөг жинхэнэ утгаар эдлүүлэхийн тулд

  -Аль нэгийг бичсэн байна.

Дээрх хуульд “хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийн чөлөөт байдлыг хязгаарласан хууль батлан гаргахыг хориглох” гэсэн заалт орсон нь өмнөх түүхийн сургамжаас үүдэлтэй гэвэл тайлбарлана уу.

• -1990 оноос өмнө МАХН болон төр засгаас үг хэлэх, үзэл бодлоо члөөтэй илэрхийлэх эрхийг хаан боогдуулж, улмаар хэвлэл мэдээлэлд хатуу хяналт тогтоож байсан.

  -Нэгийг бичсэн байна.

Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөний хууль батлагдан гарсан ач холбогдлыг бичнэ үү.

• -Монголчууд юуны хүлээснээс ангижирч, чөлөөт сэтгэлгээ, үндэсний үзэл, өв уламжлал, шашин, соёлоо эрхэмлэн хөгжүүлэх боломжтой болсон.

  -Дутуу бичсэн байна.

Цэгийн оронд тохирох үгийг нөхөж бичнэ үү. 

“Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөний тухай” хуулийг ..............................................-аас батлан гаргасан.

• -Улсын Их Хурал

Монгол Улсын шинэ Үндсэн хуульд үг хэлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөөг хуульчилсан байдаг. Үүнээс хэдэн жилийн дараа “Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөнтй тухай” хуулийг батлан гаргасан байна вэ?

• -6 жил

Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөний хууль батлагдан гарах болсон шалтгаанаас 2-ыг бичнэ үү

• -Үг хэлэх, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэхийлэх, хэвлэн нийтлэх эрх, эрх чөлөөг жинхэнэ утгаар эдлүүлэхийн тулд

  -Аль нэгийг бичсэн байна

Дээрх хуульд “төрийн байгууллага өөрийн мэдэлд хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэлтэй байхыг хориглох” гэсэн заалт орсон нь түүхийн өмнөх сургамжтай холбоотой гэвэл тайлбарлана уу.

• -1990 оноос өмнө МАХН болон төр засгаас үг хэлэх, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх эрхийг хаан боогдуулж, улмаар хэвлэл мэдээлэлд хатуу хяналт тогтоож байсан.

  -Нэгийг бичсэн байна.

Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөний хууль батлагдан гарсны ач холбогдлыг бичнэ үү.

• -Монголчууд юуны хүлээснээс ангижирч, чөлөөт сэтгэлгээ, үндэсний үзэл, өв уламжлал, шашин, соёлоо эрхэмлэн хөгжүүлэх боломжтой болсон.

  -Дутуу бичсэн байна.