Сагсан бөмбөгийн багийн хоёр тамирчин цагариг руу бөмбөг шидэв. I тамирчин оноо авах магадлал 0.7, II тамирчин оноо авах магадлал 0.8 бол хоёулаа багтаа оноо авах магадлалыг ол.
магадлал зөв олсон бол 1 оноо өгнө. p=0.56
Сагсан бөмбөгийн багийн хоёр тамирчин цагариг руу бөмбөг шидэв. I тамирчин оноо авах магадлал 0.9, II тамирчин оноо авах магадлал 0.8 бол ядаж нэг тамирчин багтаа оноо авах магадлалыг ол.
p=1-0.1∙0.2=0.98 гэвэл шууд 3 оноо өгнө. Өөр аргаар зөв бодсон оноог өгнө.
Дараах зургийг ашиглан асуултад хариулна уу.
a) Зураг дээрх үйл явцыг юу гэж нэрлэдэг вэ?
Солигдол буюу сукцесс
Зургийн товч тайлбарыг бичнэ үү.
Нуур ширгэн нуур байсан газар хатан улмаар ой мод үүсэж байна.
c. Хүн намгийг хатаан улаан буудай тариалах нь ямар төрлийн солигдолд хамаарах вэ?
2-гч сукцесс
d. Монгол орны ойн бүлгэмэлд байх моддын эзлэх хувийг бүдүүвчээс ажиглан дүгнэлт бичнэ үү.
Шинэс нь 68.3% байж моддын хамгийн их хувийг эзэлж байгаа бол гацуур нийт модын 5.0%-ийг эзэлж хамгийн бага хувийг эзэлж байна.
Сагсан бөмбөгийн багийн хоёр тамирчин цагариг руу бөмбөг шидэв. I тамирчин оноо авах магадлал 0.9, II тамирчин оноо авах магадлал 0.8 бол яг нэг тамирчин оноо авах магадлалыг ол.
Зөвхөн эхний тамирчин оноо авах магадлалыг зөв олсон бол 1оноо өгнө, зөвхөн 2-р тамирчин оноо авах магадлалыг олсон бол 1 оноо, нийлбэрийг олсон бол 1 оноо өгнө. p=0.9∙0.2+0.1∙0.8=0.26 гэвэл шууд 3 оноо өгнө.
Сагсан бөмбөгийн багийн хоёр тамирчин цагариг руу бөмбөг шидэв. I тамирчин оноо авах магадлал 0.9, II тамирчин оноо авах магадлал 0.8 бол хоёулаа оноо авахгүй байх магадлалыг ол.
магадлал зөв олсон бол 1 оноо өгнө. p=0.02
Сагсан бөмбөгийн багийн хоёр тамирчин цагариг руу бөмбөг шидэв. I тамирчин оноо авах магадлал 0.9, II тамирчин оноо авах магадлал 0.8 бол хоёулаа оноо авах магадлалыг ол.
магадлал зөв олсон бол 1 оноо өгнө. p=0.72
2 м, 50 см, 10 см ирмэгүүдтэй параллелепипед хэлбэртэй металлыг хайлуулж, 320 ширхэг цилиндр хэлбэртэй саванд хийв. Хэрэв цилиндр савны өндөр 20 см бол радиусыг ол. Хариуг 0.01 нарийвчлалтай тооцоол.
Нэгэн эрдэмтэн СО2 хийн хэмжээ фотосинтезийн эрчимд хэрхэн нөлөөлж байгааг судлан графикаар илэрхийлжээ.
a) Дээрх 2 графикийг ажиглан товч тайлбар бичнэ үү.
С4, С3 ургамалууд нь СО2-ын концентраци нь оптимал хэмжээндээ очвол СО2ын концентраци өссөн ч фотосинтезийн эрчим хэвээр байна.
b. С4 ургамал ямар нөхцөлд фотосинтезийн үйл ажиллагааг явуулдаг болохыг тоочин бичнэ үү.
Халуун температуртай нөхцөлд, чийг бага нөхцөлд, нүүрсхүчлийн хийн хэмжээ ихтэй үед
Эдгээр нөхцөлөөс 1-г нэрлэсэн бол онног өгнө
c. Дээрх графикийг ажиглан С3 ургамалд нүүрсхүчлийн хийн концентрацийг нэмбэл фотосинтезийн эрчим хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?
Тогтмол хурдаа хадгална.
d. Дээрх эрдэмтэн судалгаа хийхдээ алдаа гаргасан байх магадлалаас 1-2 ыг тоочно уу.
Хэмжилтийг солисон байх, туршилт хийхдээ алдаа гаргасан байх гэх мэт
Хэмжилтийг солисон байх, туршилт хийхдээ алдаа гаргасан байх бусад шалтгааныг тоочсон бол оноог өгнө
A. 1-ээс 100 хүртэлх натурал тоонууд дотор 7-д хуваагдах тоо хэд байгаа вэ?
В. 100 хүртэлх натурал тоонуудаас санамсаргүйгээр 2 тоо авахад уг хоёр тоо хоёулаа 7-д хуваагдах тоо байх магадлал хэд вэ?
A. 14 гэсэн бол 1оноо өгнө.
B. магадлал олсон 2оноо өгнө.
Квадрат суурьтай пирамид хэлбэртэй барилга 10 давхар бөгөөд суурийн талбай 4096 м2 болно. 1 давхар нь 3 м өндөр.
А) Байшингийн суурийн талыг ол.
b) Барилгын шилэн гадаргуун талбайг ол.
c) Пирамидын эзэлхүүнийг ол. Хариуг бүхэл тоогоор тоймлон тооцоол.
Хажуу талсын өндөр
A. 1-ээс 100 хүртэлх натурал тоонууд дотор 6-д хуваагдах тоо хэд байгаа вэ?
В. 100 хүртэлх натурал тоонуудаас санамсаргүйгээр 2 тоо авахад уг хоёр тоо хоёулаа 6-д хуваагдах тоо байх магадлал хэд вэ?
A.16 гэсэн бол 1оноо өгнө.
B.магадлал олсон 2оноо өгнө.
Квадрат суурьтай пирамидын суурийн тал 15 м, хажуу талсын өндөр 12 м болно.
a. Пирамидын бүтэн гадаргуун талбайг ол.
b.Хэрэв пирамидын суурийн тал ба хажуу талсын өндрийг дахин багасгахад гадаргуун талбай хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?
Гадаргуун талбай
дахин багасна.
Инсулины бэлдмэл гарган авах технологийн бүдүүвчийг доор харуулав.
a) Инсулины “1” шатанд явагдах үйл явцыг тайлбарлан бичнэ үү.
Инсулины генийг плазмидад оруулах
b. Инсулины ген агуулсан бактерийг үйлдвэрт өсгөвөрлөх багажийг юу гэж нэрлэдэг вэ?
Ферментер
c. Генийн инженерчлэлийн технологид жишээлбэл инсулин гарган авахад ашиглаж байгаа ДНХ-г ямар аргаар үүсгэдэг болохыг бичнэ үү
мРНХ-с сөрөг транскриптаза энзим ашиглан кДНХ гарган авч ашигладаг
d. Ген технологийн аргаар гарган авдч байгаа бүтээгдэхүүнээс жишээ болгон бичнэ үү.
Антибиотик, моноклональ антител үйлдвэрийн тухай бичнэ
e. Инсулин үйлдвэрлэхдээ ихэнхдээ ямар амьд биеийн эсийг ашигладаг вэ?
Бактерийн эс
Тэгш өнцөгт гурвалжин суурьтай пирамид байв. Суурийн нэг катет нь 24 см ба түүнд налсан өнцөг 60o болно. Пирамидын хажуу ирмэг нь суурийн хавтгайтай 30o үүсгэдэг бол
a) Пирамидын өндрийг ол.
b) Суурийн талбайг ол.
c) Эзэлхүүнийг ол.
Хүн төрөлхтөн болон бусад амьд биед тулгарч буй асуудлын нэг нь хүрээлэн буй орчны бохирдол юм.
a) Биологийн бохирдол гэж ямар эх үүсвэрээр үүсгэгддэг бохирдол вэ?
Нян, вирус
b. Хүний чих 90 децибелл хүртэлх чимээг хэвийн сонсдог. Машинны дуут дохио 110 дб бол автомашины дуут лохиог их дуугаргах нь явган хүнд ямар нөлөө үзүүлэх вэ?
Хүний сонсгол хэт их чимээ сонсон гэмтэх, сонсгол сулрах зэрэг эмгэг үүсэхийг нэрлэх
c. Машины түлшний дутуу шаталтаас үүсэх хийнүүдийн хор нөлөөг нэг жишээ ашиглан тайлбарлан бичнэ үү.
Нүүрсхүчлийн хий-Хүчилтөрөгчийн дутагдалд орох, хар тугалганы нэгдлүүд мэдрэлийн эрхтэн, цус төлжүүлэх эрхтнийг гэмтээх гэх мэт жишээг бичнэ
Жишээ зөв бичсэн бол оноог өгнө
A. 1-ээс 100 хүртэлх натурал тоонууд дотор 4-д хуваагдах тоо хэд байгаа вэ?
В. 100 хүртэлх натурал тоонуудаас санамсаргүйгээр 2 тоо авахад уг хоёр тоо хоёулаа 4-д хуваагдах тоо байх магадлал хэд вэ?
A.25 гэсэн бол 1оноо өгнө.
B.магадлал олсон 2оноо өгнө.
5 см өндөртэй зөв гурвалжин призмийн суурийн тал 10 см. M, N цэгүүд харгалзан AC ба BC талуудын дундаж цэг болно.
a.
b. огтлолын талбайн ол.
Цэнгэг усны экоситемийн тухай асуултад хариулна уу.
a) Цэнгэг усны экосистемийн хоол тэжээлийн хэлхээг гүйцээн бичнэ үү.
Замаг- Жараахай-......................
Алгана, цурхай гэх мэт жижиг жараахаыгаар хооллогч загас
Жараахайгаар хооллогчдын нэгийг бичсэн бол оноог өгнө
b. Монгол орны гол мөрөнд тохиолдох салаа сахалт хавч болон нэг эстнүүд ургамлын гадаргуу дээр амьдардаг. Ийм амьтдыг ямар экологийн бүлэгт хамааруулдаг вэ?
Планктон, хөвөгчид
c. Усны бохирдолыг амьд биетээр үнэлдэг. Хаварч хоовгоно байгаа усны ямар чанартай гэж үнэлэгдэх вэ?
Маш цэвэр ус, цэвэр ус
Маш цэвэр ус, цэвэр усны аль нэгийг бичсэн бол оноог өгнө
A. 1-ээс 100 хүртэлх натурал тоонууд дотор 5-д хуваагдах тоо хэд байгаа вэ?
В. 100 хүртэлх натурал тоонуудаас санамсаргүйгээр 2 тоо авахад уг хоёр тоо хоёулаа 5-д хуваагдах тоо байх магадлал хэд вэ?
A.20 гэсэн бол 1оноо өгнө.
B.магадлал олсон 2оноо өгнө.
а. 1-400 хүртэлх тоонууд дотор гуравт хуваагдах тоо хэд байгаа вэ? /1 оноо/
б. 1-400 хүртэлх тоонуудаас санамсаргүйгээр нэгийг авахад 3-т хуваагдахгүй тоо таарах магадлалыг ол. /1 оноо/
а.133 гэсэн бол 1оноо өгнө.
б. магадлал олсон 1оноо өгнө. p=0.6675
а.1-200 хүртэлх тоонуудад гуравт хуваагдах тоо хэд байгаа вэ? /1 оноо/
б.1-200 хүртэлх тоонуудаас санамсаргүйгээр нэгийг авахад 3-т хуваагдахгүй тоо таарах магадлалыг ол. /1 оноо/
а. 66 гэсэн бол 1оноо өгнө.
б. магадлал олсон 1 оноо өгнө. p=0.67
Дараах хоол тэжээлийн хэлхээний зургийг ажиглан асуултад хариулна уу.
a) Цэнгэг усны хоол тэжээлийн хэлхээн дэх 1-р эрэмбийн хэрэглэгчийг нэрлэнэ үү.
Зоопланктон, салаа сахалт хавч гэх мэт
b. Ёроолын амьдралтай амьтдаас 2-г нэрлэнэ үү.
Дун, хясаа, хавч гэх мэт амьтдаас 2-г нэрлэнэ
Дун, хясаа, хавч гэх мэт амьтдаас 2-г нэрлэсэн бол оноог өгнө
c. Бүтээгчийн үүссэн энерги 1000кж бол загасанд очих энергийн хэмжээг тооцоолно уу.
10 хувийн дүрмээр бодон 0,1 хувийн энергийг авна.
d. Монгол орны цэнгэг усны системд сөргөөр нөлөөлж байгаа хүний үйл ажиллагаанаас 2 жишээ бичнэ үү.
Алт олборлолт, усны голдрилыг хаах, эсвэл тариалангийн талбай руу ус урсгах шуудуу татах зэрэг хүний буруутай үйл ажиллагаа
Дээрх шалтгаанаас 1-г нэрлэсэн бол оноог өгнө үү.
а. 1-1000 хүртэлх тоонуудад гуравт хуваагдах тоо хэд байгаа вэ?
б. 1-1000 хүртэлх тоонуудаас санамсаргүйгээр нэгийг авахад 3-т хуваагдахгүй тоо таарах магадлалыг ол.
а. 333 гэсэн бол 1оноо өгнө.
б. магадлал олсон 1оноо өгнө. p=0.667
а. 1-100 хүртэлх тоонууд дотор гуравт хуваагдах тоо хэд байгаа вэ?
б. 1-100 хүртэлх тоонуудаас санамсаргүйгээр нэгийг авахад 3-т хуваагдахгүй тоо таарах магадлалыг ол.
а. 33 гэсэн бол 1 оноо өгнө.
б. магадлал олсон 1 оноо өгнө. p=0.67
Шоог 2 удаа орхив.
а. Буусан нүднүүдийн нийлбэр 8 байх магадлалыг ол. /2 оноо/
б. Буусан нүднүүдийн нийлбэр 8-аас их байх магадлалыг ол. /2 оноо/
а.Боломжуудыг бичвэл 1 оноо, магадлал олсон 1 оноо өгнө.
б.Боломжуудыг бичвэл 1 оноо, магадлал олсон 1 оноо өгнө.
Экосистем нь сав шим ертөнцийн цогц нийлэмж юм. Экосистемийг цэнгэг ус, далай тэнгис, хуурай газрын гэж 3 хуваадаг. Шилмүүст ойн экосистемийн хоол тэжээлийн хэлхээг харуулав.
a) 1-р зэргийн 2 хэрэглэгчийг нэрлэнэ үү.
Хулгана, хэрэм, болжмор гэх мэт
Хулгана, хэрэм, болжмор гэх мэт хэрэглэгчээс 2-г нэрлэсэн бол оноог өгнө
b. Боргоцойгоор үрждэг ургамлаас 2-г нэрлэнэ үү.
Нарс, гацуур, жодоо, хуш, шинэс гэх мэт
Нарс, гацуур, жодоо, хуш, шинэс гэх мэт модноос 2-г нэрлэсэн бол оноог өгнө
c. Идэш тэжээлийн хэлхээний хамгийн дээр байгаа махан идэшт шувуу бүтээгчийн үүссэн энергийн хувийг тооцно уу.
10 хувийн дүрмээр бодон 0,1 хувийн энергийг авна.
d. Монгод орны шилмүүст ойд хамгийн их хор учруулдаг эрвээхийг нэрлэнэ үү.
Сибирийн хүр эрвээхий, өрөөсгөл хүр эрвээхий
Бөмбөрцгийн эзэлхүүн 7776 см3 болно.
a) Бөмбөрцгийн радиусыг ол.
b) Бөмбөрцгийн төвөөс 10 см зайд огтолсон огтлолын талбайг ол.
c) Бөмбөрцгийн төв дээр оройтой конусын өндөр 10 см бол түүний эзэлхүүнийг ол.
Шоог 2 удаа орхив.
а. Буусан нүднүүдийн нийлбэр 6 байх магадлалыг ол. /1 оноо/
б. Буусан нүднүүдийн нийлбэр 9-өөс их байх магадлалыг ол. /1 оноо/
а.Боломжуудыг бичвэл 1 оноо, магадлал олсон 1оноо өгнө.
б.Боломжуудыг бичвэл 1 оноо, магадлал олсон 1оноо өгнө.
Болд 432 м3 эзэлхүүнтэй металлыг хайлуулж 3 мм зузаан, 1.2 см радиустай зоос хийхээр болжээ.
a. Нэг зоосны эзэлхүүнийг см3-аар илэрхийлж ол.
b. Металлаар хэдэн ширхэг зоос хийх боломжтой вэ?
зоосны тоог Х гэвэл
Шоог 2 удаа орхив.
а. Буусан нүднүүдийн нийлбэр 7 байх магадлалыг ол. /2 оноо/
б. Буусан нүднүүдийн нийлбэр 9-өөс их байх магадлалыг ол. /2 оноо/
а.Боломжуудыг бичвэл 1 оноо, магадлал олсон 1оноо өгнө.
б.Боломжуудыг бичвэл 1 оноо, магадлал олсон 1оноо өгнө.
Конус хэлбэртэй зайрмагны савны өндөр 8 см. Тийм өндөртэй амсар нь 4 см диаметртэй савыг “Жижиг”, 8 см диаметртэй амсартай савыг “том” гэе.
Жижиг ба том савны эзэлхүүнийг ол.
Жижиг савтай зайрмаг 1250 төгрөгийг үнэтэй бол том савтай зайрмаг хэдэн төгрөгийн үнэтэй болох вэ?
том зайрмагны үнэ Х гэвэл
Шоог 2 удаа орхив.
а. Буусан нүднүүдийн нийлбэр 6 байх магадлалыг ол. /2 оноо/
б. Буусан нүднүүдийн нийлбэр 8-аас их байх магадлалыг ол. /2 оноо/
а. Боломжуудыг бичвэл 1 оноо, магадлал олсон 1 оноо өгнө.
шууд магадлал олоход 2 оноо
б. Боломжуудыг бичвэл 1 оноо, магадлал олсон 1 оноо өгнө.
Хүний түүхэн хувьсах хөгжлийн үйл явцыг харуулсан зургийг ажиглан дараах даалгаврыг хийж гүйцэтгэнэ үү.
a) Ухаалаг хүн бий болох явцад тархины бүтэц, эзлэхүүн хэрхэн өөрчлөгдсөн байна вэ?
Тархины хэмжээ ихэссэн, тархины эзлэхүүн ихсэн, тархины гадаргууны атираа нугачаа нэмэгдсэн.
Дээрх хариултууд болон бусад шинжүүдээс дурьдсан бол оноог өгнө
b. Австралопитек хүний бие бүтцийн онцлогоос 2-г тоочно уу.
120-130 см өндөр, 25-45 кг жинтэй, 530 см3 тархины багтаамжтай, ухаант хүнтэй орй төстэй боловч ямар нэгэн багаж зэвсэг хэрэглэж байгаагүй
Эдгээр шинжээс 1-г бичсэн бол оноог өгнө.
c. Зургийг ажиглан хүний өмнөх болон хүний хөгжлийн үед хамаарах төлөөлөгчдийн бие бүтцийн онцлогоос 2-г тоочин бичнэ үү.
Нурууны яс S хэлбэрт шилжсэн, цээж хавтгай болсон, хөлийн тавхай нум хэлбэртэй болсон, эрхий хуруу богниоссон гэх мэт бүтцийн онцлогыг авна.
Дээрх бүтцийн онцлогоос 2 шинж нэрлэсэн бол оноог өгнө.
d. Кроманьон хүний бие бүтцийн онцлогоос 2-г тоочин бичнэ үү.
180 см орчим өндөр, 1800см3 тархины багтаамжтай, өргөн дух, том эрүү, махлаг оочтой
Эдгээр шинжүүдээс гална бусад шинжүүдийг тоочсон бол оноог өгнө.
e. Эртний хүнээс одоогийн хүн хүртэлх хугацаанд хүний бие бүтцэд гарсан өөрчлөгдсөн шалтгаанаас 1-ийг нь тайлдарлана уу.
Тархины хэмжээ, эзлэхүүн нэмэгдсэн, өндөр болсон, жин нэмэгдсэн гэх мэт бие бүтцийн өөрчлөлтийг бичнэ.
Эдгээр өөрчлөлтөөс 1-г сонгосон бол оноог өгнө.
f. Нийгмийн амьдрал хүн үүсэн бий болоход хэрхэн нөлөөлсөн тухай товч дүгнэлт бичнэ үү.
Хэл яриа дохио зангаа үүсэж биеийн хэл сайжирсан. Хоорондоо мэдээлэл солилцох болсон нь хөгжлийг улам түргэсгэсэн.
g. Хөдөлмөр хүний эволюцид ямар нөлөө үзүүлсэн болохыг товч бичнэ үү.
Хөдөлмөр хийхийн хирээр дуу авиа, сэтгэхүйн үйлдэл нэмэгдсэн гэх мэт хариулт бичсэн бол оноо өгнө.
Найман сурагчийн бодсон бодлогын тоог давтамжийн хүснэгтэд харуулжээ.
Бодсон бодлогын тоо |
1 |
у |
5 |
6 |
Сурагчийн тоо |
1 |
2 |
х |
2 |
а. Таван бодлого бодсон хэдэн сурагч байна вэ? /1 оноо/
б. Өгөгдлийн арифметик дундаж нь 4.5 гэвэл y-ын утгыг ол. /1 оноо/
а. Таван бодлого бодсон 3 сурагч байна. 1 оноо
б. y=4 гэж олсон 1 оноо өгнө.
Найман сурагчийн бодсон бодлогын тоог давтамжийн хүснэгтэд харуулжээ.
Бодсон бодлогын тоо |
1 |
3 |
y |
6 |
Сурагчийн тоо |
1 |
2 |
3 |
x |
а. Зургаан бодлого бодсон хэдэн сурагч байна вэ? /1 оноо/
б. Өгөгдлийн арифметик дундаж нь 4.25 гэвэл y-ын утгыг ол. /1 оноо/
а. Зургаан бодлого бодсон 2 сурагч байна. 1 оноо
б. y=5 гэж олсон 1 оноо өгнө.
Квадрат суурьтай VABCD пирамидын өндөр VO болно. см,
см, AD ба BC талуудын дундаж цэгийг харгалзан X, Y гэж тэмдэглэе.
a. VY хэрчмийн уртыг ол.
b. ABCD хавтгай ба VC-ийн хоорондох өнцгийг ол.
Хүн болон сармагчийн араг ясны бүтцийг харуулжээ.
a) Араг яснаас рудимент эрхтэн болсон эрхтэнг нэрлэнэ үү.
Ахар сүүл
Тэгш өнцөгт гурвалжин суурьтай призмийн суурийн катетууд нь 6 см ба 8 см, призмийн өндөр 15 см.
a. диогоналийг ол.
b. хавтгай ба
диогоналийн хоорондох өнцгийг ол.
Болд хүүдээ элсний сав хийхээр 3 м урттай, 1.5 м өргөнтэй, 60 см өндөртэй нүх ухжээ.
a. Ухсан нүхний эзэлхүүнийг ол.
b. 1 шуудай элсээр 3 см өндөртэй, 15 м2 талбайг дүүргэдэг бол Болдыг ухсан нүхэнд хэдэн шуудай элс хэрэгтэй вэ?
Доорх эрхтний зургийг ажиглан асуултанд хариулна уу.
a) Эдгээр эрхтэнд ажиглагдаж буй нийтлэг шинжээс хараад дүгнэн бичнэ үү.
Хүний рудимент эрхтэн, үлдэгдэл эрхтэн үүргээ алдсан эрхтэн гэх мэт
Эдгээр хариултыг өгсөн бол оноог өгнө
b. Амьтдад сүүл ямар хэрэгтэй байдаг вэ?
Бэхлэх, залах, тулах, хамгаалах гэх мэт үүргээс нэгийг бичсэн бол оноог өгнө.
c. Туруутан амьтдад мухар олгой ямар үүрэгтэй вэ?
Ургамлыг задлах, эслэгийг задлах, хоол боловсруулахад оролцох
Эдгээрийг бичвэл оноог өгнө
d. Зурган дээр үзүүлсэн хүний гуравдагч зовхи ямар үүрэг гүйцэтгэдэг байсан бэ?
Нүдийг бүрхэн хамгаалах
e. Зурагт сармагчин болон хүний гадаад чихний бүтцийг харуулжээ. Яагаад ийм ялгаа үүссэн бэ? 2 шалтгааныг бичнэ үү.
Хүний уушгины талбай ихэссэн, уушгины хөгжил сайжирсан, цулцангийн тоо нэмэгдсэн Эдгээрээс нэгийг бичвэл 1 оноо