Адил хажуут гурвалжны суурь 24, хажуу тал 15 болно.
a. Багтсан тойргийн радиусыг ол.
b. Багтаасан тойргийн радиусыг ол.
с. Гурвалжны талбайг ол.
Амьдралын үүсэл, хөгжлийн тухай асуултанд хариулна уу.
a) Амьдралын үүслийн тухай Опарин, мөнхийн амьдралын үзэл гэсэн 2 гол онол байдаг. Эдгээр 2 онолын нэгийг тайлбарлан бичнэ үү.
Мөнхийн амьдралын онол- Сансрын уудам хязгаараас спор байдалтай зөөгдөн ирсэн
Опарин Хэт ягаан туяа, цахилгааны нөлөөгөөр химийн бодисууд шим бодис болон хувирсан буюу амьгүй биетээс амьдрал үүссэнЭдгээр онолоос нэгийг зөв тайлбарласан бол оноог өгнө.
b Хамгийн анхны эрин галавыг нэрлэнэ үү.
Архейн эрин
c. Ургамлын хөгжилд цэцэгт ургамал үүсэн бий болсон нь маш том дэвшилд ордог. Цэцэгт ургамал тархахад нөлөөлсөн бүтцийг бичнэ үү.
Үрээ хамгаалдаг болсон, үрээ тараах олон аргатай болсон, үр нь гадуураа хамгаалагдсан тул амьдрах чадвар сайтай болсон
d. Хүнийг бий болгоход нөлөөлсөн хүчин зүйлээс нэрлэн ямар нөлөө үзүүлснийг бичнэ үү.
Хөдөлмөр, нийгмийн амьдрал
e. Хүмүүс оршин амьдарч байгаа нөхцөлөөсөө шалтгаалан арьсны хэв шинж үүсгэсэн байдаг. Эдгээр 3 арьсны хэв шинжээс нэгийг сонгон авч гадаад бүтцийн онцлогыг нь тоочно уу.
Цагаан арьстан -Гонзгой нүүртэй, шуулуун долгионтсон үстэй, сахал их, хянган өндөр хамартай гэх мэт
Хар арьстан- Буржгар үстэй, уруул зузаан, том хамартай, шүд, гарын алга том гэх мэт
Шар арьстан- Хамар өргөн, намхан, нүүрний төрх дугариг, уруул зузаан биш гэх мэтЭдгээр шинж тоочсон бол оноог өгнө
b. Зургийг ажиглан босоо явах болсноор хүнд гарсан өөрчлөлтөөс 2-г бичнэ үү.
Нурууны яс S хэлбэрт орсон, тавхайн яс нуман хэлбэртэй болсон, эрхийн хуруу болон бусад хурууны яс нарийсан богиноссон гэх мэт
Нурууны нугалам ясны хэлбэр, дунд чөмөгний урт, тавайн яс зэрэгт гарсан өөрчлөлтийг ажигласан байдлаа бичсэн бол оноог өгнө
c. Хүн болон сармагчийнгийн төстэй талуудаас 2 шинжийг бичнэ үү.
Араг яс, мэдрэлийн эрхтний хөгжил ойролцоо, цусны бүлэг, шүдний тоо ижил, хавирганы тоо, хээлээ тээх хугацаа нь ижил
Дээрх хариултууд болон бусад шинжүүдээс 2-г зөв дурьдсан бол оноог өгнө
Байгуулагын 40 ажилтны насыг доор жагсааж бичжээ.
20 38 26 33 24 43 34 20 47 56
42 49 55 34 54 29 39 50 21 37
48 30 28 26 22 34 33 27 41 59
26 62 52 29 30 25 48 29 44 22
Тэгвэл дээрх өгөгдлийг 20 - 29, 30 - 39, 40 - 49, 50 – 59, 60 - 69 гэсэн тэнцүү завсаруудад бүлэглэн давтамжийн хүснэгтийг гүйцээгээрэй. [2]
Нас |
Бүртгэл |
Давтамж |
20-29 |
|
14 |
30-39 |
|
|
40-49 |
|
|
50-59 |
|
|
60-69 |
I |
1 |
Өгөгдлийн давтамжийг бүртгэх аргаа мэдэж байгаа бол 1 оноо , давтамжийг зөв бичсэн бол 1 оноо өгнө.
Нас
Бүртгэл
Давтамж
20-29
IIIIIIIIIIII14
30-39
IIIIIIIII11
40-49
IIIIII7
50-59
IIIIII7
60-69
I
1
Байгуулагын 40 ажилтны насыг доор жагсааж бичжээ.
29 30 26 33 64 43 34 20 47 56
42 40 57 34 54 29 39 50 21 37
58 30 28 26 20 34 33 27 41 59
45 65 52 29 30 25 37 29 44 22
Тэгвэл дээрх өгөгдлийг 20 - 29, 30 - 39, 40 - 49, 50 – 59, 60 - 69 гэсэн тэнцүү завсаруудад бүлэглэн давтамжийн хүснэгтийг гүйцээгээрэй. [2]
Нас |
Бүртгэл |
Давтамж |
20-29 |
|
|
30-39 |
|
11 |
40-49 |
|
|
50-59 |
|
|
60-69 |
II |
2 |
Өгөгдлийн давтамжийг бүртгэх аргаа мэдэж байгаа бол 1 оноо , давтамжийг зөв бичсэн бол 1 оноо өгнө.
Нас
Бүртгэл
Давтамж
20-29
IIIIIIIIIII13
30-39
IIIIIIIII11
40-49
IIIIII7
50-59
IIIIII7
60-69
II
2
Оросын эрдэмтэн В.О.Ковалевский адууны түүхэн хувьсах хөгжлийн цувааг байгуулсан.
a) Адууны филогенезийн цувааг ажиглан адуунд гарсан өөрчлөлтүүдээс 1-г бичнэ үү.
Хурууны тоо цөөрсөн, шүдний хавирах гадаргуу атираа ихтэй болсон, өндөр болсон, хурдан давхидаг болсон
b) Түүхэн хувьсах хөгжлийн явцад мөхсөн амьтдын үлдэгдэл олдворыг ямар баталгаанд хамааруулан авч үздэг вэ?
Шилжилтийн эрмэл хэлбэр
c. Олдворууд дотор янз бүрийн бүлгийн амьд биеийн завсрын шинж агуулсан амьтан, ургамал байдаг. Тэдгээр амьтан, ургамлын бие бүтцийн онцлогын тухай жишээ бичнэ үү.
Архепитеркс, стегоцефал, псилофит зэрэг завсарын амьтад
Завсрын амьтдын тухай үнэн зөв бичсэн бол 1 оноог өгнө
Байгууллагын 40 ажилтны насыг доор жагсааж бичжээ.
32 31 26 33 24 43 34 20 47 56
42 49 57 34 54 29 39 50 21 37
58 30 28 26 20 34 33 27 41 59
45 64 52 29 30 25 37 29 44 22
а. Өгөгдлийг тэнцүү урттай 5 завсарт бүлэглэж, давтамжийн хүснэгтэд бүртгэ. /2 оноо/
Завсар (нас) | |||||
Давтамж |
б. Бүлэглэсэн өгөгдлийн арифметик дунджийг ол. /2 оноо/
а. Завсраа зөв сонгосон бол 1 оноо, давтамжийг зөв бичсэн бол 1 оноо өгнө.
Утгууд нийт 45 урттай завсарт тархсан бөгөөд утгууд дискрет тул завсрын уртыг 20-28 гэж эхэлнэ.
Завсар (нас) 20-28 29-37 38-46 47-55 56-64 Давтамж 10 14 6 5 5 б. Завсрын дунджуудыг 24, 33, 42, 51, 60 гэж зөв сонгосон бол 1 оноо, арифметик дунджийг зөв олсон бол 1 оноо
Параллелограммын өндрүүд 4 см ба 5 см, мохоо өнцөг нь 1200 болно.
a. Параллелограммын талуудыг ол.
b. Параллелограммын талбайг ол.
c. Диогоналиудыг ол.
a.
b.
c .
Байгууллагын 40 ажилтны насыг доор жагсааж бичжээ.
22 31 26 33 24 43 34 20 47 56
42 49 57 34 54 29 39 50 21 37
58 30 28 26 20 34 33 27 41 59
45 64 52 29 30 25 37 29 44 22
а. Өгөгдлийг тэнцүү урттай 5 завсарт бүлэглэж, давтамжийн хүснэгтэд бүртгэ. /2 оноо/
Завсар (нас) | |||||
Давтамж |
б. Бүлэглэсэн өгөгдлийн арифметик дунджийг ол. /2 оноо/
а. Завсраа зөв сонгосон бол 1 оноо, давтамжийг зөв бичсэн бол 1 оноо өгнө.
Утгууд нийт 45 урттай завсарт тархсан бөгөөд утгууд дискрет тул завсрын уртыг 20-28 гэж эхэлнэ.
Завсар (нас) 20-28 29-37 38-46 47-55 56-64 Давтамж 11 13 6 5 5 б. Завсрын дунджуудыг 24, 33, 42, 51, 60 гэж зөв сонгосон бол 1 оноо, арифметик дунджийг зөв олсон бол 1 оноо
Сээр нуруутан амьтдын үр хөврөл хөгжлийн эхэн үеийн зургийг доор үзүүлэв.
a) Яст мэлхий, тахиа, туулай зэрэг амьтдын үр хөврөл нэг амьд биеэс гаралтай гэдгийг нотлох ижил бүтцүүдийг тэмдэглэнэ үү.
Хөвч болон сүүл, заламгай сүв
Хөвч болон сүүл, заламгай сүв гэх мэт зургаас ажигласан шинжээ нэрлэсэн бол 1 оноо өгнө.
b. Дээрх зурагт мөн нэгэн биеийн хөгжлийн тухай ижил төстэй зүйл ажиглагддаг. Доорх өгүүлбэрийг нөхнө үү.
Үр хөврөлийн хөгжлийн үед .............................товч давтагдана
Түүхэн хувьсах хөгжил
c. Хүний үр хөврөлд гарах хамгийн том өөрчлөлтийг харьцуулан бичнэ үү.
Урд мөч гар болох,уураг тархины хэсэг эрс томорч ялгаран хөгждаг, сүүл хөгждөггүй /Урд мөч гар болох,уураг тархины хэсэг эрс томорч ялгаран хөгждаг, сүүл хөгждөггүй гэх мэт шинж тэмдгүүдийг нэрлэн бичсэн бол оноог өгнө. /
ABC зөв гурвалжны AC тал дээр см, см байх D цэг авав.
- Гурвалжны өндрийг ол.
- -ийн уртыг ол.
- гурвалжны талбай гурвалжны талбайн ямар хэсэг вэ?
функц өгөгдөв.
а. Функцийн уламжлалыг ол.
б. тэгшитгэлийг бод. Тэгшитгэлийн язгуур нь x1 = . . . , x2 = . . .
в.Функцийн экстремумын цэгүүдийг ол.
а. [1]
б. x1 = -3, x2 = 4 [2]
в. ба [2]
Зурагт ургамлын эсийн бүтцийг үзүүлжээ. Зургийг ажиглан дараах асуултад хариулна уу.
a) Фотосинтез явуулах үүрэгтэй эсийн эрхтэнцэрийг нэрлэнэ үү.
хлоропласт
b. Давхар мембрантай эрхтэнцэрээс 2 эрхтэнцэрийн дугаарыг тэмдэглэнэ үү.
бөөм, митохондри, хлоропласт
c. Дан мембрантай 2 эрхтэнцрийг нэрлэнэ үү.
вакуоль, лизосом, эндоплазмын тор, гольджын аппарат
d. Зургийг ажиглан уургийн нийлэгжилд оролцдог эрхтэнцэрүүдийг үйл ажиллагаанд оролцох дарааллаар жагсаан бичнэ үү.
Бөөм-Рибосом-ЭТ- ГА
дараалал бичсэн бол 2 оноо, эрхтэнцэрүүдийг зөв нэрлэсэн бол 1 оноо өгнө
e. Амьтны эсэд байх боловч ургамлын эсэд байдаггүй эрхтэнцэрийг нэрлэнэ үү.
эсийн төв
Кубын эзлэхүүн 125 м.куб бол ирмэгийн уртыг олоорой.
А. 15 м
В. 5 м
С.25 м
D.125
Өгөгдлийг давтамжийн хүснэгтэд бүртгэжээ.
Утга | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
Давтамж | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 4 | 1 |
а. Өгөгдлийн далайц ба моодыг ол. /1 оноо/
б. Өгөгдлийн медианыг ол. /1 оноо/
в. Өгөгдлийн арифметик дунджийг ол. /1 оноо/
а. Өгөгдлийн далайцыг 6, моодыг 6 гэж олсон бол 1 оноо
б. Өгөгдлийн медианыг 4 гэж олсон бол 1 оноо
в. Өгөгдлийн арифметик дунджийг 3.8 гэж олсон бол 1 оноо өгнө.
Өгөгдлийг давтамжийн хүснэгтэд бүртгэжээ.
Утга | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
Давтамж | 3 | 4 | 3 | 1 | 5 | 2 | 2 |
а. Өгөгдлийн далайц ба моодыг ол. /1 оноо/
б. Өгөгдлийн медианыг ол. /1 оноо/
в. Өгөгдлийн арифметик дунджийг ол. /1 оноо/
а. далайц 6, моод 5 гэж олсон бол 1 оноо
б. медиан 3.5 гэж олсон бол 1 оноо
в. арифметик дундаж 3.75 гэж олсон бол 1 оноо өгнө.
Өгөгдлийг давтамжийн хүснэгтэд бүртгэжээ.
Утга | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
Давтамж | 3 | 3 | 4 | 2 | 3 | 3 | 2 |
а. Өгөгдлийн далайц ба моодыг ол. /1 оноо/
б. Өгөгдлийн медианыг ол. /1 оноо/
в. Өгөгдлийн арифметик дунджийг ол. /1 оноо/
а. Өгөгдлийн далайцыг 6 моодыг 3 гэж олсон бол 1 оноо
б. Өгөгдлийн медианыг 3.5 гэж олсон бол 1 оноо
в. Өгөгдлийн арифметик дунджийг 3.8 гэж олсон бол 1 оноо өгнө.
Графикаас инсулины хамгийн их хэмжээтэй ялгарч байгаа хугацааг тэмдэглэн бичнэ үү.
Хүний цусан дахь глюкоз болон инсулины хэмжээг 24 цагийн турш хэрхэн өөрчлөгдөж байгааг графикаар харуулжээ.
a. Глюкозын хэмжээ ихсэхэд инсулины нийлэгжилтэд ямар өөрчлөлт гарч байгааг тайлбарлана уу.
глюкозын хэмжээ нэмэгдэхэд инсулины хэмжээ даган ихсэж байна.
УБ-аас Өмнөговь хүртэл 560 км. 1:2000000 масштабтай газрын зураг дээр хэдэн сантиметрээр зурах вэ?
28 см
Эсрэг өнцгүүд нь тэнцүү, бүх талууд нь тэнцүү дүрсийг байгуулж тэгш хэмийн тэнхлэгийг зураарай.
f(x)=6x2-6x+1 функц өгөгдөв.
а. f(x) функцийн уламжлалыг ол.
б. f(x) функцийн 1 цэг дээрх уламжлалыг ол.
в. f(x) функцийн эх функцийг ол.
г. (2;9) цэгийг дайрсан эх функцийг ол.
а. 12x-6 [1]
б. 6 [1]
в. 2x3-3x2+x+c [1]
г. 2x3-3x2+x+3 [1]
Нэгэн ургамлын ишний уртсалтад орчны рН болон ауксин гормоны хэмжээ хэрхэн нөлөөлж байгааг графикаар харуулжээ. Ишний уртсалт болон ауксины хамаарлын графикыг ашиглан асуултад хариулна уу.
a. Ауксин хамгийн их ялгарч байгаа орчны рН-г тодорхойлно уу.
рН 5.5-5.8 байх үед
Хариултын утгын хоорондох тоог бичсэн бол оноог өгнө
b. Ауксин гормон ургамлын өсөлтөд ямар нөлөө үзүүлдэг болохыг хэлнэ үү.
Эсүүдийн хуваагдлыг өдөөж ургамлын ургалтыг нэмэгдүүлнэ.
c. Графикийг ашиглан дүгнэлт бичнэ үү.
гэрэл нэг талаас туссан үед ауксин харанхуй тал рүү гүүн шилжиж, тэр хэсгийн эсүүдийн хуваагдлыг нэмэгдүүлнэ. ургамлын иш харанхуй талдаа илүү ургаж ургамал гэрэлтэй тал руу бөхийж ургана. Гэрэлтэй эгц дээрээс туссан үед ургамлын ишний дагуу жигд тархаж ургамал жигд ургана.
Координатын хавтгай дээр А(2,1); В(5,5); С(5,1) цэг тэмдэглээд холбон дүрс бүтээгээд босоо тэнхлэгийн хувьд тэгш хэмтэйгээр зураарай.
Өгөгдлийг давтамжийн хүснэгтэд бүртгэжээ.
Утга | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
Давтамж | 3 | 4 | 3 | 2 | 3 | 3 | 2 |
а. Өгөгдлийн далайц ба моодыг ол. /1 оноо/
б. Өгөгдлийн медианыг ол. /1 оноо/
в. Өгөгдлийн арифметик дунджийг ол. /1 оноо/
а. далайц 6, моод 2 гэж олсон бол 1 оноо
б. медиан 3.5 гэж олсон бол 1 оноо
в. арифметик дунджийг 3.75 гэж олсон бол 1 оноо өгнө.
Материал цэг s(t)=2t3-3t2+3t+2 хуулиар хөдөлж байв.
а. s(t) -ийн уламжлалыг ол.
б. s(t) -ийн хоёрдугаар эрэмбийн уламжлалыг ол.
в. t=5с-ийн дараа бие ямар хурдатгалтай болсон бэ?
г. Энэ эгшинд бие ямар хурдтай болсон бэ?
д. Энэ хүртэлх 5 секундэд бие ямар зам туулсан бэ?
a. 6t2-6t+3 [1]
b. 12t-6 [1]
c. 54 [2]
d. 123 [1]
e. 192 [1]
Тэгш өнцөгт гурвалжныг тэгш хэмтэй байхаар дөрвөн өнцөгт болгон зураарай.
Гэрлийн микроскопын зургийг ашиглан дараах асуултуудад хариулна уу.
a. Микроскопын механик хэсгээс 2- бүтцийг нэрлэнэ үү.
Бариул, суурь, макробинт гэх мэт
Бариул, суурь, макробинт гэх мэт бүтцээс 2-г нэрлэсэн бол оноог өгнө.
b. Гэрлийн болон электрон микроскопын ялгааг дараах хүснэгтэд нөхөж бичнэ үү
Ялгаа |
Гэрлийн микроскоп |
Электрон микроскоп |
микроскопоор харагдах эсийн эрхтэнцрийн нэр |
Бөөм, эсийн мембран |
............................................... |
Харагдах байдал |
.................................. |
Эсийн эрхтэнцэрүүдийн хэлбэр, дотоод гадаад бүтэц харагдана |
эсийн ерөнхий хэлбэр харагдана.
Электрон микроскопоор эсийн бүх эрхтэнцэр, тэдгээрийн дотоод бүтэц харагдана
А (3;5), B(4;2), C(3;0), D(0;6) цэгүүдийг координатын хавтгай дээр тэмдэглээрэй.
Арван сурагчийн бодсон бодлогын тоог давтамжийн хүснэгтэд харуулжээ.
Бодсон бодлогын тоо | 1 | у | 5 | 6 |
Сурагчийн тоо | 1 | 2 | х | 2 |
а. Таван бодлого бодсон хэдэн сурагч байна вэ? /1 оноо/
б. Өгөгдлийн арифметик дундаж нь 4.4 гэвэл y-ын утгыг ол. /1 оноо/
а. Зургаан бодлого бодсон 5 сурагч байна. Эсвэл x=5 (1оноо)
б. y=3 гэж олсон 1оноо өгнө.
Өгөгдсөн дүрсийн тэгш хэмийн тэнхлэгийг зураарай.
Арван сурагчийн бодсон бодлогын тоог давтамжийн хүснэгтэд харуулжээ.
Бодсон бодлогын тоо |
1 |
3 |
y |
6 |
Сурагчийн тоо |
1 |
2 |
3 |
x |
а. Зургаан бодлого бодсон хэдэн сурагч байна вэ? /1 оноо/
б. Өгөгдлийн арифметик дундаж нь 4.3 гэвэл y-ын утгыг ол. /1 оноо/
Зургаан бодлого бодсон 4 сурагч байна. Эсвэл x=4 1 оноо
y=4 гэж олсон 1 оноо өгнө.
Гурвалжны нэг өнцөг нь 45° бөгөөд нөгөө хоёр өнцөг нь 1:2 харьцаатай бол эдгээр өнцгийг олоорой.
45° ба 90°
Эсийг хэмжихдээ бид ихэнхдээ гэрлийн микроскопыг ашигладаг. Гэрлийн микроскопын бүтцийн зургийг ажиглан дараах даалгаврыг хийж гүйцэтгэнэ үү.
a) микроскопны өсгөлтийг хэрхэн тооцоолдог болохыг хэлнэ үү.
Окуляр болон обьектив дурангийн өсгөлтийн үржвэрээр
b. Эсийн түр бэлдмэлийг хийхдээ дээжийг маш нимгэн зүсч бэлтгэдэг. Учрыг тайлбарлана уу.
Гэрлийн микроскопоор туссан гэрлийг шууд нэвтрүүлэн тухайн зүйлийг хардаг тул
c. Доор өгөгдсөн эрхтэнцэрүүдээс гэрлийн микроскопоор харагдах эсийн 2 эрхтэнцэрийн доогуур зурна уу.
Гольджийн аппарат, эндоплазмын тор, лизосом, эсийн сийвэн, бөөм, митохондри, хлоропласт, эсийн хана, эсийн төв, рибосом, эсийн мембран
Эсийн сийвэн, бөөм, эсийн хана, эсийн мембран
Эсийн сийвэн, бөөм, эсийн хана, эсийн мембран 4-с 2-г тэмдэглэсэн бол ноог өгнө.
d. Амар сонгинын эсийн түр бэлдмэл хийн харжээ. 100 дахин өсгөн харахад 1.8 мм талбайд 4 ш эс харагдсан бол эсийн харагдах хэмжээг олно уу.
0,45мм
e. Сэргэлэн амны хучуур эсийн түр бэлдмэл хийн микроскопоор харжээ. 40 дахин өсгөн харахад 5 мм талбайд 6 ш эс харагдсан бол нэг хучуур эсийн харагдах хэмжээг тооцно уу.
0,83 мм
КE шулуунтай параллель А шулууныг зураарай.
Өгсөн дүрстэй тэгш хэмтэй дүрсийг зураарай
Цилиндрийн дэлгээсийг зураарай.
WXZY квадрат өгөгджээ. <а ба<b өнцгийн хэмжээг олоорой.
а өнцөг 17, b өнцөг 62
CD шулуунтай перпендикуляр х шулууныг байгуулаарай.
Дараах үгээс тэгш хэмтэй үсгүүдийг сонгоорой.
Н, А, Е
Батаа нэг дүрс зурах болов. Энэ дүрс нь 5 талтай , нэг тэгш хэмийн тэнхлэгтэй дүрс байх тул Батаа дүрсийг хэрхэн гүйцээж зурах вэ?