Агаарын даралтын бүсийг үзүүлсэн зургийг ашиглан асуултад хариулаарай.
a. Ижил даралттай цэгүүдийг холбосон шугамыг...............................гэнэ
Изобар
b. Ямар бүс үүссэнийг зургийн голд тэмдэглэнэ үү ( И ба Б үсэг) И- их даралт, Б – бага даралт
В. 1- Бага даралт, 2- Их даралтын бүс
c. Агаарын даралт,температур 2 ямар хамааралтай вэ?
Агаарын даралт багасахад, агаарын температур нэмэгдэж, даралт нэмэгдэхэд температур буурна. Даралт температур 2 уруу хамааралтай.
Зургийг ашиглан даалгаврыг гүйцэтгээрэй
a. Огтлолын өндрийг олно уу
1. Огтлолын өндөр – 100м
b. А цэгийн үнэмлэхүй өндрийг тодорхойлно уу? – 1 оноо
А цэгийн өндөр – 1400м
c. 700м өндөрт агаарын хэм 90С байсан бол 1520м өндөрт хэдэн хэм байхыг тооцоолно уу?
1000м тутамд тем 60С буурдаг гэсэн зүй тогтлыг ашиглаж бодно. 1520-700=820м 1000м-6 бол 820-д 4,2 0С –аар буурна 9-4,2 =4,80С байна.
Дараах зургийг ажиглаж даалгаврыг гүйцэтгээрэй.
Хойд туйлаас өмнөд туйлыг холбосон босоо шугамуудыг юу гэж нэрлэдэг вэ?
............................................................................................................................................................
Голдоч
b. Анхны голдож хэдэн градусын уртрагийн шугам дээр оршдог вэ?
.............................................................................................................................................................
0⁰-ын уртрагийн шугам
c. Дэлхийн хойд хагаст бүхэлдээ багтах тивийг нэрлэн бичээд, глобус дээр дэлхий бөмбөрцгийн хойд хагасыг өнгөт дэвсгэрийн аргаар будаж тэмдэглээрэй.
..............................................................................................................................................................
Европ тив, Экваторын шугамаас дээш буюу 0⁰-х.ө 90⁰ хүртэл будаж тэмдэглэнэ
Даалгаваруудыг гүйцэтгээрэй.
a. Хүснэгт нөхөж бичнэ үү
|
№ |
Уул нуруудын нэрс |
Оргилын нэр |
|
1 |
Кордильер |
|
|
2 |
|
Аконгуа |
|
3 |
Этиопын өндөрлөг |
|
|
4 |
|
Монблан |
|
5 |
Гималай |
|
|
6 |
|
Костюшко |
№
Уул нуруудын нэрс
Оргилын нэр
1
Кордильер
Маккинли
2
Анд
Аконгуа
3
Этиопын өндөрлөг
Климанджаро
4
Альп
Монблан
5
Гималай
Эверест
6
Их Австралийн нуруу
Костюшко
b. Уулыг гарал үүслээр нь атираат, зөрөгт, галт уул гэж 3 ангилах ба Гималайн уулс ямар гаралтай вэ?
В. Гималайн уулс нь Атираат уулс юм.
Даалгавар гүйцэтгээрэй.
a. Стратегийн ашигт малтмалын орд гэж ямар ордыг хэлэх вэ?
Үндэсний аюулгүй байдал, улсын болон бүс нутгийн эдийн засаг, нийгмийн хөгжилд нөлөөлөх хэмжээний, Монгол улсын ДНБ-ий 5-аас дээш хувийг үйлдвэрлэж байгаа болон үйлдвэрлэх боломжтой ордуудыг Стратегийн орд газар гэнэ
b. Дараах орд газруудаас стратегийн биш ордын доогуур зурна уу?
Таван толгой, Багануур, Шарын гол, Шивээ овоо, Нарийн сухайт
Стратегийн биш орд – Шарын гол
c. Ямар ашигт малтмалын орд болохыг таних тэмдэг ашиглан газарзүйн зурагт тэмдэглээрэй.
Багануур – Төв аймаг, Тавантолгой- Өмнөговь, Нарийн сухайт – Өмнөговь, Шарын гол – Дархан –Уул, Шивээ Овоо – Говьсүмбэр 2 оноо
Хүснэгт нөхөж бичнэ үү.
|
№ |
Орших аймаг |
Хилийн боомт, гарц |
Ямар улстай хиллэдэг болох |
|
1 |
|
Цагаан нуур, Даян |
ОХУ, БНХАУ |
|
2 |
Булган |
|
|
|
3 |
|
Баянхошуу |
|
|
4 |
Завхан |
|
ОХУ |
|
5 |
|
Бургастай |
|
№
Орших аймаг
Хилийн боомт, гарц
Ямар улстай хиллэдэг болох
1
Баян - Өлгий
Цагаан нуур, Даян
ОХУ, БНХАУ
2
Булган
Бага Илэнх
ОХУ
3
Дорнод
Баянхошуу
БНХАУ
4
Завхан
Арцсуурь
ОХУ
5
Говь-Алтай
Бургастай
БНХАУ
Дараах асуултанд хариулж бичээрэй.
a. Монгол улс газар нутгийн талбайн хэмжээгээрээ Дэлхийд ..................., Азид.....................ордог.
А. Дэлхийд - 17, Азид – 8
b. Монгол улс, ОХУ, БНХАУ гурван улсын хилийн уулзвар цэг нь баруун талдаа ................ юм.
Мааньт уул
c. ............................хот нь Өвөрхангай аймгийн төв, Сэлэнгэ аймгийн төв нь ................хот юм.
Арвайхээр, Сүхбаатар хот
e. Монгол улсаар ................................................тивийг дайран өнгөрдөг төмөр зам дайран өнгөрдөг.
Ази-Европ тивийг холбосон төмөр зам
Нар, сар, дэлхийн харилцан байрлалын өөрчлөлтөөс шалтгаалан сарны хэлбэр өөрчлөгдөж байдаг. 1, 3, 5, 7 –р байрлалд сар ямар хэлбэртэй болохыг тус бүр зургаар илэрхийлнэ үү
.jpg)
Зургийг ажиглаад асуултад хариулна уу
а. Зурагт ямар фронтыг дүрсэлсэн байна вэ?
Хүйтэн фронт
b. Яагаад хүйтэн агаар дулаан агаарын доогуур шургадаг вэ? Шалтгааныг тайлбарлана уу
Дулаан агаар хөнгөн, хүйтэн агаар хүнд учраас доогуур нь шургадаг.
b. Хүйтэн фронт үүсэх үед ямар төрлийн үүл үүсэж, цаг агаарын байдал хэрхэн өөрчлөгддөг вэ?
Борооны бөөн ба давхраат бөөн үүл үүсэж, хүчтэй, хүйтэн аадар бороо орно.
Монгол орон хэдээс хэдэн градусын уртрагийн хооронд оршиж байна вэ?
....................................................................................................................................
A. зүүн уртрагийн 870-1200
a. Дараах газарзүйн зургийг ажиглаж даалгаврыг гүйцэтгээрэй.
Зурагт 1-ийн тоогоор Монгол орны төв цэгийг тэмдэглэжээ. Төв цэг оршдог аймаг сумыг нэрлэн бичнэ үү?
Өвөрхангай аймгийн Бүрд сум
b. Монгол орон хэдээс хэдэн градусын уртрагийн хооронд оршиж байна вэ?
....................................................................................................................................
з.у 87⁰44"- з.у 119⁰56"
c. Монгол орны онцлог, байршлын талаар товч бичнэ үү?
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Монгол орон нь Ази тивд хойд өргөрөг (х.ө)-ийн 41⁰35"-52⁰09", , зүүн уртраг (з.у)-ийн 87⁰44"-199⁰56"-ийн хооронд 1.5 сая км2 талбатай. Хойд талаараа ОХУ, өмнөд талаараа БНХАУ-тай хиллэдэг. Өргөрөг уртрагийн зөрүү нилээд ялгаатай. Өргөрөгийн дагуу сунаж тогтсон нь байгалийн болон цагийн бүсийн ялгаа үүсэхэд нөлөөлдөг.
a. Газарзүйн зурагт дэлхийн далайнуудыг тэмдэглэнэ үү?
b. Дэлхийн далайн талбайн хэмжээг багаас нь ихрүү нь дараалуулан нэрлэнэ үү?
a. Зурагт дэлхийн далайнуудыг зөв тэмдэглэх 2 оноо
b. Талбайн хэмжээгээр 1-рт Хойд мөсөн далай
2-рт Энэтхэгийн далай
3-рт Атлантын далай
4-рт Номхон далай 2 оноо
a. Дараах газарзүйн зургийг ажиглаж даалгаврыг гүйцэтгээрэй.
Цэгийн оронд нөхөж бичнэ үү? Монгол орон нь ....................дагуу сунаж тогтсон байдаг.
Өргөрөгийн дагуу
b. Монгол орон хэдээс хэдэн градусын өргөрөгийн хооронд оршиж байна вэ?
.................................................................................................................................
х.ө 41⁰ 35"- х.ө 52⁰ 09"
c. Монгол орны Хойд ба өмнөд захын цэгийг нэрлэж бичээрэй.
1. Хойд зах-.......................................................
2. Өмнөд зах-...................................................
Хойд зах- Монгол шарын даваа Өмнөд захын цэг -Орвог гашууны бор толгой
a. Цэгийн оронд тохирох үгийг нөхөж бичээрэй. Газарзүйн зураг зохиоход хэрэглэдэг математикийн аргыг проекц буюу..............................гэнэ.
Тусгаг
b. Дараах зургийг ажиглаад тусгагийн ямар төрлүүд байгааг нэрлэн бичнэ үү?
1..........................
2. Конус
3.........................
1. Цилиндр, 3. Азимут
c. Зурагт дүрсэлсэн тусгагийг ажиглаад дараах асуултанд хариулна уу?
|
Тусгаг |
Өргөрөгийн шугам |
Уртрагийн шугам |
|
|
............................................ |
................................................ |
Цилиндрийн тусгагийн өргөрөгийн шугам шулуун, уртрагийн шугам шулуун
Синоптик зургийг ашиглан цаг агаарын таних тэмдгийг уншаарай
|
Температур |
Агаарын даралт |
Тэнгэрийн байдал |
Үүл |
Тунадас |
Салхины хурд, чиглэл |
|
|
|
|
|
|
|
Температур 150С
Даралт 1082 гПа
Солигдмол үүлтэй
Сэмжин үүл
Тунадасгүй
Зүүн өмнөөс баруун хойш
a. Газарзүйн зургийн масштаб гэж юу вэ?
..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Глобус, газарзүйн зураг дээр аливаа нутаг орныг ямар нэгэн хэмжээнээр багасган дүрсэлдэг. Энэхүү багасгаж, хураангуйлсан хэмжээг масштаб гэнэ.
Мэдээллийг уншаад даалгаврыг гүйцэтгээрэй.
|
Агаарын температур -100С өдөртөө үүлэрхэг, салхи баруун хойноос5м/с. Шөнөдөө -220С, агаарын даралт буурна. |
Хуурай зун, хүйтэн хуурай өвөлтэй. Агаарын температурын хэлбэлзэл их, хур тунадас бага, эх газрын эрс тэс, сэрүүн уур амьсгалтай. |
|
......................................................... |
......................................................... |
A. Хүснэгт бүрд юуг тодорхойлсон вэ? Нөхөж бичнэ үү.
Цаг агаар, Уур амьсгал
b. Монгол орны уур амьсгал бүрэлдэхэд нөлөөлсөн хүчин зүйлсийг тодорхойлж, уур амьсгалын онцлогийг тайлбарлана уу.
А. Газарзүйн байрлал – Дэлхийн бөмбөрцгийн хойд хэсгийн дунд хэсэгт байрладаг учраас сэрүүн бүсэд оршдог.
Б. Нарны цацрагийн хуваарилалт – Хүйтэн өвөлтэй, халуун зунтай. Урдаасаа хойшоо агаарын температур багасдаг.
В. Далайгаас алслагдсан – Далайгаас алслагдсан, эх газрын төвд оршдог учраас хуурай уур амьсгалтай.
Д. Өндөрлөг гадаргатай – Газрын гадаргаас өндөрсөх тусам агаарын температур буурдаг учраас харьцангуй сэрүүн.
а. Нуур гэж юу вэ? Тодорхойлж бичнэ үү?...............................................................................................................................................................
Хуурай газрын хонхор хотгор газарт тогтсон усыг хэлнэ.
б. Монгол орны хамгийн том ба хамгийн гүн нууруудыг цэгийн оронд нэрлэн бичнэ үү.
Хамгийн том................................................, хамгийн гүн.........................................................
Хамгийн том нуур-Увс нуур 3350км2, Хамгийн гүн нуур- Хөвсгөл нуур 262м
в. Дараах нууруудын орших аймгийг нэрлэн бичээрэй.
- Буйр нуур-..................................................
- Бөөнцагаан нуур-......................................
- Хар-Ус нуур-.............................................
Буйр нуур-Дорнод аймагт, Бөөнцагаан нуур - Баянхонгор аймагт, Хар-Ус нуур- Ховд аймагт
Цаг агаарын багажуудыг нэрлэж, зориулалтыг тайлбарлана уу.
Агаарын чийг хэмжигч-Гигрометр
Агаарын хэмийг хэмжинэ-Термометр
Салхины хурд, чиглэл хэмжигч - Флюгер
Агаарын даралт хэмжигч - барометр
а. Гол мөрөн гэсэн ойлголтыг тодорхойлж бичнэ үү.
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Гольдролоо даган урсаж буй усыг гол гэнэ
б.Номхон далайн ай савд хамрагдах голуудын доогуур зурж ялгана уу?
|
Сэлэнгэ, Үенч, Хэрлэн, Эг, Халх, Ховд, Онон, Шишгэд, Улз, Хануй, Тэс, Орхон |
Онон, Хэрлэн, Улз, Халх
в. Дараах голын уналыг тооцоорой. Туул гол 2000 м өндрөөс эх авч 1100 м өндөрт цутгадаг бол голын унал хэд болохыг тооцоолоорой.
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2000м-1100м=900м голын унал
Гэрэл зураг ба уур амьсгалын диаграмм ажиглаад дараах асуултанд хариулна уу
a. Уур амьсгалын диаграммыг ажиглан байгалийн ямар бүсийнх болохыг тодорхойлно уу
А. Дулаан бүс
b. Лам гөрөөс ямар эх газарт амьдардаг вэ?
В. Өмнөд Америкийн эх газарт амьдардаг.
c. Оцон шувуу ба лам гөрөөсийн амьдардаг байгалийн бүсийн онцлогийг тайлбарлана уу
Оцон шувуу байгалийн туйлын бүсэд, лам гөрөөс өмнөд америкийн хээрийн ( пампа) бүсэд амьдардаг.
Туйлын бүс жилийн турш хүйтэн хуурай байдаг.
Пампа нь жилийн 4 улиралтай, тачир өвстэй, -250С+250C, тунадас багатай байна.
Гэрэл зураг ба уур амьсгалын диаграмм ажиглаад дараах асуултанд хариулна уу.
a. Уур амьсгалын ямар бүс болохыг нэрлэнэ үү
А. Хүйтэн бүс
b. Энэ бүс нь ямар эх газарт хамгийн их талбайг эзэлдэг вэ?
Антарктид буюу өмнөд туйлд их талбайг эзэлнэ.
c. Дэлхийн уур амьсгалын өөрчлөлт энэ бүсэд хэрхэн нөлөөлж байгаа вэ? Жишээгээр тайлбарлана уу?
Уур амьсгалын дулааралтай холбоотойгоор цасан бүрхэвч нимгэрч, хайлж байна.
Монгол оронд өвлийн улиралд заримдаа Арктикийн агаарын масс нэвтрэн орж ирэх ба энэ үед цаг агаар хэрхэн өөрчлөгддөг вэ?
Арктикийн хүйтэн агаар нэвтрэн орж ирсэн үед цаг агаар хүйтэрч, тунадас орохгүй, тэнгэр цэлмэг болно.
Зургийг ажиглан асуултанд хариулна уу
.jpg)
a. Нарны өндөр ба тусгалын өнцөг хоорондоо ямар хамааралтай вэ? Тайлбарлана уу
Тусгалын өнцөг нэмэгдэхэд нарны өндөр нэмэгдэж, нарнаас ирэх дулааны хэмжээ нэмэгдэнэ.
b. Аль зураг нь зуны туйлын өдрийн нарны өндрийг харуулсан вэ? Яагаад ?
2-р зураг, нарны өндөр их байна.
c. Улирлаас хамаарч нарны өндөр хэрхэн өөрчлөгдөж байгаад дүгнэлт хийнэ үү.
Нарны тусгалын өнцөг өөрчлөгдөх учраас нарны өндөр ихсэж багасна.
Монгол орон уур амьсгалыг “Эх газрын эрс тэс, хуурай” болоход нөлөөлсөн хүчин зүйлсийг нэрлэж, шалтгааныг тайлбарлаарай.
Нөлөөлсөн хүчин зүйлс нь – Өргөрөг, - Далайгаас алслагдсан байдал нөлөөлсөн. Энэтхэг экватортой ойр, нарны энергийг ихээр хүлээн авдаг, мөн далайд ойр учраас чийглэг, халуун байна. 1 улиралтай. Харин Монгол эх газрын төв хэсэгт дундад өргөрөгт, далайгаас алслагдаж оршдог учраас жилийн 4 улиралтай, өвөлдөө хэт хүйтэн, зундаа хэт халуун байна.
Чойлбалсан хот х.ө 48004 ЗУ 114 030-д оршдог. Тэгвэл өдөр шөнийн тэнцлийн өдөр үдийн нарны өндөр хэд байх вэ? Бодож олно уу
Н=90-48004-0=41056
Дэлхийн хамгийн өндөр оргил ба хамгийн гүн хонхрын өндрийн зөрүүг тооцоолно уу
Хамгийн өндөр цэг д.т.дээш 8848м, хамгийн гүн хонхор –д.т.доош 11022м, 8848-(-11022)=19870 м
а. Дараах Монгол орны гадаргын усны ай сав, ус зүйн сүлжээний зургийг ажиглаж даалгаврыг гүйцэтгээрэй.
Зурагт 1-ийн тоогоор тэмдэглэсэн ай савыг нэрийг бичнэ үү?
...................................................................................................................................................................
Хойд мөсөн далай ай сав
б. Гурван ай савын хагалбар зааг нь Цогтчандмань уул бөгөөд зурагт таван хошуугаар тэмдэглэжээ. Тэгвэл Цогтчандмань уул нь ямар нурууны салбар уулст хамрагдах вэ?
................................................................................................................................................................
Хэнтий нуруу
в. Дараах голын уналыг тооцоорой. Орхон гол 3021 м өндрөөс эх авч 601 м өндөрт цутгадаг бол голын унал хэд болохыг тооцоолоорой.
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3021м-601м=2420м голын унал
Монгол орны гадаргын дундаж өндөр 1580м, хамгийн өндөр цэг Таван Богд уулын Хүйтний оргил д.т.дээш 4374м, хамгийн нам цэг нь д.т.дээш 560м өндөрт орших Хөх нуурын хотгор. Өгөгдлийг ашиглан харьцуулсан баганан диаграмм байгуулна уу?
Монгол орны гадаргын өндрийн зөрүү 4374-560=3814м 1 оноо
Баганан диаграмм байгуулах 2 оноо
Тоон мэдээлэл ашиглан даалгавар гүйцэтгээрэй
|
Тээврийн төрөл |
Зорчигч эргэлт % |
|
Авто тээвэр |
48% |
|
Агаарын тээвэр |
1,1% |
|
Усан тээвэр |
0,7% |
|
Ердийн хөсөг |
49% |
|
бүгд |
100% |
a. Хамгийн бага ба их хувийг эзэлж байгаа төрлүүдийг нэрлэнэ үү
Хамгийн их хувийг авто тээвэр, бага хувийг усан тээвэр эзэлж байна.
b. Тээврийн төрөл бүрийн үзүүлэлтийг ашиглан квадрат диаграмм байгуулна уу
Квадрат диаграммын 1 нүд нь 1%-тай тэнцэнэ.
c. Зорчигч эргэлтээр авто тээвэр ба ердийн хэсэг тэргүүлж байгаагийн шалтгааныг тайлбарлана уу
Авто замын тээвэр нь богино замын тээвэрт илүү зохицсон, хөдөлгөөний чиглэл чөлөөтэй, ачих буулгах ажиллагаа хялбар, ачааг хэрэглэгчдэд шууд хүргэж өгдөг давуу талтай тул зорчигч эргэлтээрээ тэргүүлнэ.
Зургийг ашиглан дараах даалгаврыг гүйцэтгээрэй.
a. Хөх ба улаан хэсгээр юуг дүрсэлсэн вэ?
Хөх- хүйтэн агаар, улаан – дулаан агаар
b. Ямар фронт үүсэж байна вэ? Нэрлэнэ үү
Хүйтэн фронт үүсэж байна
c. Энэ тохиолдолд цаг агаар хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?
Цаг агаар хүйтэрч, хүчтэй, хүйтэн аадар бороо орно.
Зургийг ашиглан даалгавар гүйцэтгээрэй
a. Цэнхэр зураасаар агаарын ямар фронтыг дүрсэлсэн вэ?
Хүйтэн фронт
b. Даралтын мужийг тодорхойл. Шалтгаанаа тайлбарлана уу
Бага даралтын муж
c. Даралтын мужаас хамааран цаг агаарын байдал хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?
Агаарын даралт нэмэгдэхэд температур багасаж, цаг агаар хүйтэрнэ. Харин даралт багасахад температур нэмэгдэж цаг агаар дулаарна.
а. Тохирох үгийг нөхөж бичнэ үү? Хүмүүсийн хэрэгцээг хангахын тулд бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг хийх шаардлагатай төрөл бүрийн хүчин зүйлсийг нэгтгэсэн үйл явцыг ...............................гэнэ.
Үйлдвэрлэл
b. Аж үйлдвэрийн салбарын байршилд нөлөөлөх хүчин зүйлүүдээс дутууг нь хүснэгтэд нөхөж бичнэ үү?
Маш бага нөлөөтэй- байгалийн нөхцөл, Шийдвэрлэх нөлөөтэй- Байгалийн нөөц
c. Аж үйлдвэрийн салбарын анхдагч салбар ойлголтыг тайлбарлана уу?
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Түүхий эд олборлох, ХАА эрхлэх, анхан шатны боловсруулалт хийдэг. Жнь: МАА, газар тариалан, ойн аж ахуй, загасны аж ахуй, уул уурхайн олборлолт
a. Асуултын тэмдгийн оронд тохирох тоог нөхөж бичнэ үү
|
1000 хүн амд |
1979 |
1989 |
1999 |
2010 |
|
Төрөлт |
? |
35,5 |
? |
25,5 |
|
Нас баралт |
10,8 |
8,4 |
6,5 |
6.2 |
|
Цэвэр өсөлт |
28,4 |
? |
14 |
? |
зөв нөхөх
b. Төрөлт, нас баралт, цэвэр өсөлтийг харьцуулсан шугаман график байгуулна уу
график
а. Уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйлүүдийн дутууг нөхөж бичээрэй.
- Өргөрөг ба нарны цацраг
- Гадаргын өндөр ба хотгор гүдгэр
- ...................................................................
Далай тэнгисээс алслагдсан байдал
б. Уур амьсгал гэж юу вэ? Тодорхойлж бичнэ үү?
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Олон жилийн агаарын төлөв байдлыг уур амьсгал гэнэ.
в. Дараах үзүүлэлтүүдийг ашиглан хүснэгтэд тохируулан бичээрэй.
-Өглөө бороотой, үдээс хойш үүлэрхэг
-Жилийн дундаж температур 15-20 градус
-Өвөлдөө хүйтэн зундаа халуун
-Оройдоо агаарын даралт буурна
|
Цаг агаар |
Уур амьсгал |
|
...................................................................... ........................................................................ ........................................................................
|
......................................................................... .......................................................................... ......................................................................... |
Цаг агаар- Өглөө бороотой,үдээш хойш үүлэрхэг, Оройдоо агаарын даралт буурна. Уур амьсгал-Жилийн дундаж температур 15-20 градус, Өвөлдөө хүйтэн, зундаа халуун.
Цаг агаарыг тодорхойлоогүй ойлголтыг сонгоорой
А. Өдөртөө агаарын хэм буурч салхи ширүүснэ.
В. Зундаа халуун, Өвөлдөө хүйтэн
С. Салхины чиглэл баруун хойноос зүүн урагш чиглэнэ
D. Цасан болон шороон шуурга шуурна.
В. Зундаа халуун, Өвөлдөө хүйтэн
а. Дараах диаграммыг ашиглан даалгаврыг гүйцэтгээрэй.
Мал сүргийн бүтцээс хамгийн их байгаа бод малыг нэрлэнэ үү?
..............................................................................................................................................................
Үхэр
б. Цэгийн оронд тохирох үгийг нөхөж бичээрэй. Ашиглалтын хугацаанд бэлчээрийг доройтуулахгүйгээр, эдийн засгийн үр ашигтай байх нэгж бэлчээрт, нэг га-д ногдох малын тоо толгойгоор тодорхойлогдохыг..................................................................гэнэ.
Бэлчээрийн даац буюу багтаамж
в. Хөдөө аж ахуйн салбарыг юу гэж 2 ангилдаг вэ? Нөхөж бичээрэй.
- ..............................................................................................
- ..............................................................................................
1. Газар тариалан 2. Мал аж ахуй
Монгол орны уур амьсгалыг тодорхойлсон өгүүлбэрээс БУРУУГ сонгож өгүүлбэрийг зөв болгож өөрчлөнө үү.
А. Монгол орон эх газрын эрс тэс уур амьсгалтай.
В. Монгол орон уур амьсгалын сэрүүн бүсэд оршдог.
С. Зуны улиралд экваторын агаарын масс Монгол оронд ноёрхдог.
D. Далайгаас алслагдсан тул хуурай.
С. Зуны улиралд экваторын агаарын масс Монгол оронд ноёрхдог.
Бороогийн алтны уурхай 24 мян тонны нөөцтэй. Жилд дундажаар 150 тонн алт олборлодог бол жилд олборлодог алтны хэмжээг тооцоолно уу
В=H/A
В-Баялгийн хангамж
Н- баялгийн буюу нөөцийн хэмжээ
А- ашиглаж байгаа хэмжээ
В=24 мян тн/150 тн
В= 160 жил
a. Ижил даралттай цэгүүдийг холбосон шугамыг......................................гэнэ.
Изобар
b. Изобарын шугамыг зураарай
Ижил тоон утга бүхий цэгүүдийг холбож зурсан бол
c. Даралтын төвийг тэмдэглэнэ үү? ( Их бол – И, бага бол – Б үсгээр)
Изобарын шугамууд дотогшоогоо тоон утга багасаж байгаа учраас бага даралтын төв
d. Энэ үеийн цаг агаарын төлөв байдлыг тодорхойлно уу
Агаарын даралт багасаж бага даралтын муж үүсвэл, цаг агаартогтворгүй бол, агаарын темпщратур нэмэгдэж, тэнгэр бүрхэг болж, хур тунадас унана.